Afrikaanse Unie (AU)
Opgericht
25 mei 1963 – Op 26 mei 2001 werd de Organisatie voor Afrikaanse Eenheid (OAE) juridisch omgevormd tot de Afrikaanse Unie (AU).
Lidmaatschap
55 staten (september 2018) – Algerije, Angola, Benin, Botswana, Burkina Faso, Burundi, Kameroen, Cabo Verde, Centraal-Afrikaanse Republiek, Tsjaad, Comoren, Congo, de Democratische Republiek Congo, Ivoorkust, Djibouti, Equatoriaal-Guinea, Egypte, Eritrea, Ethiopië, Gabon, Gambia, Ghana, Guinee, Guinee-Bissau. Kenia, het Koninkrijk Lesotho, Liberia, Libië, Madagaskar, Malawi, Mali, Mauritanië, Mauritius, Marokko, Mozambique, Namibië, Niger, Nigeria, Rwanda, de Arabische Democratische Republiek Sahara, Sao Tomé en Principe, Senegal, de Seychellen, Sierra Leone, Somalië, Zuid-Afrika, Zuid-Sudan, Sudan, het Koninkrijk Swaziland, Tanzania, Togo, Tunesië, Uganda, Zambia en Zimbabwe.
Achtergrond
De Organisatie voor Afrikaanse Eenheid (OAE) is opgericht op 25 mei 1963 in Addis Abeba, Ethiopië, en het Handvest van de OAE is bij die gelegenheid ondertekend door de staatshoofden en regeringsleiders van 32 Afrikaanse staten. De organisatie werd opgericht om de eenheid en solidariteit van de Afrikaanse landen te bevorderen, de soevereiniteit van de leden te verdedigen, alle vormen van kolonialisme uit te roeien, internationale samenwerking te bevorderen met inachtneming van het VN-Handvest en de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens, en het beleid van de lidstaten op economisch, diplomatiek, onderwijs-, gezondheids-, welzijns-, wetenschappelijk en defensiegebied te coördineren en te harmoniseren.
Op 9 september 1999 hebben de staatshoofden en regeringsleiders van de Organisatie voor Afrikaanse Eenheid de Verklaring van Sirte uitgegeven, waarin zij opriepen tot de oprichting van een Afrikaanse Unie, onder meer om het proces van eenheid tussen de landen van het continent te versnellen, zodat het beter kan deelnemen aan de wereldeconomie en sociale, economische en politieke problemen beter kan aanpakken.
Sinds 1999 zijn er drie topontmoetingen gehouden om de uitvoering van de Afrikaanse Unie (AU) te vergemakkelijken. Op de top van Lome (2000) werd de Oprichtingsakte van de Afrikaanse Unie aangenomen, waarin de doelstellingen, beginselen en organen van de AU zijn vastgelegd. Op de top van Lusaka (2001) werd de routekaart voor de uitvoering van de AU opgesteld. Op de Top van Durban (2002) werd de AU gelanceerd en werd de eerste Vergadering van staatshoofden van de Afrikaanse Unie bijeengeroepen.
Structuur
In structuur begon de OAE als één entiteit, terwijl de AU, die zich integreert in de Afrikaanse Economische Gemeenschap en andere structuren opbouwt, bestaat uit: de Assemblee (bepaalt gemeenschappelijk beleid); de Uitvoerende Raad (coördineert en neemt besluiten over gemeenschappelijk beleid); het Panafrikaanse Parlement (voert beleid uit); het Hof van Justitie (ziet toe op naleving van de wet); de Commissie (het secretariaat); het Comité van Permanente Vertegenwoordigers (assisteert de Uitvoerende Raad); de Gespecialiseerde Technische Comités (staan de Uitvoerende Raad bij in inhoudelijke aangelegenheden); de Economische, Sociale en Culturele Raad; de Raad voor Vrede en Veiligheid (neemt besluiten over preventie, beheer en oplossing van conflicten); en de Financiële Instellingen (bestaande uit de Afrikaanse Centrale Bank, het Afrikaans Monetair Fonds, en de Afrikaanse Investeringsbank).
