Alles wat je wilt weten over de Sockeye zalm (Oncorhynchus nerka)

Sockeyes staan bekend om hun schitterende rode paaikleuren, maar zijn ook geweldige vechters als ze aan de haak worden geslagen.
Foto door Pat Clayton, Fish Eye Guy Photography

Hoewel een trofeefoto van een visser met een felrode sockeye zalm indrukwekkend is, wordt de soort meestal niet beschouwd als een van de “glamour” wildvissen in Alaska en West-Canada – overschaduwd door de veel grotere koningen en de meer acrobatische cohoes. Maar in veel opzichten zijn sockeyes de sleutel tot het hele ecosysteem waarin ze leven. Door massaal de rivieren binnen te zwemmen, miljoenen eieren te leggen en vervolgens te sterven, leveren sockeye-populaties vitale voedingsstoffen en voedsel voor alles van beren en arenden tot regenboogforel en vlagzalm. Wat minder bekend is, is dat zilverkleurige sockeyes, vers uit de zee, een prima prooi zijn voor vliegenhengels. Wanneer ze aan de haak geslagen worden, gaan ze vaak de lucht in en zullen ze met lange runs het sleepsysteem van een reel op de proef stellen.

Bereik en gedrag
Het algemene inheemse verspreidingsgebied van de sockeye zalm strekt zich uit van de Klamath River in Noord-Californië tot het Kuskokwim-bassin in het westen van Alaska, hoewel de soort ook in het noorden voorkomt, tot aan de Bathurst Inlet in het Canadese noordpoolgebied en zo ver zuidelijk als de Mendocino-kust van Californië. In het westelijk deel van de Stille Oceaan komen sockeyes voor van het Hokkaidō-eiland in Noord-Japan tot de Anadyr-rivier in Siberië. De sockeye-populatie die de langste migratie ondergaat, reist via de Columbia River naar Redfish Lake in Idaho, dat meer dan 900 mijl van de oceaan en 6.500 voet boven zeeniveau ligt.

Als ze voor het eerst in zoet water komen, zijn sockeyes helder zilver.
Foto door Jon Warrenchuk, via Wikimedia

Er zijn ook natuurlijk voorkomende populaties van landrot sockeyes, zogenaamde kokanees, in een vergelijkbaar verspreidingsgebied. Deze potadrome vissen (die tijdens het paaien van zoetwatermeren naar rivieren trekken) zijn ontstaan waar sockeye-populaties door de geografie van de zee waren afgesneden, en de naam is afkomstig van de Okanagan-taal van de inheemse bevolking van het Columbia-bekken. Sinds het begin van de 20e eeuw worden kokanees, ook bekend als “zilveren forel”, uitgezet in grote koudwatermeren in heel Californië en het bergachtige westen, en helemaal in het oosten tot in Maine en het zuiden tot in North Carolina. De South Platte River in Colorado is bijvoorbeeld in de herfst een populaire hotspot voor kokanee’s.

Sokvissen zijn uniek onder de Pacifische zalmen omdat ze één tot drie jaar in zoet water doorbrengen voordat ze naar de oceaan migreren, wat de reden is waarom de overgrote meerderheid van de sockeye rivieren verbonden zijn met grote zoetwatermeren. De volwassen dieren brengen vervolgens twee of drie jaar in het zoute water door alvorens terug te keren naar hun oorspronkelijke rivieren of meren om kuit te schieten. In de oceaan reizen de vissen in grote scholen, die zich door de waterkolom verplaatsen om prooien te volgen. Het dieet van de sockeye verschilt ook van dat van andere zalmen: zowel in de zoet- als in de zoutwaterfase voedt de zalm zich uitgebreid met zoöplankton. Ze eten ook kleinere prooidieren, zoals garnalen, en insecten maken deel uit van het dieet van jonge vissen.

Bristol Bay, Alaska, is de thuishaven van de laatste grote populaties wilde-sokvissen, die onze bescherming nodig hebben.
Foto door Pat Clayton, Fish Eye Guy Photography

Tijdens de paaiperiode ondergaan de zeepokken, vooral de mannetjes, dramatische fysiologische veranderingen, waaronder een toename in lichaamsdiepte en de ontwikkeling van een uitgesproken kype. Het lichaam wordt schitterend rood, terwijl de kop groen wordt.

Wat is de naam?
Het verspreidingsgebied van de sockeye overspant vele culturen en talen, wat wordt weerspiegeld in zowel de gewone als de Latijnse namen voor de soort. Sockeye is afgeleid van het Halkomelem woord suk-kegh, dat “rode vis” betekent. Het Halkomelem wordt gesproken door de inheemse bevolking langs de benedenloop van de Fraser-rivier in Brits-Columbia en is een van de vele Coast Salish-talen. De Latijnse soortnaam, nerka, is afgeleid van het Russische woord voor de anadrome vorm van zalm. Veel mensen denken dat de naam rode zalm verwijst naar de kleuren van de mannetjes in de paaifase, maar in feite beschrijft de naam het dieprode vlees van de zalm. Tenslotte staan de snoekbaarzen bekend als blauwrugzalm vanwege de zilverblauwe kleur van de oceaanvissen.

Pebble Mine
Zoals de meeste vliegvissers weten, wordt ’s werelds grootste overgebleven populatie wilde Pacifische zalm bedreigd door het voorgestelde Pebble Project, een monsterlijke open koper-goud-en-molybdeen mijn, die zou komen te liggen aan de bovenloop van Alaska’s Bristol Bay. Sinds het project tien jaar geleden voor het eerst aan het licht kwam, is de vliegvisgemeenschap – geleid door Trout Unlimited en industriële partners als Orvis, Patagonia en Simms – luidkeels in het geweer gekomen tegen het project.

Het gaat om de mogelijkheid dat gevaarlijke chemicaliën en zware metalen vrijkomen in de beken en rivieren die dienen als kraamkamer voor de sockeye zalm. Recente ontwikkelingen, waaronder een drie jaar durende evaluatie door de Environmental Protection Agency en mogelijke bescherming van het stroomgebied van de Bristol Bay krachtens de Clean Water Act, suggereren dat de vocale oppositie effect heeft, maar de strijd is nog niet gewonnen. Voor meer informatie, bezoek Save Bristol Bay en de Orvis Stop Pebble Mine pagina.

Vliegen en tactiek
Sockeye zalm heeft de reputatie niet snel vliegen te pakken, wat logisch is, als je bedenkt dat, omdat ze zich voeden met zoöplankton en kleine prooien, ze geen natuurlijke impuls hebben om aasvis te achtervolgen. Echter, een goed gepresenteerde vlieg op de juiste diepte zal vaak leiden tot een zichtbare staking, en zodra de vis is op, het gevecht is indrukwekkend. Vissen die vers uit zee komen, maken meerdere sprongen en testen zelfs robuuste uitrusting. Het wereldrecord sockeye werd in 1987 in Alaska’s Kenai River gevangen en woog 15 pond en 3 ons.

De meeste sockeyes wegen 4-12 pond, dus een 7- of 8-gewicht rig is een goede keuze, maar zorg er wel voor dat je een reel hebt met een goede weerstand en voldoende backing. Populaire sockeye patronen variëren van flitsende streamers, zoals de Karluk Flash Fly, tot meer imiterende verzwaarde nimfen en garnalenpatronen.