Hoe PTSS en trauma de werking van uw hersenen beïnvloeden

Bron: Geralt/

Bijna 10 procent van de vrouwen en 4 procent van de mannen ontwikkelt in de loop van hun leven een Post-Traumatische Stressstoornis (PTSS). Mannen en vrouwen die een seksueel trauma hebben meegemaakt lopen een verhoogd risico, vooral als het trauma zich op jonge leeftijd heeft voorgedaan of herhaaldelijk is voorgekomen.

PTSD is een psychische aandoening die gepaard kan gaan met verstoringen in de waarneming van dreiging, gevoeligheid voor dreiging, zelfbeeld en emotioneel functioneren. Het kan een ernstige verstoring veroorzaken van het vermogen om gezonde, bevredigende relaties te hebben of onzekerheden, mislukkingen en afwijzingen in het leven te verdragen zonder overmatig leed. Het kan ook leiden tot fobieën, slaapstoornissen, een negatieve stemming, angst en aandachts- en concentratieproblemen die academisch succes of een succesvolle carrière in de weg staan. Onderzoek in de neurowetenschappen suggereert dat een verstoorde werking in hersengebieden die verantwoordelijk zijn voor dreigingsdetectie/reactie en emotieregulatie, verantwoordelijk is voor veel PTSS-symptomen.

Wat is PTSS?

P PTSS is een psychische aandoening die kan ontstaan als reactie op een trauma dat recent of in een ver verleden kan hebben plaatsgevonden. Over het algemeen heeft het trauma te maken met een bedreiging van het leven of dreiging van lichamelijk letsel van u of een dierbare. Tot de belangrijkste symptomen van PTSS behoren herbelevingen (bijv. nachtmerries, flashbacks of emotionele overspoeling), pogingen om herinneringen aan de gebeurtenis of daarmee gepaard gaande emoties te vermijden, hyper-arousal (bijv. zich voortdurend gespannen voelen), en verontrustende gedachten of emotionele reacties. Deze symptomen moeten ten minste twee weken aanhouden en het functioneren belemmeren of aanzienlijke angst veroorzaken.

Welke hersengebieden zijn betrokken bij PTSS?

P PTSS-symptomen ontwikkelen zich door disfunctie in twee belangrijke gebieden:

De Amygdala

Dit is een kleine amandelvormige structuur die zich diep in het midden van de temporale kwab bevindt. De amygdala is ontworpen om:

• Detecteer bedreigingen in de omgeving en activeer de “vecht of vlucht” reactie
• Activeer het sympathische zenuwstelsel om u te helpen om te gaan met de bedreiging
• Help je nieuwe emotionele of bedreiging-gerelateerde herinneringen op te slaan

De Prefrontale Cortex (PFC)

De Prefrontale Cortex bevindt zich in de frontale kwab net achter je voorhoofd. De PFC is ontworpen om:

• Reguleren van aandacht en bewustzijn
• Beslissingen nemen over de beste reactie op een situatie
• Initiëren van bewust, vrijwillig gedrag
• Bepaal de betekenis en emotionele betekenis van gebeurtenissen
• Reguleer emoties
• Remuleer of corrigeer disfunctionele reacties

Wanneer je hersenen een bedreiging waarnemen, start de amygdala een snelle, automatische verdedigingsreactie (“vecht of vlucht”) waarbij adrenaline, noradrenaline en glucose vrijkomen om je hersenen en lichaam op te peppen. Als de dreiging aanhoudt, communiceert de amygdala met de hypothalamus en de hypofyse om cortisol af te geven. Intussen beoordeelt het mediale deel van de prefrontale cortex de dreiging bewust en wordt de “vecht- of vluchtreactie” versterkt of juist afgezwakt.

Studies naar de reactie op bedreiging bij mensen met PTSS laten zien:

• Een hyperreactieve amygdala
• Een minder geactiveerde mediale PFC

Met andere woorden, de amygdala reageert te sterk op een potentiële bedreiging terwijl de mediale PFC is aangetast in zijn vermogen om de reactie op bedreiging te reguleren.

Consequenties van hersendisfuncties bij PTSS

• Zoek een therapeut om te genezen van trauma

Hyperarousal

Omdat de amygdala overactief is, komt er meer noradrenaline vrij als reactie op dreiging en wordt de afgifte daarvan niet goed gereguleerd door de PFC.