Verificatie en naleving
Verificatie
De AU heeft de Raad van Ministers opgedragen de nodige maatregelen te nemen om de uitvoering van de besluiten te waarborgen en in het bijzonder de oprichtingsakte van de Unie op te stellen, rekening houdend met het Handvest van de OAE en het Verdrag tot oprichting van de Afrikaanse Economische Gemeenschap. In artikel 9 van de oprichtingsakte van de OAE wordt bepaald dat de vergadering, bestaande uit de staatshoofden en regeringsleiders van de OAE, als hoogste orgaan van de unie de bevoegdheid heeft om toe te zien op de tenuitvoerlegging van het beleid en de besluiten van de unie, alsmede om ervoor te zorgen dat alle Lid-Staten zich daaraan houden.
Naleving
Op het niet uitvoeren van verordeningen en richtlijnen van de assemblee staan passende sancties.
Ontwikkelingen
2019
Van 10-11 februari hield de Afrikaanse Unie haar 32e gewone zitting van de Assemblee van de Unie in Ethiopië. De AU besprak onderwerpen als vrijhandel binnen Afrika, migratiekwesties en sprak ook haar bezorgdheid uit over de toenemende hoeveelheid terrorisme in sommige delen van Afrika.
2018
Van 25 juni tot en met 2 juli hield de Afrikaanse Unie haar 31e gewone zitting van de Assemblee van de Unie in Mauritanië. De AU verlaagde haar begroting voor 2019 met 12% ten opzichte van 2018 en besprak vraagstukken op het gebied van corruptie en veiligheid.
2017
Op 30 januari trad Marokko na een afwezigheid van 30 jaar weer toe tot de Afrikaanse Unie, waardoor het de 55e lidstaat van de AU werd.
Op 30 en 31 mei vond op het hoofdkwartier van de AU in Addis Abeba, Ethiopië, de achtste bijeenkomst plaats van het stuurcomité van de Afrikaanse Unie-regio’s voor handvuurwapens en lichte wapens (SALW) en ontwapening, demobilisatie en reïntegratie (DDR).
2016
Op 30 en 31 januari hield de Afrikaanse Unie haar 26e gewone zitting van de assemblee van de Unie in Addis Abeba, Ethiopië. Tijdens de tweedaagse top werden geen kwesties in verband met non-proliferatie, ontwapening of wapenbeheersing besproken.
Op 9-18 juli hield de Afrikaanse Unie haar 27e gewone zitting van de Assemblee van de Unie in Kigali, Rwanda. Tijdens de top zijn geen onderwerpen in verband met non-proliferatie, ontwapening of wapenbeheersing besproken.
2015
Op 23-31 januari heeft de Afrikaanse Unie haar 24e gewone zitting van de Assemblee gehouden in Addis Abeba, Ethiopië. Er werden geen kwesties in verband met non-proliferatie of wapenbeheersing besproken.
Op 18-19 mei hield de Afrikaanse Commissie voor kernenergie (AFCONE) haar vijfde gewone zitting in het hoofdkwartier van de Afrikaanse Unie (AU), in Addis Abeba. Smaïl Chergui, AU-commissaris voor vrede en veiligheid, legde een verklaring af waarin hij de belangrijke rol van AFCONE bij de uitvoering van het Verdrag inzake een kernwapenvrije zone in Afrika benadrukte. Tijdens de zitting bespraken de deelnemers de uitvoering van het werkprogramma van AFCONE, met inbegrip van de naleving door de verdragsluitende staten van hun verplichtingen, nucleaire en stralingsveiligheid en -beveiliging, vreedzame toepassingen van nucleaire wetenschappen en technologie, alsook partnerschappen en technische samenwerking.
Van 07 tot en met 15 juni hield de Afrikaanse Unie de 25e gewone zitting van de Algemene Vergadering in Johannesburg, Zuid-Afrika. Er werden geen kwesties in verband met ontwapening of non-proliferatie besproken.
