Tips voor docenten: Creatief schrijven

Creatieve non-fictie

Als het weergeven en onderzoeken van de “werkelijkheid” door te schrijven in het genre van de creatieve non-fictie je doel is, hopen we dat deze tips over wat creatieve non-fictie is, evenals enkele aanwijzingen over een paar genres die worden beschouwd als creatieve non-fictie (memoires en het persoonlijke essay) je kunnen helpen. We hebben ook enkele tips opgenomen over negatief schrijven over mensen in je leven, evenals links naar enkele bekende voorbeelden van creatieve non-fictie om je een idee te geven van wat er allemaal is.

Een inleiding tot creatieve non-fictie

Wat “is” creatieve non-fictie?

• Creatieve non-fictie smelt de grenzen samen tussen literaire kunst (fictie, poëzie) en research non-fictie (statistische, met feiten gevulde, alledaagse journalistiek). Het is geschreven op basis van de werkelijkheid, of van feiten, waarbij gebruik wordt gemaakt van dezelfde literaire middelen als bij fictie, zoals setting, stem/toon, karakterontwikkeling, enz. Dit maakt het anders (meer “creatief”) dan standaard non-fictie schrijven.
• Soms ook literaire journalistiek of feitenliteratuur genoemd, creatieve non-fictie smelt de grenzen samen tussen literaire kunst (fictie, poëzie) en research non-fictie (statistische, met feiten gevulde, alledaagse journalistiek).
• Creatieve non-fictie moet (1) accurate en goed onderzochte informatie bevatten, (2) de belangstelling van de lezer vasthouden, en (3) mogelijk de grenzen tussen feit en fictie doen vervagen in een aangename, literaire stijl (terwijl het wel op feiten gebaseerd moet blijven).
• Uiteindelijk kan creatieve non-fictie net zo experimenteel zijn als fictie – het hoeft alleen maar gebaseerd te zijn op de werkelijkheid.

Inhoud van creatieve non-fictie:

• Het is belangrijk te verduidelijken dat de inhoud van creatieve non-fictie niet noodzakelijkerwijs afkomstig hoeft te zijn uit het leven of de ervaring van de schrijver. Stel bijvoorbeeld dat de schrijver technieken uit de literaire journalistiek gebruikt om een portret te maken van een geïnterviewde persoon. De schrijver kan ervoor kiezen om een portret van de geïnterviewde te schrijven vanuit een alwetend perspectief, wat betekent dat de schrijver helemaal niet in het stuk voorkomt.
• Aan de andere kant kiezen non-fictieschrijvers er vaak voor om te schrijven over onderwerpen of mensen die dicht bij hen staan (inclusief henzelf). Zolang het stuk over iets echts gaat, of iets dat op het echte is gebaseerd, mag de schrijver met het stuk alle kanten op die hij of zij wil.
• In creatieve non-fictie proberen schrijvers een moment(sen) uit het echte leven te observeren, vast te leggen en zo vorm te geven. Schrijvers ontlenen dus betekenis aan feitelijke details – ze combineren het feit van detail met de literaire extrapolatie die nodig is om betekenis te geven aan een waargenomen scène.
• Op hetzelfde moment probeert succesvolle creatieve non-fictie feiten te combineren met traditionele opvattingen over dramatische structuur. Terwijl de betekenis van een waargenomen scène wordt weergegeven, moet een stuk een begin, midden en einde suggereren dat het conflict en de personages duidelijk overbrengt, en de actie naar een soort afsluiting duwt.
• In feite probeert creatieve non-fictie een dramatisch, literair kader op het alledaagse bestaan te projecteren, waardoor het plezierig, verhelderend en potentieel zinvol wordt.
• Tijdens het schrijven van creatieve non-fictie moeten schrijvers stilstaan bij zintuiglijke details en “show show show”.
• Een stuk mag de lezer nooit alleen maar iets vertellen of samenvatten – dat is wat research non-fictie doet.

