Stresor

Stresor to czynnik chemiczny lub biologiczny, warunki środowiskowe, bodziec zewnętrzny lub zdarzenie postrzegane jako powodujące stres dla organizmu. Z psychologicznego punktu widzenia stresorem mogą być zdarzenia lub środowiska, które jednostki mogą uznać za wymagające, stanowiące wyzwanie i/lub zagrażające bezpieczeństwu jednostki.

Zdarzenia lub obiekty, które mogą wywołać reakcję stresową, mogą obejmować:

Stresory mogą powodować reakcje fizyczne, chemiczne i psychiczne wewnątrz organizmu. Stresory fizyczne wywołują naprężenia mechaniczne skóry, kości, więzadeł, ścięgien, mięśni i nerwów, które powodują deformację tkanek i (w skrajnych przypadkach) ich uszkodzenie. Stresy chemiczne również wywołują reakcje biomechaniczne związane z metabolizmem i naprawą tkanek. Stresory fizyczne mogą wywoływać ból i obniżać wydajność pracy. Przewlekły ból i upośledzenie wymagające pomocy medycznej mogą być wynikiem działania ekstremalnych stresorów fizycznych lub braku wystarczającego czasu na regenerację pomiędzy kolejnymi ekspozycjami. Ostatnie badania wykazały, że fizyczny bałagan w biurze może być przykładem fizycznego stresora w miejscu pracy.

Stresory mogą również wpływać na funkcje umysłowe i wydajność. Jeden z możliwych mechanizmów obejmuje stymulację podwzgórza, CRF (czynnik uwalniający kortykotropinę) -> przysadka mózgowa uwalnia ACTH (hormon adrenokortykotropowy) -> kora nadnerczy wydziela różne hormony stresu (np, kortyzol) -> Hormony stresu (30 odmian) wędrują w krwiobiegu do odpowiednich narządów, np. gruczołów, serca, jelit -> reakcja „ucieczka lub walka”. Pomiędzy tym przepływem istnieje alternatywna ścieżka, która może być podjęta po przeniesieniu stresora do podwzgórza, co prowadzi do współczulnego układu nerwowego, po czym rdzenia nadnerczy wydziela epinefrynę. Mentalne i społeczne stresory mogą wpływać na zachowanie i jak jednostki reagują na fizyczne i chemiczne stresory.

Życie wymaga od każdego dokonania nagłych i zaplanowanych dostosowań w celu spełnienia jego wymagań, ale większe wymagania przychodzą z większym dostosowaniem i być może większym stresem. Określenie wpływu tych różnych stresorów pozwala jednostkom na określenie związku między rodzajami stresorów a stopniem stresu. Określenie związku między stresorem a stresem musi obejmować ilościowe określenie wpływu wymagań życiowych i całego wywołanego przez nie stresu. W tym celu jednostka posłuży się, w zależności od sytuacji, miarami subiektywnymi i obiektywnymi. Jednostki same określają stopień przystosowania za pomocą miar subiektywnych, ale stopień przystosowania zostanie lub już został przypisany jednostce za pomocą miary obiektywnej. Stopnie przystosowania są mierzone za pomocą jednostek zmiany życiowej, gdzie jedna jednostka odpowiada stopniowi przystosowania niezbędnemu do poradzenia sobie ze zmianą życiową. Praktyka mierzenia jednostek zmiany życiowej doprowadziła do powstania wielu skal składających się z tych jednostek, które są dostosowane do określonych wydarzeń życiowych lub sytuacji, takich jak readaptacja społeczna i studenci college’u. Po ustaleniu związku między stresorem (wydarzeniem) a stresem, osoba może zacząć koncentrować się na wielkości stresu i samym stresie. W przypadku wydarzeń życiowych o mniejszej skali wpływu zdolność radzenia sobie i przystosowania może nie być zbyt złożona i trwać stosunkowo krótko. Jednak w przypadku innych osób, wydarzenia życiowe o dużej skali mogą wpływać na życie na wiele sposobów przez dłuższy czas. Różne czynniki stresogenne wymienione powyżej mogą być związane z wydarzeniami lub czynnikami stresogennymi o różnym nasileniu – od niewielkich po traumatyczne. Wydarzenia traumatyczne wiążą się z bardzo osłabiającymi stresorami i często nie można ich kontrolować. Traumatyczne wydarzenia mogą wyczerpać zasoby radzenia sobie jednostki do stopnia, w którym może ona rozwinąć zespół ostrego stresu lub nawet zespół stresu pourazowego. Zespół ostrego stresu jest zaburzeniem psychologicznym, w którym traumatyczne wydarzenie zagrażające życiu lub grożące urazem powoduje reakcję strachu i bezradności trwającą do czterech tygodni. Zaburzenie stresowe pourazowe ma objawy trwające dłużej niż miesiąc, a pierwszym objawem jest historia doświadczenia traumatycznego wydarzenia, po którym następuje reakcja intensywnego strachu, bezradności lub przerażenia. Traumatyczne wydarzenie jest uporczywie przeżywane na nowo w jeden z następujących sposobów: powtarzające się niepokojące wspomnienia, sny, retrospekcje, iluzje lub poczucie ponownego przeżywania doświadczenia, a także niepokój lub fizyczne pobudzenie na skutek przypominania sobie tego wydarzenia. Osoba cierpi z powodu uporczywego unikania przypomnień o tym wydarzeniu. Ludzie, którzy byli maltretowani, wiktymizowani lub terroryzowani, są często bardziej podatni na zaburzenia stresowe. Bez względu na wielkość stresora i stresu, większość relacji stresor-stres może być oceniona i określona – albo przez osobę, albo przez psychologa. Bez odpowiedniej uwagi, stres może wywołać poważne skutki dla zdrowia psychicznego i układu odpornościowego, co ostatecznie może prowadzić do skutków dla ciała fizycznego. Środki terapeutyczne są często podejmowane, aby pomóc uzupełnić i odbudować indywidualne zasoby radzenia sobie, jednocześnie pomagając jednostce w radzeniu sobie z bieżącym stresorem.