Op 15 juli hield de voorzitter van de Commissie van de Afrikaanse Unie (AU), Dr. Nkosazana Dlamini Zuma, een toespraak waarin hij het gezamenlijke actieplan (JCPOA) betreffende het nucleaire programma van Iran tussen Iran en “P5+1” prees.
2014
Op 4 februari heeft de AU zich teruggetrokken uit een handels- en investeringstop met de EU die in april in België zou worden gehouden als Robert Mugabe, de president van Zimbabwe, niet zou worden uitgenodigd. Mugabe werd onlangs verkozen tot vice-voorzitter van de uitvoerende raad van de AU, maar blijft op de EU-lijst van reisverboden staan.
Van 29-30 mei organiseerde de Afrikaanse Unie de derde Conferentie van staten die partij zijn bij het Verdrag van Pelindaba in haar hoofdkwartier in Addis Abeba. De conferentie werd bijgewoond door zowel Frankrijk als de Russische Federatie, naast alle Afrikaanse staten die partij zijn en diverse regionale en internationale organisaties. De conferentie was toegespitst op de uitvoering van de agenda van de Afrikaanse Commissie voor kernenergie (AFCONE), alsmede op de operationalisering van het AFCONE-secretariaat, waarbij een uitgebreid verslag werd gehoord over de activiteiten van AFCONE met betrekking tot toezicht, veiligheid en nucleaire toepassingen. De AU nam nota van het voorlopige plan van AFCONE voor 2014-2016 om toe te werken naar de benoeming van nationale knooppunten door de staten die partij zijn, en verkoos de volgende staten die partij zijn als lid van AFCONE voor een termijn van drie jaar: Algerije, Kameroen, Ethiopië, Kenia, Libië, Mali, Mauritius, Senegal, Zuid-Afrika, Togo, Tunesië en Zimbabwe.
2013
Van 21 tot en met 28 januari heeft de Afrikaanse Unie haar 20e top van staatshoofden en regeringsleiders gehouden in Addis Abeba, Ethiopië, met als thema “Pan-Afrikanisme en Afrikaanse Renaissance”. Er werden geen kwesties in verband met non-proliferatie of wapenbeheersing besproken.
Van 19-27 mei hield de AU haar 21e Top in het hoofdkwartier van de AU in Addis Abeba, Ethiopië. Er werden geen kwesties in verband met non-proliferatie of wapenbeheersing besproken.
2012
Van 29-30 januari hield de Afrikaanse Unie haar 18e gewone zitting van de Algemene Vergadering in Addis Abeba, Ethiopië. De staatshoofden en regeringsleiders van de Afrikaanse Unie besloten maatregelen te nemen om “nieuwe en hernieuwbare energiebronnen te ontwikkelen teneinde schone, betrouwbare, betaalbare en milieuvriendelijke energie te leveren, alsmede kernenergie voor vreedzame doeleinden, teneinde op duurzame wijze te voorzien in Afrika’s energiebehoeften op lange termijn.”
Van 9 tot en met 16 juli hield de Afrikaanse Unie haar 19e topontmoeting van de staatshoofden en regeringsleiders van de Afrikaanse Unie in Addis Abeba, Ethiopië, met als thema “Stimulering van de intra-Afrikaanse handel”. Er werden geen kwesties in verband met non-proliferatie of wapenbeheersing besproken.
Op 16 juli koos de Afrikaanse Unie de Zuid-Afrikaanse minister van Binnenlandse Zaken Nkosazana Dlamini-Zuma tot nieuwe voorzitter van de Commissie van de AU.
2011
Op 21 januari werd in Addis Abeba, Ethiopië, de 16e top van staatshoofden en regeringsleiders van de Afrikaanse Unie geopend met als thema “Naar een grotere eenheid en integratie door gedeelde waarden”. De Vergadering sprak haar diepe bezorgdheid uit over recente terreurdaden op het gehele continent, en verwelkomde de stappen die zijn genomen om de dreiging van terreuraanslagen aan te pakken, waaronder de benoeming van Francisco Madeira tot speciale vertegenwoordiger van de AU voor samenwerking inzake terrorismebestrijding, AU-besluiten over het verbod op losgeldbetalingen aan terroristische groeperingen, en een bijeenkomst van deskundigen van AU-lidstaten op 15-16 december 2010 om het ontwerp van Afrikaanse modelwet inzake de voorkoming en bestrijding van terrorisme te bespreken en aan te nemen.