Verschillende “soorten” creatieve non-fictie:

• Omdat creatieve non-fictie een zich voortdurend ontwikkelend genre is, is het moeilijk om vaste soorten te definiëren:
  • Het persoonlijke essay:
    Een stuk, meestal in de eerste persoon, dat zich richt op een onderwerp door de lens van de persoonlijke ervaring van de verteller. Het kan verhalend of niet-verhalend zijn – het kan een verhaal vertellen op een traditionele manier of een nieuwe manier improviseren om dat te doen. Uiteindelijk moet het altijd gebaseerd zijn op ware, persoonlijke ervaringen.
  • Het memoires:
    Een memoires is een langer stuk creatieve non-fictie dat diep ingaat op de persoonlijke ervaring van een schrijver. Het gebruikt meestal meerdere scènes/verhalen als een manier om het leven van een schrijver (of een belangrijk moment in zijn leven) te onderzoeken. Het is meestal, maar niet noodzakelijk, verhalend.
  • De korte samenvatting: Een korte samenvatting is een (meestal) verhalend werk dat beknopt en to the point is. Het maakt gebruik van beeldspraak en details om de betekenis of de hoofdgedachte van het stuk over te brengen. Meestal gaat het om slechts één of twee scènes, en is het als een flits van een moment dat een heel verhaal vertelt.
  • Literaire journalistiek:
    Literaire journalistiek gebruikt de technieken van de journalistiek (zoals interviews en recensies) om buiten de rechtlijnige, objectieve wereld te kijken die de journalistiek creëert. Het gebruikt literaire praktijken om de scène/setting van de opdracht of de persona van de geïnterviewde persoon vast te leggen. Het kan vaak verhalend zijn of sterk verbeeldend. Een ander belangrijk aspect van literaire journalistiek is dat het vaak het idee van “objectieve feiten” oprekt om het echte leven en echte mensen beter weer te geven. Met andere woorden, terwijl journalistiek gaat over volledig objectief zijn, zegt literaire journalistiek dat mensen niet objectief kunnen zijn omdat ze al hun eigen subjectieve opvattingen over de wereld hebben. Door de “objectiviteit” uit het journalistieke proces te halen, is de schrijver dus waarheidsgetrouwer.
  • Het liederlijke essay:
    Het liederlijke essay lijkt op het persoonlijke essay, in die zin dat het ook een onderwerp behandelt dat de lezer raakt. Het lyrische essay leunt echter zwaar op beschrijvingen en beeldspraak. Lyrisch suggereert iets poëtisch, muzikaal, of vloeiend (in zekere zin). Dit type stuk maakt gebruik van een sterk beschrijvende, vloeiende toon om een verhaal te vertellen.

Top van pagina

Memoir: Tips om over je leven te schrijven

Memoires zijn een vaak over het hoofd gezien onderdeel van creatief schrijven, en meer specifiek, creatieve non-fictie. Ze hebben de potentie om ongelooflijk interessante, rijk ontwikkelde, prachtig ontroerende stukken te zijn die soms verward kunnen worden met autobiografieën. Over het algemeen zijn autobiografieën het levensverhaal of de geschiedenis van het leven van een persoon, geschreven door die persoon. Hoewel memoires een aantal overeenkomsten met autobiografieën vertonen, zoals het vertellen in de eerste persoon, zijn ze meer dan een opsomming van iemands levensgebeurtenissen in chronologische volgorde. In plaats daarvan kunnen het beschrijvingen zijn van één enkele gebeurtenis of één enkel moment in iemands leven, in plaats van dat leven in zijn geheel, en ze worden meestal op een minder gestructureerde of formele manier geschreven. Memoires kunnen grappig, diepzinnig, ontroerend, cynisch, enz. zijn, en kunnen in hun creativiteit zelfs gelijkenissen vertonen met fictie. Memoires kunnen zich richten op één specifieke gebeurtenis, plaats, persoon, enz. of ze kunnen worden uitgebreid tot een breder scala van gebeurtenissen, momentopnamen of herinneringen uit de ervaring van de auteur. Hier zijn wat basisdingen die je moet weten over het schrijven van een memoir:

Hier zijn wat basisdingen die je moet weten over het schrijven van een memoir:

• Een memoir kan gaan over bijna alles uit je persoonlijke ervaring/leven dat belangrijk genoeg voor je is om het te willen navertellen, of het kan gewoon een momentopname zijn of een beschrijving van een persoon, plaats of ding in je leven.
• Kies een onderwerp dat je aan het hart gaat, want dat maakt je stuk beschrijvender, emotioneler en creatiever. Ook al gaat het over JOUW leven, als jij om je onderwerp geeft, zal de lezer dat ook doen.
• Zoek naar een dieper of onderliggend thema in de eenvoudige beschrijving van een gebeurtenis enz. waar de lezer zich mee kan verbinden. Gebruik veel beschrijving en beeldspraak, als je kunt, om de lezer het gevoel te geven dat hij/zij het onderwerp intiem kent.
• Er is geen specifieke vorm of stijl die een memoires moet hebben GEBRUIK JE EIGEN UNIEKE STEM!
• Verwissel memoires niet met autobiografieën, dat is NIET hetzelfde (zoals hierboven opgemerkt). Je kunt wat memoires zoeken in de bibliotheek of online om een idee te krijgen van de verscheidenheid die er is en van de manier waarop je de jouwe zou kunnen schrijven. Een paar voorbeelden die we kennen zijn:
  • My Family and Other Animals van Gerald Durrell
  • Lying: A Metaphorical Memoir van Lauren Slater
  • Angela’s Ashes, ‘Tis, and Teacher Man van Frank McCourt
  • The Dog Who Wouldn’t Be van Farley Mowat

  Hoewel dit langere boeken zijn, kunnen memoires ook de vorm hebben van kortere, meer “snapshot”-achtige stukken. Een memoires hoeft geen lange, allesomvattende catalogus van je leven te zijn – dat kan overweldigend en saai zijn, en leest meer als een formele autobiografie – kies een specifieke focus. Neem je creatieve vrijheid.

• Een memoires, hoewel gebaseerd op en geworteld in de waarheid en feiten, hoeft geen 100% rechtlijnige non-fictie te zijn. Bekijk het eens van een andere kant, wees creatief, vind een manier om je stuk interessanter, frisser, tot nadenken stemmend enz. te maken. Met andere woorden, alleen omdat het non-fictie is, hoeft het NIET saai, droog, recht-voor-zijn-raap en humorloos te zijn.
• Hoewel er enige controverse is over wat wel en niet memoires genoemd kunnen worden, is Lauren Slater’s boek Lying een goed voorbeeld van hoe creatief je kunt zijn met dit genre. Haar boek is specifiek bestempeld als een metaforische memoires om deze controverse te vermijden (hoewel ze er toch door is gevolgd), dus misschien is iets dergelijks zeggen een manier om klachten over valse reclame en fraude te vermijden. Hoewel je niet moet beweren dat iets waar is wat niet zo is, kun je kiezen wat je weglaat of opneemt in je memoires. Je kunt het laten lezen als fictie, en je kunt bewuste beslissingen nemen om je werk te omgeven met dubbelzinnigheid die de aard van waarheid versus feit in twijfel trekt (zoals Slater doet). Het klinkt misschien ingewikkeld, maar het is eigenlijk heel basaal: beweer niet dat je stuk iets is wat het niet is, lieg niet ronduit en zeg dan dat het een feit is, maar kies je materiaal zorgvuldig en je kunt veel meer dingen doen met memoires dan je op het eerste gezicht zou denken (zie de grenzen van het reële in creatieve non-fictie).
• Ten slotte, heb er plezier in! Geniet ervan! Memoires kunnen veel emoties losmaken, leuk zijn om mee te spelen, en kunnen niet alleen de lezer maar ook jou, de schrijver, belonen. Test je grenzen en probeer verschillende manieren van schrijven uit – het gaat allemaal om zelfonderzoek en ontdekking.

