Waarom honden hun edele delen likken
Honden zijn meestal een bron van vermaak, maar soms kunnen ze ook een bron van schaamte zijn. Terwijl huisdiereigenaren kunnen genieten van het kijken naar een hond dansen in een cirkel of zingen (blaffen) op commando, kunnen ze niet worden geamuseerd door een aantal van hun activiteiten. Een van de gênantste dingen die honden doen, is hun “geslachtsdelen” in het openbaar likken. Er is geen discriminatie op grond van geslacht bij het likken en er is geen beleefde manier om erover te praten. Een reu zal zijn penis likken. Een vrouwtjeshond zal haar vulva likken. En ze likken allebei hun anale delen. Dit weinig aantrekkelijke gedrag ergert huisdiereigenaren overal.
Is het likken van geslachtsdelen ooit acceptabel?
In de hondenwereld is een gematigde mate van likken een onderdeel van normaal verzorgingsgedrag. Zo kan een reu of een teef na het urineren de genitaliën likken om het gebied schoon te maken. Wanneer dit het geval is, is het likken alleen gerelateerd aan de eliminatie en is het niet hardnekkig.
Honden likken niet zo vaak aan de anaalstreek na het poepen, maar als de ontlasting plakkerig of waterig is, kan de hond de behoefte voelen om zich een beetje op te frissen. Normale, stevige stoelgang wordt meestal niet gevolgd door likken.
Wanneer wordt het likken van geslachtsdelen als een probleem beschouwd?
Vaak of langdurig likken van de urogenitale (urine- en genitale) delen kan erop wijzen dat er een medisch probleem is. Waarschuw uw dierenarts als u een van de volgende tekenen ziet:
- gezwollen of rode penis, vulva, of anus
- aanwezigheid van puisten (pukkels) of rode bulten op de huid
- verkleuring van de huid (zwart of roestkleurig)
- stress om te plassen
- verhoogde frequentie van plassen
- wrijven of wrijven van het rectale gebied over de grond
- aanwezigheid van een vieze geur tussen de eliminaties
- uitvloeiing uit penis of vulva
Wat zijn de oorzaken van deze verschijnselen die gepaard gaan met likken?
Er zijn verschillende medische redenen waarom een hond aanhoudend de genitale of anale regio’s likt. Hier zijn enkele van de meer voorkomende problemen:
Urinary Tract Infection or Bladder Stones/Crystals. Honden met een blaasontsteking of steen/kristal kunnen na het plassen langdurig aan de penis of de vulva likken, of likken tussen de uitwerpselen door. Ze kunnen vaker plassen en zich inspannen om te plassen. Vaak voelen zij een aandrang om te plassen en produceren zij zeer weinig urine. Blaasontstekingen komen vrij vaak voor en worden veroorzaakt door bacteriën die meestal goed met antibiotica kunnen worden behandeld. Meervoudige orale antibiotica zijn gemakkelijk verkrijgbaar, zowel in pilvorm als in vloeibare vorm, en zijn vrij doeltreffend bij het verhelpen van blaasontstekingen. Injecteerbare antibiotica zijn gewoonlijk voorbehouden voor behandeling in het ziekenhuis. Een geneesmiddel voor de lange termijn, cefovecin (merknaam Covenia®), kan nuttig zijn, maar geniet niet de voorkeur als eerstelijnsbehandeling. De toevoeging van supplementen of speciale diëten (zoals Hill’s® Prescription Diet® c/d®, Royal Canin® Urinary SO™, of Purina® Pro Plan® Veterinary Diets Urinary St/Ox™) aan het behandelingsschema kan het milieu in de blaas veranderen en herhaalde infecties helpen voorkomen. Als de bovenste urinewegen of de nieren geïnfecteerd zijn, kan de behandeling met gemiddeld 4-6 weken worden verlengd. Laboratoriumonderzoek, waaronder urineonderzoek, urinekweek en bloedonderzoek, helpt bij het bepalen van de beste kuur en de duur van de behandeling.
