Heb ik bloedarmoede? Soorten, oorzaken en symptomen

Wat is bloedarmoede en wat veroorzaakt het in het bloed?

Aanemie is een aandoening waarbij het bloed minder rode bloedcellen bevat dan normaal. Rode bloedcellen zijn de cellen die zuurstof van de longen naar de weefsels vervoeren. Het kan verschillende oorzaken hebben. De meest voorkomende oorzaak is een ijzertekort, “bloedarmoede door ijzertekort” genoemd, en kan de volgende oorzaken hebben:

• Dat een grote hoeveelheid bloed verloren is gegaan (dit kan langzaam in de loop van de tijd gebeuren of plotseling door een bloedend letsel)
• Dat het lichaam niet genoeg ijzer uit de voeding kan opnemen
• Dat het niet genoeg ijzer via de voeding binnenkrijgt

Aan de andere kant kan zogenaamde “bloedarmoede als gevolg van chronische ziekte” optreden bij mensen die een langdurige ziekte of aandoening hebben; bijvoorbeeld artritis of kanker. De aandoening zorgt ervoor dat het lichaam reageert door minder rode bloedcellen aan te maken.

Aanemie kan echter ook worden veroorzaakt doordat rode bloedcellen vroegtijdig in of buiten de bloedbaan worden vernietigd: deze anemie wordt “hemolytische anemie” genoemd.

Hoe manifesteert het zich?

Anemie kan asymptomatisch blijven of zulke belangrijke symptomen geven dat onmiddellijke raadpleging noodzakelijk is, afhankelijk van de omvang en de snelheid waarmee het zich manifesteert, alsmede van de lichamelijke conditie en de leeftijd van de patiënt.

Bij zich snel ontwikkelende bloedarmoede kunnen als gevolg van plotseling bloedverlies symptomen optreden die afhankelijk zijn van een lage bloeddruk.Symptomen kunnen zijn:

• vermoeidheid of kortademigheid, vooral bij inspanning of traplopen
• hoofdpijn
• pijntjes
• duizeligheid of flauwvallen

Hoe wordt de diagnose gesteld?

Anemie wordt gediagnosticeerd door een bloedonderzoek, met waarden voor hemoglobine, hematocriet en het totale aantal rode bloedcellen. Als de diagnose bloedarmoede eenmaal is gesteld, kunnen verdere tests nodig zijn als de oorzaak van de bloedarmoede niet duidelijk is.

Hoe wordt het behandeld?

De behandeling van bloedarmoede hangt af van twee belangrijke factoren:

• De aanwezigheid van symptomen of waarden van het aantal rode bloedcellen
• De oorzaak van de bloedarmoede

De aanwezigheid van sommige symptomen van bloedarmoede, zoals duizeligheid, hartkloppingen of flauwvallen, evenals zeer lage hematocriet- of hemoglobinewaarden kunnen wijzen op een transfusie van rode bloedcellen. Ongeacht de transfusiebehoefte hangt de behandeling van bloedarmoede af van de oorzaak van de bloedarmoede.

Welke bevolkingsgroep loopt het grootste risico?

Volgens gegevens van de WHO treft bloedarmoede wereldwijd 1620 miljoen mensen, wat overeenkomt met bijna 25% van de bevolking.
Bloedarmoede komt het meest voor bij kleuters en vrouwen in de vruchtbare leeftijd als gevolg van bloedverlies tijdens de menstruatieperiode. Het komt ook voor bij ouderen, kankerpatiënten, ziekenhuispatiënten en zwangeren.

Welke rol speelt voeding bij dit soort ziektebeelden?

Naast de eerder genoemde ijzergebreksanemie door een te lage ijzerinname, is er ook sprake van bloedarmoede door een tekort aan inname van andere vitamines die nodig zijn voor de aanmaak van rode bloedcellen, zoals vitamine B12 en foliumzuur.