Top van pagina

Het persoonlijke essay: A Few Pointers

Het persoonlijke essay is een van de populairste vormen van creatief non-fictie schrijven in de Engelse les, vooral op de middelbare school, maar ook, tot op zekere hoogte en op een complexere manier, op de universiteit. Met deze vorm van schrijven kun je een onderwerp verkennen door de lens van je eigen, persoonlijke ervaringen, overpeinzingen, ideeën en reacties. Het kan een van de krachtigste vormen van schrijven zijn die je kunt doen, zowel door de directe verbinding met jou, de schrijver, die je in staat stelt om je op een heel persoonlijk, complex en betekenisvol niveau bezig te houden met lesmateriaal, als door de speelruimte die je als schrijver wordt geboden in termen van stijl, techniek en vorm. Hieronder volgen enkele tips en strategieën die je kunnen helpen bij het schrijven en reviseren van een persoonlijk essay, of bij de voorbereiding van het schrijven van een dergelijke opdracht voor de eerste keer (het onderwerp van het essay zal altijd variëren – we richten ons hier op het genre in zijn geheel).

• Focus. In sommige opzichten is het persoonlijke essay vergelijkbaar met een memoires en veel van dezelfde technieken kunnen effectief worden gebruikt. Het verschilt in die zin dat een essay zich richt op één specifiek onderwerp (en dat wordt hier verkend aan de hand van je eigen ervaringen), terwijl de memoir de mogelijkheid biedt om verschillende thema’s, onderwerpen en ideeën te traceren of te belichten via het leven van de auteur (of een deel van dat leven) dat hij/zij beschrijft (en hoe hij/zij dat beschrijft).
• Organisatie. Niet te verwarren met vorm (zie hieronder). Je essay moet, net als andere essays, een soort samenhangende organisatie hebben. Dit wil niet zeggen dat je de scriptiestijl moet gebruiken (in feite zijn we ervan overtuigd dat krachtige persoonlijke essays dat organisatieschema minder dan 5% van de tijd volgen). Hoe je je essay ook organiseert (en welke vorm je ook gebruikt), zorg ervoor dat je alinea’s en ideeën vloeiend in elkaar overgaan, verbonden door een gemeenschappelijk thema (dat het onderwerp waarover je schrijft probeert aan te pakken). Het kan verspreid of gefragmenteerd zijn (als dat een stijl-/vormkeuze is die je maakt), maar het hele artikel moet een verband hebben, zelfs als dat pas aan het eind duidelijk wordt. Zo kan de lezer je ervaring volgen.
• Vorm. Een van de beste onderdelen van deze manier van schrijven is de macht die je als schrijver krijgt. Er is geen vorm, geen formule, geen beproefde en ware methode die je moet gebruiken om effectief te zijn. Iets kopiëren wat iemand anders heeft gedaan is niet alleen nogal saai, maar doet ook afbreuk aan het doel van een persoonlijk opstel. Kies een vorm en stijl die bij je passen en die passen bij de ervaring die je beschrijft. Probeer de vorm te zien als een onderdeel van het schrijven zelf, niet als een kader ervoor: de vorm moet datgene waar je het over hebt juist versterken en aangrijpender maken. Zoek de grenzen op, maar ga niet te ver-je schrijft nog steeds een essay (en zorg ervoor dat je de specifieke eisen van je professor volgt).
• Dictie/taal. Net als de vorm kan bij een persoonlijk essay (en bij creatief schrijven in het algemeen, misschien zelfs tot op zekere hoogte bij schrijven in het algemeen) de manier waarop je iets zegt net zoveel “betekenen” als de vorm waarin je datgene wat je zegt plaatst. Gebruik taal om datgene waarover je schrijft te versterken en niet alleen als middel om het te zeggen. Hier kun je echt creatief worden en het taalkundige “spel” gebruiken om je onderwerp en je eigen relatie ermee op nieuwe en complexe manieren te verkennen.

