Hoe werkt iontoforese?
Veel PT-patiënten die deze nieuwe behandeling ondergaan, vragen zich af: “Hoe werkt iontoforese bij het verlichten van spier- en gewrichtspijn?” Het antwoord is heel eenvoudig: Iontoforese is een techniek waarbij medicatie tegen pijn of ontsteking rechtstreeks in de huid wordt toegediend met behulp van een elektrische stroom. De term “iontoforese” betekent letterlijk het overbrengen van ionen (ionto = ion; phoresis = overbrengen). Door gebruik te maken van deze techniek kan men medicijnen direct in het aangedane gebied op spier- of peesniveau toedienen.
De eerste voorstellen voor het gebruik van een elektrische stroom bij het toedienen van medicijnen dateren al uit het midden van de 18e eeuw. Maar het was pas in het begin van de 20e eeuw dat de behandeling echt op gang kwam. In die tijd werd de toediening van zowel metaalionen als alkaloïden uitgeprobeerd. Tot het begin van de 20e eeuw stond de toediening van geneesmiddelen door middel van stroom bekend als “kataforese”. Fritz Frankenhäuser zou vóór 1908 de term “iontoforese” hebben geïntroduceerd.
De laatste tijd hebben onderzoekers het over “elektrisch ondersteunde transdermale toediening van geneesmiddelen”. Deze techniek is nooit op grote schaal toegepast, maar is altijd tot op zekere hoogte nuttig gebleken voor het oplossen van bepaalde problemen bij de toediening van geneesmiddelen. Nu, bij het aanbreken van de 21e eeuw, worden pogingen ondernomen om iontoforetische toediening van peptiden en eiwitten te bewerkstelligen.
Voordelen van het gebruik van iontoforese
De voordelen van iontoforese zijn onder meer:
- Distribueert de medicatie direct in het getroffen gebied
- Pijnloze toediening
- Eenvoudige toepassing
- Relatief lage kans op infectie of trauma omdat het een niet-invasieve behandelmethode is
Omwille van deze voordelen gebruiken medische professionals deze methode als alternatief voor injecties voor de behandeling van:
- Pijn
- Zwelling
- Spiercontusie of Sprain/Strain
- Veend- of slijmbeursontsteking
- Veendimpingement
Toepassing: Hoe werkt iontoforese?
Het belangrijkste principe van iontoforese is “gelijksoortige ladingen stoten elkaar af en tegengestelde ladingen trekken elkaar aan.” Voor iontoforese moet in water oplosbare medicatie worden gebruikt. De positief geladen medicatie wordt aangebracht op een positief geladen elektrode en de negatief geladen medicatie wordt aangebracht op de negatief geladen elektrode op de huid.
Bij wijze van voorbeeld wordt een medicatie met positieve ionen aangebracht op een positief geladen elektrode. Deze elektrode wordt aangebracht over het weefsel waarin de medicijnionen moeten worden afgegeven. De positieve ionen zullen dus worden afgestoten van een positief geladen elektrode en zullen in de huid van de patiënt terechtkomen. De gelijkstroom verplaatst de ionen door de huid van de patiënt. Een externe energiebron wordt toegepast in de vorm van een directe elektrische stroom. Dit bevordert de beweging van ionen, drijft de medicijnen over de huid en verhoogt zo de toedieningssnelheid.
Vaak gebruikte geneesmiddelen
De meest gebruikte geneesmiddelen die met iontoforese worden toegepast zijn:
- Corticosteroïden
- Prednison
- Dexamethason
- Anti-inflammatoire geneesmiddelen
Als u een revalidatieprofessional bent die niet in een directe praktijkstaat is, hebt u een doktersrecept nodig om een medicijn te gebruiken. Zorg er dus voor dat u de regelgeving voor uw staat controleert voordat u deze behandeling overweegt.
Hoe iontoforese te gebruiken
Er zijn veel specifieke machines die voor iontoforese kunnen worden gebruikt, waaronder machines die een patiënt thuis kan gebruiken. Deze apparaten zijn uitsluitend ontworpen om dit type behandeling te geven. Sommige moderne multifunctionele apparaten bevatten ook iontoforese-stromen als menu-opties.
Daarnaast zijn er apparaten voor draadloze toepassing. Bij dit soort apparaten wordt gedurende 12 tot 24 uur (afhankelijk van de dosis) een elektrodepleister aangebracht. Na deze periode wordt hij verwijderd en weggegooid. Een patiënt zal voor deze vorm van behandeling een intacte cognitie moeten hebben.
Optimaal protocol
Het optimale protocol voor iontoforese is:
Directe stroom
1,0 – 4.0 mA – amplitude
20 – 40 minuten of behandeltijd
40 – 80 mA/ min voor stroomafgiftemethode
De voorbeelden van medicijnen en hun doorlaatbaarheid op elektroden zijn:
- Dexamethasone: negatieve pool
- Hydrocortison: positieve pool
- Lidocaine: positieve pool
- Prednison: negatieve pool
- Calciumchloride: negatieve pool
Hoeveel medicatie moet worden gebruikt?
Onderzoek suggereert de medicatie van 4 tot 5 mg/mL water of 2% geconcentreerde medicatie op de elektrode aan te brengen. Ook hier geldt dat u een passend recept van een arts moet hebben om deze medicatie te kunnen gebruiken.
Wanneer moet u Iontoforese vermijden
Iontoforese is gecontra-indiceerd in de volgende omstandigheden:
- Geperkt gevoel
- Allergie voor de gebruikte medicatie
- Hoog angstniveau bij elektrische stroom
- Geperkte cognitie (dit geldt vooral voor de patiënt die een draagbaar draadloos apparaat wil gebruiken)
- Open wond
- Metalen implantaat in het gebied
- Bloedingsstoornissen
- Circulatiestoornissen