Allergieën. Zowel milieu- als voedselallergieën kunnen jeuk in het genitale gebied veroorzaken. Wanneer voedselallergie de boosdoener is, treedt de jeuk het hele jaar door op, terwijl milieuallergieën seizoensgebonden kunnen zijn, afhankelijk van welke planten of bomen er bestuiven, tenzij het allergeen dat de oorzaak is binnenshuis is. Het vermijden van het allergeen zal het likken verminderen. Honden met een omgevingsallergie moeten bijvoorbeeld ’s morgens vroeg en ’s avonds laat worden uitgelaten, wanneer de dauw op de grond de hoeveelheid stuifmeel in de lucht vermindert. Na het uitlaten moeten de poten, buik en andere delen van de huid van uw hond worden schoongemaakt met een vochtige handdoek of babydoekje om een deel van de pollen te verwijderen die aan het haar vastzitten. Uw hond zal misschien niet helemaal vrij van pollen zijn, maar de hoeveelheid zal worden verminderd, waardoor de blootstelling tot een minimum wordt beperkt. Voedselallergieën ontstaan wanneer de hond gesensibiliseerd is voor eiwitten (meestal kip, rund- of varkensvlees) of andere moleculen in het voedsel. Deze allergieën worden onder controle gehouden door de hond een hypoallergeen dieet te geven met unieke nieuwe eiwitten (zoals lam, zalm, kangoeroe, konijn, enz.), of gehydrolyseerde of kunstmatige eiwitten waaraan de hond niet is blootgesteld. Zowel voedsel- als omgevingsallergieën kunnen een medische behandeling vereisen, evenals vermijdingstherapie. Immuunmodulerende medicatie, waaronder hyposensibilisatie-injecties (allergie-desensibilisatie), cyclosporine (merknaam Atopica®), lokivetmab (merknaam Cytopoint®), of oclactinib (merknaam Apoquel®), en lokale behandelingen zijn beschikbaar die een veilige, effectieve, langdurige verlichting van allergieën bieden zonder de bijwerkingen van steroïden. Steroïden (meestal prednison of combinaties met een antihistaminicum, zoals Temaril-P®, Vanectyl-P®) kunnen effectief zijn, maar worden vaak gereserveerd voor ernstige gevallen of als laatste redmiddel. Vrij verkrijgbare antihistaminica hebben een wisselende effectiviteit bij honden en kunnen worden gebruikt op advies van uw dierenarts, hoewel voorzichtigheid geboden is bij het vermijden van deze middelen die verkoudheids- en griepmedicijnen bevatten.
Infectie van de huid. De aanwezigheid van bacteriën en gist op de huid is normaal; maar als een van beide in overmaat aanwezig is, of als de huidbarrière ongezond is, of als de hond immuungecompromitteerd is, kan een infectie optreden. Bacteriële of gistinfecties van de huid kunnen zeer jeukerig zijn en resulteren in het constant likken van het getroffen gebied. De aanwezigheid van puisten of rode bulten wijst meestal op een bacteriële infectie en rechtvaardigt een antibioticumkuur. Een muffe geur of een roodzwarte verkleuring van de huid kan wijzen op een schimmelinfectie die een aanvullende therapie vereist. Zowel bacteriële als schimmelinfecties reageren meestal beter wanneer lokale therapie in de vorm van shampoos of doekjes met medicinale werking wordt toegevoegd aan de orale behandeling.
Anaalklierverstopping. Honden hebben twee anaalklieren, overblijfselen van geurklieren, die zich in de buurt van het rectum bevinden. Deze klieren vullen zich met stinkende vloeistof en legen zich wanneer er druk wordt uitgeoefend door de rectale spieren tijdens een stoelgang. Wanneer ze normaal werken, hebben huisdieren en hun baasjes niet eens in de gaten dat er anaalklieren zijn; wanneer de anaalklieren echter overvuld raken, worden ze duidelijk zichtbaar. Verstopte klieren verspreiden een onaangename geur en de anale streek kan gezwollen en geïrriteerd raken. Als reactie op de irritatie kan de hond het rectale gebied likken of met de anus over de grond schuiven. Manueel evacueren van de opgezwollen anaalklieren lost het probleem meestal op, dus bel uw dierenarts voor een afspraak. Als het probleem wordt genegeerd, kan een verstopping optreden omdat het vocht zo dik wordt dat het niet meer door de nauwe opening naar het rectum kan stromen. Een verstopping leidt vaak tot infectie. Ernstige infecties kunnen leiden tot de vorming van een abces dat door de huid heen naar de buitenzijde van de anus scheurt. Deze infecties moeten worden behandeld met antibiotica (amoxicilline, cefalexine of fluorochinolonen komen vaak voor) en kunnen oraal, plaatselijk of met injecties worden toegediend. Pijnmedicatie en warmwaterbaden kunnen het ongemak verlichten. Herhaalde infecties kunnen chirurgische verwijdering van de klieren noodzakelijk maken.
Als uw hond meer likt dan zou moeten, ga dan naar uw dierenarts voor hulp. De juiste medische behandeling kan het ongemak van uw hond verminderen.