Het kiezen van een onderwerp en aanpak

Als je aan een persoonlijk essay begint, moet je een belangrijke gebeurtenis in je leven kiezen. Dit kan bijna alles zijn, maar er moet iets mee zijn dat je raakt. Veel persoonlijke essays draaien om een trieste ervaring, maar vreugde is net zo’n sterke emotie, zo niet meer. Zoals altijd bij creatief schrijven moet je bedenken waarom je dit stuk schrijft: wat kunnen anderen leren door over deze ervaring te schrijven? Wat kun je leren van het ophalen van de herinnering? In een persoonlijk essay mag het belang van het woord “persoonlijk” niet worden onderschat. Wat je ook kiest om over te schrijven, het moet belangrijk voor je zijn, draaien om jouw ervaring, en enige impact op je hebben.

Bij het schrijven van een persoonlijk essay is het belangrijk te onthouden dat jij de hoofdpersoon bent. Dit is een uitdaging voor veel mensen die gewend zijn zich uit te drukken via een personage of via poëzie. Persoonlijke essays vereisen meer kwetsbaarheid dan een van deze vormen. In een persoonlijk essay moet de schrijver nooit bang zijn voor het woord “ik”, sterker nog, het moet zo vaak mogelijk worden gebruikt. In de meeste situaties waarin je merkt dat je afdwaalt naar de eerste persoon meervoud (“wij”) of zelfs de derde persoon, en vage taal gebruikt als “men zou” of “men zou”, zul je bijna altijd merken dat het schrijven sterker wordt als je het onderwerp vervangt door “ik”. Meestal is het gebruik van vaag taalgebruik een teken dat je een boodschap probeert over te brengen die je “te” persoonlijk vindt en die je niet durft uit te drukken. Maar het is juist deze kwetsbaarheid die het persoonlijke essay voedt. Je kunt alleen van je ervaring leren als je eerlijk tegen jezelf bent, en lezers zullen niet kunnen begrijpen waarom deze ervaring belangrijk is als je jezelf aan het zicht onttrekt. Je personage in het verhaal kan zich alleen ontwikkelen als je het verhaal als het jouwe opeist.

Revisietips

Hoewel het een van de meest voorkomende vormen van creatieve non-fictie is (althans in een academische setting), is het persoonlijke essay waarschijnlijk een van de moeilijkere opdrachten om te reviseren. Immers, hoe “repareer” je een werkstuk dat is samengesteld uit zeer persoonlijke ideeën? Een persoonlijk essay is niet zoals een formeel analytisch essay – het heeft geen expliciete thesis-gedreven opmaak nodig. Daarom kan de revisie van een persoonlijk essay ingewikkeld zijn, vooral wanneer je het gevoel hebt dat je niet wilt tornen aan persoonlijke gedachten. Een persoonlijk opstel heeft echter vaak iemand nodig die eraan sleutelt om er een volledig stuk van te maken. Hieronder hebben we een aantal stappen op een rijtje gezet die nuttig kunnen zijn bij het reviseren van of het geven van feedback op een persoonlijk opstel (van jezelf of van iemand anders).

