Scheuermann’s Kyphosis (ziekte van Scheuermann): Abnormale kromming van de wervelkolom
Een normale, gezonde wervelkolom zou krommingen moeten hebben. Als je er van opzij naar kijkt, zou je deze krommingen moeten zien. Te veel kromming in de thoracale wervelkolom (middenrug) kan echter problemen geven. Dat is een aandoening die kyfose wordt genoemd.
Een bijzondere vorm van kyfose is Scheuermann’s kyfose, ook bekend als de ziekte van Scheuermann. Een Deense radioloog ontdekte de ziekte van Scheuermann in het begin van de jaren twintig van de vorige eeuw, en de aandoening is naar hem vernoemd. Scheuermann’s kyfose wordt gekenmerkt door wigvormige wervels die ervoor zorgen dat de thoracale wervelkolom te veel naar voren buigt.
Scheuermann’s kyfose ontwikkelt zich in de loop van de tijd tijdens perioden van botgroei (zoals de puberteit). Het ontstaat wanneer de voorkant van de wervelkolom niet zo snel groeit als de achterkant van de wervelkolom, waardoor gezonde, rechthoekige wervels driehoekig worden en in elkaar worden geklemd. Hierdoor kromt de thoracale wervelkolom meer dan normaal.
De normale wervelkolom
Om deze aandoening beter te begrijpen, helpt het om te beginnen met een basisles anatomie.
De wervelkolom (ook wel de wervelkolom genoemd) begint bij de schedel en loopt door tot in het bekken. De wervelkolom bestaat uit 33 wervels met tussen elke wervel kraakbeenachtige tussenwervelschijven die helpen bij het absorberen en verdelen van schokken en ervoor zorgen dat de wervels niet tegen elkaar knarsen tijdens het bewegen. Gezonde wervels zijn rechthoekig van vorm en liggen op elkaar gestapeld.
Foto bron: SpineUniverse.com.
Het is normaal dat de wervelkolom van voren naar achteren kromt. Bij sommige mensen echter, kromt de thoracale wervelkolom (gelegen in de borststreek) te veel (meer dan 40-45 graden), waardoor het lijkt alsof ze een bult op hun rug hebben. Soms lijkt het alsof hun hoofd naar voren is gekanteld, alsof het op hun borst rust. Dit wordt kyfose genoemd.
Oorzaken van Scheuermann’s kyfose
De precieze oorzaken van Scheuermann’s kyfose zijn nog onbekend; onderzoekers denken echter dat het iets te maken heeft met een onderbroken botgroei of een afwijking in de manier waarop wervels zich ontwikkelen en groeien. Deze aandoening lijkt in families voor te komen. Lengte en gewicht kunnen ook meespelen.
Symptomen
Doordat de ziekte van Scheuermann optreedt tijdens perioden van botgroei, verschijnt deze vaak voor het eerst in de puberteit. Ouders brengen hun kind meestal naar de dokter met klachten over een slechte houding of slungelig zitten, soms met sporadische optredens van vermoeidheid en lichte pijn in het thoracale gebied van de wervelkolom. In ernstige gevallen kunnen patiënten andere symptomen hebben, waaronder:
- Pijn
- Een stijve kromming van de wervelkolom die erger wordt bij vooroverbuigen en zich slechts gedeeltelijk corrigeert bij het staan
- Co-existente scoliose
- Korpspijn of ademhalingsmoeilijkheden veroorzaakt door verminderde longcapaciteit; slechts in zeldzame omstandigheden
Diagnose: Lichamelijk onderzoek
Voordat een definitieve diagnose kan worden gesteld, zal de arts een anamnese afnemen om andere aandoeningen uit te sluiten die soortgelijke symptomen kunnen hebben. Er wordt ook een lichamelijk onderzoek gedaan, dat het volgende kan omvatten:
- Adam’s Forward Bending Test: de patiënt wordt gevraagd voorover te buigen bij het middel. Dit kan een thoracolumbale kyfose aan het licht brengen.
- Palpatie: dit wordt ook wel hands-on onderzoek genoemd en helpt afwijkingen van de wervelkolom op de tast vast te stellen. Bij de ziekte van Scheuermann is de thoracale zone van de wervelkolom overdreven gekromd vanaf de zijkant.
- Bewegingsbereik: de arts beoordeelt de mate waarin de patiënt naar voren, achteren en opzij kan buigen.
Röntgenfoto’s
Om een definitieve diagnose te kunnen stellen, zijn röntgenfoto’s van de wervelkolom nodig. Er worden AP (anterior/posterior) röntgenfoto’s van de wervelkolom over de gehele lengte gemaakt. De patiënt staat met gestrekte armen naar voren en houdt het hoofd rechtop. Er kunnen ook röntgenfoto’s worden gemaakt terwijl de patiënt ligt, om de buigzaamheid van de kromming en de wervelwiggen te bepalen.
De kromming van de kyfose wordt gemeten in graden. Een kromming zonder afwijkingen aan de wervels (en een die gemakkelijk verdwijnt als de patiënt gaat liggen) wordt gewoonlijk als posturaal beschouwd. De ziekte van Scheuermann wordt echter gediagnosticeerd als een patiënt heeft:
- Een kyfotische kromming van 50 graden of meer
- Drie of meer aangrenzende wervels die ten minste 5 graden per segment (15 graden totaal over drie segmenten) (figuur 1)
- Kleine discushernia’s door de eindplaten van de wervels (Schmorl’s nodes genoemd)
Figuur 1: Ingezoomde röntgenfoto waarop drie of meer aangrenzende wervels te zien zijn die ten minste 5 graden per segment zijn ingeklemd (links).
Ingezoomde röntgenfoto van normale patiënt (rechts)
Beeld met dank aan Keith Bridwell, MD en SpineUniverse.com.
Bespreking door Baron S. Lonner, MD
Dr. Bridwell geeft een schat aan ervaring over dit onderwerp. Zowel niet-operatieve als chirurgische behandelingen worden in zijn artikel besproken. Naast de chirurgische indicaties voor progressie van de kromming, pijn en de zeldzame neurologische uitval, is de misvorming zelf een relatieve indicatie voor operatieve behandeling. Vaak is de kyfose, zelfs als deze 60 of 70 graden is, niet duidelijk voor anderen. Anderzijds is bij sommige patiënten de misvorming van de rug met het naar voren geduwde hoofd zo aanzienlijk dat dit kan leiden tot emotionele en psychologische moeilijkheden voor de patiënt. Naast de uitstekende röntgenresultaten die Dr. Bridwell laat zien, zijn patiënten over het algemeen zeer tevreden over hun resultaat.
Volgende lezen
Scheuermann’s Kyphosis: Niet-operatieve en chirurgische behandeling