De Vergadering heeft ook haar steun uitgesproken voor de eerste Conferentie van staten die partij zijn bij de kernwapenvrije zone in Afrika, die op 4 november 2010 in Addis Abeba is gehouden. De Vergadering riep alle staten die dit nog niet hadden gedaan op om het Verdrag inzake een kernwapenvrije zone (het Pelindaba-Verdrag) te ondertekenen en te ratificeren, en alle betrokken niet-Afrikaanse staten om de protocollen bij het verdrag te ondertekenen en te ratificeren.
Op 4 mei werd in Addis Abeba de eerste gewone zitting van de Afrikaanse Commissie voor kernenergie (ACNE) gehouden. De leden van de twaalf ACNE-staten bespraken belangrijke aangelegenheden in verband met de werking en de structuur van de Commissie, met inbegrip van de procedureregels voor haar programma’s, alsmede de structuur en de omvang van de evaluatie van haar begroting. Met de hulp van de Commissie van de AU zal de zitting in de komende weken de laatste hand leggen aan de documenten die nodig zijn om de ACNE-programma’s van start te laten gaan. Abdul Samad Minty uit Zuid-Afrika werd gekozen tot voorzitter van de ACNE en Mourad Telmini uit Tunesië tot vice-voorzitter.
Op 23 juni werd in Malabo, Equatoriaal-Guinea, de 17e Top van staatshoofden en regeringsleiders van de Afrikaanse Unie geopend. Het thema van de top was “Versnelling van de empowerment van jongeren ten behoeve van duurzame ontwikkeling”. Er werden geen kwesties in verband met non-proliferatie of wapenbeheersing besproken. Een van de meest geruchtmakende resultaten van de top was het besluit van de Vergadering om niet mee te werken aan het arrestatiebevel van het Internationaal Strafhof tegen de Libische president Muammar Kadhafi. De Vergadering deed ook opnieuw een oproep aan de VN-Veiligheidsraad om een vredesmissie naar Somalië te sturen, en bevestigde de Ezulwini-consensus en de Verklaring van Sirte over de hervorming van de VN-Veiligheidsraad. De Consensus van Ezulwini bevat het gemeenschappelijk standpunt van Afrika over onder meer interstatelijke conflicten, nucleaire, radioactieve, chemische en biologische wapens, terrorisme en vredeshandhaving, als reactie op het “Verslag van het Panel op hoog niveau over dreigingen, uitdagingen en verandering” van de VN-Veiligheidsraad van 2005. Ook wordt opgeroepen tot institutionele hervorming van de Veiligheidsraad, die als discriminerend voor Afrikaanse landen wordt ervaren.
Op 9 juli werd de Republiek Zuid-Soedan een onafhankelijke staat en trad zij automatisch als 54e lidstaat toe tot de Afrikaanse Unie.
Op 10 oktober kwamen hoge ambtenaren van de Afrikaanse Unie en de Europese Unie in Addis Abeba bijeen om te bespreken hoe het gebruik van wetenschap en technologie ter bevordering van innovatie kan worden geoptimaliseerd.
2010
Uganda was van 19-27 juli in Kampala gastheer van de vijftiende top van staatshoofden en regeringsleiders van de Afrikaanse Unie. Meer dan 35 staatshoofden en regeringsleiders uit heel Afrika woonden de 3-daagse top bij.
De 15e gewone zitting van de Assemblee van de Afrikaanse Unie werd geopend op 25 juli. De zitting was hoofdzakelijk gewijd aan kwesties buiten de non-proliferatiesector. In de sector infrastructuur deed de Vergadering echter toezeggingen om de ontwikkeling van hernieuwbare energie en kernenergie te bevorderen, in het besef dat conventionele energiebronnen niet toereikend zijn om aan de groeiende vraag te voldoen.