• Stem/toon: De stem en toon zijn belangrijk in een persoonlijk opstel omdat ze de houding weerspiegelen die de schrijver probeert over te brengen. Is de stemming vrolijk? Droevig? Is het serieus? Worden we in het hoofd van de schrijver geplaatst? Dit zijn allemaal belangrijke vragen om te stellen om het effect/de emotie te realiseren die de schrijver met het stuk wil overbrengen. Vraag jezelf (of de schrijver): Is de stem van de schrijver consistent door het stuk heen? Geeft het de toon van het stuk weer? Zijn er experimentele ideeën in het stuk verwerkt? Het is niet noodzakelijk dat een persoonlijk essay “experimenteel” is, maar het moet wel uniek zijn voor de schrijver (vandaar de naam). Enkele experimentele ideeën zijn: spelen met de zinsbouw door korte zinnen af te wisselen met langere, ingewikkelde zinnen … spelen met woordgebruik door herhaling of alliteratie … of spelen met de vorm door andere stemmen, dialogen en standpunten op te nemen.
• Laten zien versus vertellen: Details en beeldspraak kunnen een persoonlijk essay alleen maar ten goede komen; ze helpen een verhaal te ontwikkelen door het voor de lezer echter te maken. Een persoonlijk essay hoeft niet per se scènes te hebben, maar het heeft wel een goed gevormde focus of punt nodig en beeldspraak kan helpen om dat vast te stellen.
• Karakterontwikkeling: Als het persoonlijke essay personages heeft, zorg er dan voor dat ze duidelijk worden ontwikkeld en dat de relaties tussen de personages worden ontwikkeld. Dialoog tussen personages helpt niet alleen de lezer om de relaties te begrijpen, het helpt de lezer ook om de individuele personages en hun acties te begrijpen. Beeldspraak helpt hier ook bij en sluit aan bij tonen versus vertellen; door een personage te beschrijven aan de hand van details (van hun acties of hun uiterlijk), begrijpen we een personage beter.
• Originele taal: Alles in een creatief stuk is onderhevig aan kritiek, inclusief woordkeuze. Daarom is het nuttig om goed naar de taal te kijken. Is het vers geschreven? Zijn er duidelijke clichés die afbreuk doen aan het stuk?
• Vorm: Hoe een stuk creatieve non-fictie in elkaar zit, is uiterst belangrijk. De vorm moet niet alleen goed georganiseerd zijn, maar ook iets zeggen over het stuk als geheel. Goede vragen om te stellen: Waarom is het op deze manier georganiseerd? Hoe weerspiegelt dit jouw ervaring (of die van de schrijver)? Het is ook nuttig om verschillende vormtechnieken te bespreken, zoals flashbacks, stream of consciousness, of verschillende scènes die de hoofdgedachte van de schrijver samenbrengen.
• Technieken voor fictie/dichtkunst: Omdat creatieve non-fictie zo’n hybride en veelzijdig genre is, is het vaak nuttig om technieken uit fictie of poëzie te gebruiken/lenen. Scènes, dialoog, verhaalstructuur, setting en de nadruk op taal zijn ook allemaal belangrijke aspecten van creatieve non-fictie.

Top van pagina

Negatief schrijven over mensen in je leven

Als het gaat om het schrijven van creatieve non-fictie, zal het overgrote deel van het materiaal uit ervaring komen. Schrijvers zullen schrijven over dingen die ze hebben meegemaakt, monumentale gebeurtenissen in hun leven, en de mensen die ze zijn tegengekomen. Hoewel de naaste mensen in je leven vaak een positieve invloed hebben, wat gebeurt er als je negatief over hen wilt schrijven? Het kan moeilijk zijn om het gevoel te hebben dat het jouw plaats is om persoonlijke delen van anderen bloot te leggen zonder hun toestemming ter wille van je stuk. Maar uiteindelijk is het jouw beslissing waarover je wilt schrijven en wat je nodig vindt om op te nemen. Het is ook belangrijk dat je je creatieve non-fictie niet verfraait of er fictie-elementen in opneemt. Dus als dat betekent dat je een explosieve ruzie tussen jou en je ouders moet beschrijven of je broer of zus moet beschuldigen van een misdaad die hij of zij heeft begaan, dan heb jij als auteur de autoriteit om dat te doen. Maar als dit iets is dat je angstig maakt of je het gevoel geeft dat je je macht misbruikt, zijn hier een paar dingen om te overwegen.

