Plagioklaas
Plagioklaas is een reeks tektosilicaat (kader silicaat) mineralen binnen de veldspaat groep. In plaats van te verwijzen naar een bepaald mineraal met een specifieke chemische samenstelling, is plagioklaas een continue vaste oplossingsreeks, beter bekend als de plagioklaas veldspaatreeks. Dit werd voor het eerst aangetoond door de Duitse mineraloog Johann Friedrich Christian Hessel (1796-1872) in 1826. De reeks varieert van albiet tot anorthiet (met respectieve samenstellingen NaAlSi3O8 tot CaAl2Si2O8), waarbij natrium- en calciumatomen elkaar kunnen vervangen in de kristalroosterstructuur van het mineraal. Plagioklaas in handmonsters is vaak te herkennen aan zijn polysynthetische kristal twinning of “record-groove” effect.
Veldspaat mineraalgroep, tectosilicaat
(repeterende eenheid)
NaAlSi3O8 – CaAl2Si2O8
Triclinisch
Pinacoïdaal (1)
(zelfde H-M symbool)
C1
Wit, grijs, blauwachtig wit, e
6 – 6.5
Vitreus
Wit
Transparant tot doorschijnend
2.62 (albiet) tot 2,76 (anorthiet)
Biaxiaal (+) albiet, biaxiaal (-) anorthiet
Albiet: nα 1.527, nβ 1.532 nγ 1.538
Anorthiet: nα 1.577 nβ 1.585 nγ 1.590
Albiet onoplosbaar in HCl, anorthiet ontleed door HCl
Plagioklaas is een belangrijk mineraal in de aardkorst en is bijgevolg een belangrijk diagnostisch instrument in de petrologie om de samenstelling, oorsprong en evolutie van stollingsgesteenten vast te stellen. Plagioklaas is ook een belangrijk bestanddeel van gesteenten in de hooglanden van de maan van de aarde. Analyse van thermische emissiespectra van het oppervlak van Mars suggereert dat plagioklaas het meest voorkomende mineraal in de korst van Mars is.