Op 4 november riep de Commissie van de Afrikaanse Unie op het hoofdkwartier van de AU in Addis Abeba, Ethiopië, de eerste Conferentie bijeen van staten die partij zijn bij het Verdrag inzake een kernwapenvrije zone in Afrika. Achtentwintig AU-lidstaten die partij zijn bij het Verdrag van Pelindaba namen deel aan de conferentie. Andere AU-lidstaten die geen partij zijn bij het Verdrag namen eveneens deel als waarnemer, waaronder de Republiek Congo, Djibouti, Egypte, Ghana, Namibië, de Arabische Democratische Republiek Sahara, Sudan en Uganda. De partijen bij de Protocollen I, II en III van het Verdrag van Pelindaba en de partijen die naar verwachting partij zullen worden bij deze instrumenten, waren eveneens aanwezig, met name China, Frankrijk, de Russische Federatie, Spanje en het Verenigd Koninkrijk. Andere deelnemers waren vertegenwoordigers van de Afrikaanse overeenkomst voor regionale samenwerking inzake onderzoek, ontwikkeling en opleiding op het gebied van nucleaire wetenschap en technologie (AFRA), de IAEA, de CTBTO, alsook de EU en de VN.
De deelnemers hielden besprekingen over de bevordering van een veilig, beveiligd en vreedzaam gebruik van kernenergie; nucleaire beveiliging en bestrijding van illegale handel; en het verbod op het testen van nucleaire explosiemiddelen. De Conferentie riep de lidstaten van de AU die dit nog niet hebben gedaan, op het Verdrag van Pelindaba onverwijld te ondertekenen en te bekrachtigen. Zij deed ook een beroep op niet-Afrikaanse staten om de desbetreffende protocollen bij het Verdrag van Pelindaba te ondertekenen en te bekrachtigen, alle daarin vervatte verbintenissen na te komen en zich te onthouden van acties die de doelstellingen ervan zouden kunnen ondermijnen.
De Commissaris voor Vrede en Veiligheid benadrukte de inzet van de OAE/AU voor de denuclearisatie van het Afrikaanse continent en sprak de hoop van de AU uit dat de werkzaamheden van de Afrikaanse Commissie voor Kernenergie (ACNE) ertoe zullen bijdragen dat de kernwapenvrije zone wordt uitgebreid tot andere regio’s, zoals het Midden-Oosten. De staten die partij zijn bij de overeenkomst namen ook een besluit over de zetel en het lidmaatschap van de ACNE. De 12 geselecteerde landen voor het lidmaatschap van de ACNE zijn: Algerije, Burkina Faso, Kameroen, Ethiopië, Kenia, Libië, Mali, Mauritius, Senegal, Zuid-Afrika, Togo en Tunesië. De verdragsluitende staten kwamen tevens overeen het hoofdkwartier van de ACNE in Zuid-Afrika te vestigen. In de komende zes maanden zal een nieuwe vergadering worden gehouden om de begroting, structuur en activiteiten van de ACNE vast te stellen.
2009
De 13e top van de Afrikaanse Unie, met inbegrip van de 13e gewone zitting van de Vergadering, vond plaats van 24 juni tot en met 3 juli in Sirte, Libië. Het thema was “Investeren in landbouw voor economische groei en voedselzekerheid”. Tijdens de top kwamen de Afrikaanse leiders overeen om de Commissie van de Afrikaanse Unie om te vormen tot de “Autoriteit van de Afrikaanse Unie”. De nieuwe organisatie zou worden geleid door een president en een “grotere rol krijgen bij de coördinatie van het buitenlands, handels- en defensiebeleid”. Om de AU-autoriteit te kunnen oprichten, moeten alle 53 Afrikaanse staten met de veranderingen instemmen en een gewijzigde versie van de oprichtingsakte van de AU ratificeren.