Effecten van een teveel aan noradrenaline zijn onder meer:

1. Hyperarousal.
2. Hypervigilance
3. Verhoogde waakzaamheid en slaapstoornissen

Als gevolg van hyperarousal kunnen mensen met PTSS emotioneel getriggerd raken door alles wat maar lijkt op het oorspronkelijke trauma (bijv, een overlevende van seksueel geweld die haar verhaal op tv vertelt, een hard geluid, of iemand passeren die op hun aanrander lijkt). Symptomen van hypervigilantie betekenen dat ze vaak gespannen zijn, terwijl verhoogde waakzaamheid betekent dat ze moeite hebben met slapen of midden in de nacht wakker worden.

Reactieve woede en impulsiviteit

Een reactieve amygdala houdt mensen met PTSS alert en klaar voor snelle actie wanneer ze worden geconfronteerd met een bedreiging, waardoor ze impulsiever zijn. De orbitale PFC is een deel van de PFC dat motorisch gedrag (fysieke actie) kan remmen als het niet gepast of nodig is. Bij mensen met PTSS heeft de orbitale PFC een lager volume en is minder geactiveerd. Dit betekent dat mensen met PTSS minder controle hebben over reactieve woede en impulsief gedrag wanneer ze emotioneel getriggerd worden. Reactieve woede kan schade toebrengen aan succes in de carrière en het functioneren in relaties verstoren.

Verhoogde angst en woede en verminderde positieve emotionaliteit

Mensen met PTSS melden vaak dat ze een overmaat aan negatieve emoties voelen en weinig positieve emoties. Zij kunnen moeite hebben om van hun dagelijkse activiteiten en interacties te genieten. Dit zou het gevolg kunnen zijn van een hyperactieve amygdala die communiceert met de insula, een gebied in de hersenen dat geassocieerd wordt met introspectie en emotioneel bewustzijn. Het amygdala-insula circuit beïnvloedt ook de mediale PFC, een gebied dat wordt geassocieerd met het toekennen van betekenis aan gebeurtenissen en het reguleren van emoties. Onderzoek toont aan dat overactiviteit van het amygdala-amygdala-insult circuit de mediale PFC kan onderdrukken, waardoor het vermogen om negatieve emoties te reguleren en meer positieve betekenis toe te kennen aan gebeurtenissen wordt belemmerd.

Hoe behandelingen de hersenen van mensen met PTSS beïnvloeden

Sommige studies tonen aan dat psychotherapieën met herhaalde blootstelling aan trauma cues het vermogen van de PFC om minder bedreigende of meer positieve betekenissen aan traumagerelateerde gebeurtenissen toe te kennen, kunnen verbeteren. Antidepressiva lijken een soortgelijk effect te hebben. Mindfulness interventies van 10 tot 12 weken blijken het amygdala volume te verminderen en de connectiviteit tussen de amygdala en de PFC te vergroten. Mindfulness lijkt de amygdala minder reactief te maken en de PFC beter in staat om de dreigingsreactie te kalmeren. Maar sommige mensen met PTSS kunnen moeite hebben met het verdragen van mindful zijn of het actief confronteren van hun trauma. Vermijding is een kenmerk van PTSS en sommige patiënten hebben misschien meer steun en relatievorming nodig voordat ze klaar zijn om hun schrijnende gevoelens onder ogen te zien.

Samenvatting

Onderzoek suggereert dat de hersenen van mensen met PTSS op twee belangrijke manieren verschillen van hersenen van mensen zonder PTSS:

• Ze zijn hyperactief op dreiging (amygdala).
• Zij hebben moeite met het reguleren of temperen van angst en woede (mediale PFC).

Effectieve behandelingen voor PTSS lijken deze hersendisfuncties aan te pakken door ofwel de reactiviteit van de amygdala te verminderen of het vermogen van de PFC om deze te kalmeren te vergroten. Therapeuten die getraind zijn om de tekenen van PTSS te herkennen en te behandelen kunnen veel effectiever zijn in het verminderen van het aanzienlijke lijden dat gepaard gaat met hun trauma-ervaring. Patiënten voorlichten over hun symptomen en de neurobiologie van PTSS kan de-shaming zijn en hun zelfcompassie en gevoel van controle vergroten.