Hoe Schotland, Wales en Noord-Ierland deel werden van het V.K.
Het Verenigd Koninkrijk bestaat uit vier deelstaten: Engeland, Wales, Schotland en Noord-Ierland. Maar er zijn lange tijd spanningen geweest tussen Engeland en de andere drie staten van het V.K., deels omdat Engeland altijd de dominante politieke macht onder hen is geweest. Engeland bracht alle staten samen door verovering en politieke unie.
Engeland annexeert Wales, maar slaagt er niet in Schotland te veroveren
Robert the Bruce overziet zijn troepen voor de Slag bij Bannockburn, een beslissende slag in de Eerste Schotse Onafhankelijkheidsoorlog.
Culture Club/Getty Images
Het Koninkrijk Engeland, dat in 927 werd gevormd, kreeg door een invasie als eerste andere staat van het Verenigd Koninkrijk dan zichzelf. Aan het eind van de 13e eeuw veroverde koning Edward I het westelijke vorstendom Wales en eiste het op als grondgebied van Engeland. Vervolgens viel hij het noordelijke koninkrijk Schotland binnen, waarmee hij het startsein gaf voor de Eerste Schotse Onafhankelijkheidsoorlog (die in Braveheart).
Schotland kwam uit de Eerste en Tweede Schotse Onafhankelijkheidsoorlogen tevoorschijn met behoud van zijn soevereiniteit. Wales, ondertussen, bleef een veroverd gebied. Vanaf Edward I gaven de Engelse vorsten hun opvolgers de titel “Prins van Wales” om hun controle over het gebied aan te geven. Deze traditie wordt vandaag voortgezet met Charles, Prins van Wales. Wijlen Lady Diana was tijdens hun huwelijk ook Prinses van Wales.
Toch was Wales tot de jaren 1530 en ’40 geen officieel deel van het Koninkrijk Engeland. Onder koning Hendrik VIII nam Engeland de Acts of Union aan, die de Engelse wetten en normen uitbreidden tot Wales. Dit was de eerste grote politieke unie in wat later het Verenigd Koninkrijk zou worden
Engeland en Schotland vormen een unie als ‘Groot-Brittannië’
De artikelen van de Unie die door commissarissen aan koningin Anne werden voorgelegd, waarbij het Koninkrijk Groot-Brittannië werd gecreëerd.
The Print Collector/Getty Images
Toen koningin Elizabeth I in 1603 overleed, was haar neef, koning James VI van Schotland, de volgende in lijn voor de troon. Nu kreeg hij een tweede naam: Koning James I van Engeland.
Zelfs al deelden Schotland en Engeland dezelfde koning, toch bleven het twee politiek gescheiden koninkrijken, elk met een eigen parlement. In de volgende eeuw waren er verschillende mislukte pogingen om ze samen te voegen tot één natie. Deze pogingen eindigden in 1707, toen Engeland en Schotland zich verenigden als “Groot-Brittannië” onder koningin Anne (de koningin uit The Favourite).
Er waren verschillende redenen voor deze unie, zegt Christopher A. Whatley, hoogleraar Schotse geschiedenis aan de Universiteit van Dundee en auteur van The Scots and the Union: Then and Now. Een daarvan was het feit dat Schotland in de schulden zat nadat het had geprobeerd een koloniaal rijk te vestigen in Amerika, zoals Engeland, Portugal en Spanje hadden gedaan.
“De Schotten zagen in dat de Realpolitik, zo je wilt, van de situatie was dat als ze markten overzee wilden vestigen, contacten overzee, ze de steun nodig hadden van een sterkere maritieme macht, en dat was Engeland,” zegt hij.
Vele Schotten zagen de unie ook als een manier om te voorkomen dat de katholieke Stuarts opnieuw een absolute monarchie zouden instellen, en om de toekomst van Schotland veilig te stellen onder een protestantse constitutionele monarchie. Engeland vreesde dat het zich, als het zich niet met Schotland zou verenigen, in de Spaanse Successieoorlog aan de kant van Frankrijk tegen Engeland zou scharen. Dus stemde Engeland er in 1707 mee in Schotland geld te geven om zijn schulden af te betalen, en de parlementen van beide landen namen de Acts of Union aan om één natie te worden.
Groot-Brittannië vormt unie met Ierland, waarna Zuid-Ierland uittreedt
Kaart van het Verenigd Koninkrijk.
Pop_jop/Getty Images
Weetje nog dat koning James VI van Schotland ook koning James I van Engeland was? Nou, hij was eigenlijk ook koning James I van Ierland. In de jaren 1540 werd Ierland een afhankelijk koninkrijk van Engeland, en de “Crown of Ireland Act” van 1542 bepaalde dat de koning van Engeland nu ook de koning van Ierland was. De eerste die beide titels voerde was Hendrik VIII. De laatste was George III, die in 1801 toezag op de oprichting van het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Ierland.
Whatley zegt dat Engeland zijn unie met Schotland in 1707 gebruikte als model voor de unie van Groot-Brittannië met Ierland in 1801. De Ierse unie duurde echter niet zo lang. Tussen 1919 en 1921 vocht het Ierse Republikeinse Leger voor onafhankelijkheid van het Verenigd Koninkrijk. De Ierse Onafhankelijkheidsoorlog eindigde met de opdeling van Ierland in een noordelijk en zuidelijk gebied in 1922.
Het noordelijke gebied bleef een deel van het Verenigd Koninkrijk, dat zijn titel veranderde in het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland. De zuidelijke regio werd de Ierse Vrijstaat, die ondanks zijn naam nog steeds deel uitmaakte van het Britse Gemenebest. In 1937 werd de zuidelijke regio de soevereine natie Ierland (of de Republiek Ierland). Het land trad in 1973 toe tot de Europese Unie en is daar nu nog steeds lid van.
Nationalisme neemt toe
Na de Tweede Wereldoorlog nam het nationalisme in Wales, Schotland en Noord-Ierland toe. Dit nam de vorm aan van activisme, gewelddadige conflicten en de vorming van politieke partijen die onafhankelijkheid van het Verenigd Koninkrijk benadrukten
In december 2019 namen de discussies over Schotse onafhankelijkheid en Ierse hereniging toe nadat een verkiezing ervoor zorgde dat Conservatieve partijleider Boris Johnson premier van het Verenigd Koninkrijk zou blijven en zou doorgaan met het plan om het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie terug te trekken, zoals gemandateerd door een referendum in juni 2016, bekend als Brexit. Brexit was in Schotland en Noord-Ierland veel minder populair dan in Engeland. Een manier voor beide staten om in de EU te blijven zou zijn door onafhankelijkheid te verklaren van het Verenigd Koninkrijk. In het geval van Noord-Ierland zou dit een hereniging met de Republiek Ierland kunnen betekenen.
Scotland hield al een onafhankelijkheidsreferendum in 2014, waarin het met 55 procent stemde om in het V.K. te blijven. Maar sindsdien is er veel veranderd. In de nasleep van de verkiezingen van december 2019 zei de Schotse eerste minister Nicola Sturgeon dat ze stappen zou ondernemen om op te roepen tot een nieuw onafhankelijkheidsreferendum. Whatley zegt: “De Unie van 1707 is nu dichter bij het uiteenvallen dan enig moment in haar geschiedenis.”