2008
De tiende gewone zitting van de assemblee kwam bijeen van 31 januari tot 2 februari. De Vergadering besloot zich nog meer in te spannen voor een hervorming van de VN-Veiligheidsraad.
De elfde top van de Afrikaanse Unie, die de elfde gewone zitting van de Vergadering, de zestiende gewone zitting van het Comité van permanente vertegenwoordigers en de dertiende gewone zitting van de Uitvoerende Raad omvatte, werd gehouden in Sharm El Sheikh, Egypte, van 24 juni tot en met 1 juli. Het thema was “Voldoen aan de millenniumdoelstellingen voor ontwikkeling op het gebied van water en sanitaire voorzieningen”. Er werden geen onderwerpen in verband met non-proliferatie of wapenbeheersing besproken.
2007
De achtste gewone zitting van de Assemblee van de Afrikaanse Unie werd gehouden in Addis Abeba, Ethiopië, van 22 tot en met 30 januari. De thema’s waren “Wetenschap, technologie en wetenschappelijk onderzoek ten behoeve van ontwikkeling” en “Klimaatverandering in Afrika”. Er werden geen kwesties in verband met non-proliferatie of wapenbeheersing besproken. De Vergadering benoemde de Republiek Ghana tot voorzitter van de Afrikaanse Unie voor 2007.
2006
De zesde gewone zitting van de Vergadering van de Afrikaanse Unie werd op 23-24 januari gehouden in Khartoum, Sudan. De vergadering feliciteerde de tien landen die voor een termijn van twee jaar in de Vredes- en Veiligheidsraad zijn gekozen. Voorts verzocht de vergadering de Raad voor Vrede en Veiligheid meer nadruk te leggen op conflictpreventie en het oplossen van postconflicten. Er werden ook besluiten genomen over VN-hervormingen. Deze besluiten omvatten een verlenging van het mandaat van het Comité van Tien, dat is opgericht om het gemeenschappelijk Afrikaans standpunt ter bevordering en ondersteuning van de hervorming van de VN te bevorderen, en een verzoek om een voortgangsverslag voor de volgende gewone zitting van de Vergadering in juli.
De Zevende gewone zitting van de Vergadering van de Afrikaanse Unie werd op 1-2 juli gehouden in Banjul, Gambia. De voorzitter van de Commissie van de Afrikaanse Unie, Z.Exc. de heer Alpha Oumar Konare, riep in zijn openingstoespraak op tot ratificatie van het Verdrag van Pelindaba door de 28 Lid-Staten die dat nog niet hadden gedaan. Er werden resoluties aangenomen die van invloed waren op de Raad voor Vrede en Veiligheid; er werd opgeroepen tot meer nadruk op conflictpreventie en de uitvoering van het Continentale kader voor vrede en veiligheid.
2005
De vierde gewone zitting van de Vergadering van de Afrikaanse Unie, die op 30-31 januari in Abuja, Nigeria, is gehouden, heeft besluiten aangenomen over niet-traditionele veiligheidsvraagstukken, over conflicten in Ivoorkust, de Democratische Republiek Congo, Sudan, Somalië, en over het pact inzake non-agressie en gemeenschappelijke verdediging van de Afrikaanse Unie.
De Zevende Buitengewone Zitting van de Uitvoerende Raad vond plaats op 7 en 8 maart in Addis Abeba, Ethiopië. Tijdens de zitting werd een gemeenschappelijk Afrikaans standpunt geformuleerd over de voorgestelde hervorming van de Verenigde Naties of de “Ezulwini Consensus”. Deze consensus bevatte elementen over de uitdaging van de bestrijding van conflicten tussen staten, de proliferatie van conventionele wapens, terrorisme en vredeshandhaving, en beval de uitvoering van het Verdrag van Pelindaba aan, naast andere veiligheidshervormingen. Voorts werd in de consensus gepleit voor een institutionele hervorming van de Verenigde Naties, waarbij werd gewezen op het gebrek aan vertegenwoordiging van het continent en werd verzocht om uitbreiding van de Veiligheidsraad met twee permanente zetels met vetorecht en vijf niet-permanente zetels voor Afrika.
