Tyrant

Tyrant, greckie tyrannos, okrutny i opresyjny władca lub, w starożytnej Grecji, władca, który przejął władzę niekonstytucyjnie lub ją odziedziczył. W X i IX wieku p.n.e. monarchia była powszechną formą rządów w państwach greckich. Reżimy arystokratyczne, które zastąpiły monarchię, już w VII wieku p.n.e. same stały się niepopularne. Pojawiła się więc okazja dla ambitnych mężczyzn do przejęcia władzy w imieniu uciśnionych.

Read More on This Topic

Cywilizacja starożytnej Grecji: Powstanie tyranów

Dealings z bogatych cywilizacji azjatyckich były zobowiązane do produkcji dysproporcje w bogactwie, a tym samym konfliktów społecznych, w ramach arystokracji …

Najbardziej znane tyranie były te założone przez Cypselus w Koryncie i Orthagoras w Sicyon około 650 pne. Tyrani byli także w Grecji azjatyckiej, z których najsłynniejszym był Thrasybulus z Miletu (ok. 600). Tyrani często wywodzili się z obrzeży arystokracji, np. matka Cypselusa należała do rządzącego rodu Bakchiadów, ale jego ojciec nie. Charakter niezadowolenia społecznego, które zapewniło im zwolenników, mógł być różny w zależności od miejsca. W Sykionie Klejstenes, który panował od około 600 do około 570 roku i odniósł największy sukces spośród ortagorydów, wyraził lub wykorzystał niechęć, jaką żywił nie-dorycki i nieuprzywilejowany element społeczeństwa do tych, którzy twierdzili, że pochodzą od doryckich najeźdźców. Niektórzy historycy przypuszczają, że wprowadzenie falangi hoplitów na początku VII wieku doprowadziło do rozwoju klasy znaczących rolników, którzy służyli w falandze i wspierali tyranów jako ich obrońcy przeciwko arystokracji. Ale chociaż tyrani mogli wykorzystywać taktykę hoplitów, rolnicy byli prawdopodobnie siłą konserwatywną, a nie rewolucyjną, i nie ma powodu przypuszczać, że rolnicy-hoplici rozwinęli świadomość klasową.

Tyrani w końcu zaczęli być uważani za opresyjnych, zwłaszcza przez swoich rywali do władzy politycznej. Syn Cypselusa, Periander, którego potężne rządy w Koryncie trwały około 40 lat, był uważany za typowego złego tyrana. Koryncka tyrania upadła w późnych latach pięćdziesiątych, wkrótce po jego śmierci.

Sparta, która stworzyła konstytucję, na mocy której wszyscy obywatele byli żołnierzami i teoretycznie równi, uniknęła tyranii. W połowie VI wieku Pejsistratus ustanowił tyranię w Atenach; jego syn Hippiasz został wygnany przez króla Sparty Klejstenesa I w 510 roku. Można to uznać za koniec „wieku tyranów”, ale nie za koniec tyranii. Persowie woleli utrzymywać tyranów na czele greckich miast w Anatolii, które podbili około 540 roku.

Na zachodzie, gdzie autokracja wojskowa łatwo się zakorzeniła, popularność Gelona z Syrakuz opierała się w dużej mierze na jego klęsce Kartagińczyków pod Himerą w 480 r.; jego brat i następca, Hieron, patron Pindara i innych, odniósł słynne zwycięstwo nad Etruskami pod Cumae w 474 r. W 405 r. Dionizjusz I z Syrakuz, najpotężniejszy ze wszystkich tyranów, po raz pierwszy ustanowił swoje rządy podczas kryzysu związanego z kolejnym najazdem Kartagińczyków.

W okresie hellenistycznym niektórzy tyrani opierali swoją władzę na poczuciu klasowym; inni byli zagranicznymi nominatami, jak np. tyrani popierani przez królów macedońskich na Peloponezie w III w. Zjawisko to trwało tak długo, jak długo Grecja była wolna. Wielcy tyrani byli godnymi uwagi mecenasami sztuki i znakomitymi budowniczymi. Często pomagali w przejściu od wąskiej arystokracji do bardziej demokratycznych konstytucji, ale Grecy w zasadzie cierpieli pod ich bezprawną autokracją. Tyrania wcześnie zyskała złą sławę, a tyranobójcy, tacy jak Harmodiusz i Arystogiton, którzy zabili w Atenach brata tyrana Hippiasza i prawdopodobnego korula Hipparcha, otrzymali najwyższe zaszczyty.