• Eén, wie is je publiek? Als je stuk waarschijnlijk niet ver buiten de klas zal komen, is het misschien niet nodig om de mensen in je leven te waarschuwen dat ze personages in je stuk zijn geworden. Maar als je stuk op de een of andere manier gepubliceerd gaat worden of de kans krijgt om te circuleren, is de kans groot dat je de mensen in je leven op de hoogte wilt brengen voordat ze er zelf achter komen.
• Twee, wat is absoluut noodzakelijk? Het kapotmaken van dierbaren in je leven kan noodzakelijk zijn voor het punt dat je probeert te maken in je creatieve non-fictie stuk. Maar je kunt je ook laten meeslepen door emoties en besluiten om dingen op te nemen uit wrok in plaats van uit noodzaak. Herlees je stukken altijd op intentie en zorg ervoor dat gevoelige, persoonlijke aspecten van je stuk cruciaal zijn om het te begrijpen voor het publiek en niet alleen maar pluisjes zijn. Als je met emoties speelt, is het nog belangrijker om met intentie te schrijven.
• Drie, moeten ze het weten? Als je toch het gevoel hebt dat je je stuk transparant wilt maken met de mensen die je tot personages hebt gemaakt, doe dat dan op een professionele manier en wees voorbereid op tegenreacties. Het is belangrijk hen te waarschuwen dat je in persoonlijke zaken duikt, maar dat je niet wilt dat het publiek dat tegen hen gebruikt en dat je het niet zou opnemen als je het niet absoluut noodzakelijk vond.
• Ten slotte, wees je ervan bewust dat ze vrij zijn om te reageren op welke manier ze maar willen, en als dat negatief is, vergeet dan niet je integriteit te bewaren. Het feit dat zij het niet leuk vinden dat zij in jouw stuk worden afgebeeld, betekent niet dat je het op welke manier dan ook moet filteren of sensoren. Respecteer hun gevoelens, maar blijf bij je standpunt als schrijver.

Top van pagina

Voorbeelden

• Uittreksel uit Holidays on Ice van David SedarisEen verzameling memoires-essays van David Sedaris, deze uitzondering komt uit het essay SantaLand Diaries, waarin Sedaris vertelt over zijn ervaring als vakantie-elf bij Macy’s. Het is een geweldig voorbeeld van memoires. Denk tijdens het lezen na over het debat dat gaande is over memoires (zie de hand-out over memoires) – waar zie je verfraaiing of mogelijk “rekken van de waarheid” voor artistieke doeleinden? Hoe verschilt dit van een gewone autobiografie? Welke stijlmiddelen gebruikt Sedaris om dit tot een stuk creatieve non-fictie te maken?
• Fragment uit Tom Wolfe’s The Electric Kool-Aid Acid Test
  Dit stuk is een klassiek voorbeeld van Literaire Journalistiek (ook wel Nieuwe Journalistiek genoemd). In dit stuk doet Wolfe verslag van zowel de jaren zestig in het algemeen als Ken Kesey, de auteur van One Flew Over the Cuckoo’s Nest, uit de periode van eind jaren vijftig tot 1965. Deze roman, die wordt beschouwd als een essentieel tijdsdocument van dat decennium, is ook een van de eerste voorbeelden van Literaire Journalistiek. Wat onderscheidt dit boek van de meer traditionele journalistiek? Hoe staat het dichter bij wat we anders als een roman zouden beschouwen (vergissen??)? Kun je uit dit fragment opmaken hoe dit soort journalistiek wordt beschouwd als een soort creatieve non-fictie? Wat heeft dit soort journalistiek ons als lezers te bieden dat traditionelere journalistiek niet heeft/kan bieden? Dit stuk demonstreert ook mooi het concept van “de grenzen van het reële” in creatieve non-fictie – hoezo? (zie onze notitie over dit concept onder Creatieve non-fictie)?
  Note: Om toegang te krijgen tot het fragment, volg de link, klik waar staat “click to look inside” en gebruik dan de pijltjes om door de pagina’s te bladeren.
• Uittreksel uit Lars Eighners Reizen met Lizbeth: Drie jaar op de weg en in de straten
  Een prachtig voorbeeld van een memoires. Wat is volgens jou het “punt” of de boodschap van dit stuk? Hoe doet de auteur dat? Welke kenmerken maken dit tot een voorbeeld van creatieve non-fictie? Of memoires?