De vijfde gewone zitting van de Assemblee van de Afrikaanse Unie werd gehouden in Sirte, Libië, op 4-5 juli. De openingswoorden werden uitgesproken door Mu’ammer al-Qaddafi, de president van Libië. Tijdens de zitting heeft de Vergadering de Verklaring van Sirte over de hervorming van de Verenigde Naties aangenomen, waarin wordt benadrukt dat institutionele hervormingen nodig zijn om het continent een grotere vertegenwoordiging te geven in de Veiligheidsraad en de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties.
2004
De Tweede Buitengewone Zitting van de Vergadering van de Afrikaanse Unie werd gehouden in Sirte, Libië, op 27 en 28 februari. Tijdens de zitting werd de Plechtige Verklaring betreffende een gemeenschappelijk Afrikaans defensie- en veiligheidsbeleid aangenomen. In deze gedetailleerde verklaring worden de begrippen defensie en veiligheid gedefinieerd, gemeenschappelijke bedreigingen voor de veiligheid uiteengezet en de doelstellingen van een gemeenschappelijk defensie- en veiligheidsbeleid geformuleerd.
De eerste zitting van het pan-Afrikaanse Parlement van de Afrikaanse Unie werd op 18 maart gehouden onder leiding van President Gertrude Mongella van de Verenigde Republiek Tanzania. Tot de doelstellingen van het pan-Afrikaans parlement behoorden de vergemakkelijking van de daadwerkelijke tenuitvoerlegging van het beleid en de doelstellingen van de Afrikaanse Unie en de bevordering van vrede, veiligheid en stabiliteit.
Op 25 mei heeft de Afrikaanse Unie de Raad voor Vrede en Veiligheid ingesteld om te werken aan de preventie, beheersing en oplossing van conflicten. Tijdens de eerste vergadering van de Vredes- en Veiligheidsraad werd besloten staakt-het-vuren-missies in te zetten in Soedan en Somalië.
De Vijfde gewone zitting van de Uitvoerende Raad van de Afrikaanse Unie kwam van 30 juni tot en met 3 juli bijeen in Addis Abeba, Ethiopië. Er werden besluiten genomen over het ontwerp-protocol bij het OAE-Verdrag inzake de voorkoming en bestrijding van terrorisme, over het Afrikaans Centrum voor Studies en Onderzoek inzake Terrorisme, over een Afrikaans gemeenschappelijk standpunt inzake anti-personeelmijnen, en over de crises in Soedan, Boeroendi, Equatoriaal Guinea, het vredesproces tussen Ethiopië en Eritrea, en de Democratische Republiek Congo.
De derde gewone zitting van de Vergadering van de Afrikaanse Unie werd gehouden te Addis Abeba, Ethiopië, op 6-8 juli. De vergadering nam besluiten met betrekking tot de “operationalisering” van het protocol inzake de oprichting van een Vredes- en Veiligheidsraad. De lidstaten die het protocol nog niet hadden ondertekend of geratificeerd, werden aangespoord dit alsnog te doen.
2003
De tweede gewone zitting van de Assemblee van de Afrikaanse Unie werd gehouden in Maputo, Mozambique op 10-12 juli. Tijdens de zitting werden verscheidene besluiten met betrekking tot vrede en veiligheid aangenomen:
AU/6 (II), “Besluit betreffende het Afrikaans defensie- en veiligheidsbeleid”, verzoekt de commissie verder overleg te plegen met alle belanghebbenden, inclusief de ministers die verantwoordelijk zijn voor defensie en veiligheid en de juridische deskundigen, teneinde het gemeenschappelijk Afrikaans defensie- en veiligheidsbeleid tijdig af te ronden zodat het tijdens de volgende zitting van de Vergadering, of tijdens een buitengewone zitting van de Vergadering, kan worden besproken.
AU/8 (II) Add. 11, “Besluit betreffende de opstelling van een gedragscode inzake terrorisme”, benadrukt de noodzaak om een gedragscode inzake terrorismebestrijding op te stellen en erkent dat het belang van een dergelijke code de onderhandelingen over de opstelling van een mondiaal verdrag inzake terrorisme moet vergemakkelijken en bevorderen.
AU/15(II), “Besluit inzake terrorisme in Afrika” geeft uiting aan zijn bezorgdheid over de toenemende dreiging die uitgaat van het internationale terrorisme.
Met de nederlegging van de akte van bekrachtiging door de Republiek Nigeria is het protocol betreffende de oprichting van de Raad voor Vrede en Veiligheid op 26 december in werking getreden. De Vredes- en Veiligheidsraad is een collectief besluitvormingsorgaan en een waarschuwingsregeling voor de preventie, beheersing en oplossing van conflicten.
2002
De speciale zitting van de Raad van Ministers van de OAE, gewijd aan de Afrikaanse Unie, die in juli in Durban, Zuid-Afrika, werd gehouden, behandelde diverse vraagstukken, waaronder het voortgangsverslag van de secretaris-generaal over de uitvoering van de kerntaken in verband met de overgang van de OAE naar de Afrikaanse Unie; de voltooiing van het ontwerp-reglement van orde van de Vergadering, de Uitvoerende Raad en het Comité van Permanente Vertegenwoordigers; het statuut van de Commissie van de Afrikaanse Unie; en de bespreking van het protocol betreffende de oprichting van de Raad voor Vrede en Veiligheid van de Afrikaanse Unie.
Op de eerste vergadering op 1 juli werd uitvoerig beraadslaagd over het ontwerp-protocol inzake de oprichting van de Afrikaanse Unie, de oprichting van een Vredes- en Veiligheidsraad (PRC), die in de plaats zou komen van het vroegere OAE-mechanisme voor preventie, beheersing en oplossing van conflicten. Aan het eind van de beraadslagingen bleek er onder meer een consensus te bestaan over een aantal essentiële aspecten van het protocol, met name over de noodzaak om een Vredes- en Veiligheidsraad in te stellen die snel actie kan ondernemen met betrekking tot de conflicten in delen van het continent. De namiddagzitting was uitsluitend gewijd aan de bespreking van het ontwerp-reglement van de Vergadering, de Uitvoerende Raad, het Comité van Permanente Vertegenwoordigers en het statuut van de Commissie.
2001
De Oprichtingsakte van de AU is op 26 mei in werking getreden nadat Nigeria op 26 april 2000 de 36e akte van bekrachtiging had neergelegd. Op de top van juli in Lusaka, Zambia, bekrachtigden de OAE-leden een plan om de OAE het jaar daarop om te vormen tot de AU.
2000
Op de OAE-top in Lome ondertekenden 27 Afrikaanse landen de Oprichtingsakte van de AU. De Oprichtingsakte voorzag in de oprichting van de AU om een grotere eenheid en solidariteit tussen de Afrikaanse landen en de volkeren van Afrika tot stand te brengen; de soevereiniteit, territoriale integriteit en onafhankelijkheid van haar lidstaten te verdedigen; de politieke en sociaal-economische integratie van het continent te versnellen; en vrede, veiligheid en stabiliteit op het continent te bevorderen. De akte voorzag ook in de oprichting van diverse instellingen, waaronder het pan-Afrikaanse parlement, het Hof van Justitie, financiële instellingen, waaronder de Afrikaanse Centrale Bank, het Afrikaans Monetair Fonds en de Afrikaanse Investeringsbank.
Volgens de akte zal de oprichting van de AU voltooid zijn na de nederlegging van de 36e akte van bekrachtiging van de oprichtingsakte van de Afrikaanse Unie en in werking treden 30 dagen na de nederlegging van de akten van bekrachtiging door twee derde van de lidstaten van de OAE.
Contactpunt
Voorzitter: President Yayi Boni, Republiek Benin
Hoofdkwartier van de Afrikaanse Unie
P.O. Box 3243
Addis Abeba
Ethiopië
Telefoon: (251) 11 551 77 00
Fax: (251) 11 551 78 44
Website: www.au.int/en