Waar moeten nieuwe paren banden worden gemonteerd?
De meeste voertuigen zijn uitgerust met banden van dezelfde maat op elke wielpositie. Idealiter zouden al deze banden ook van hetzelfde type en ontwerp moeten zijn, dezelfde profieldiepte moeten hebben en tot de spanning moeten zijn opgepompt die in het plakkaat of de gebruikershandleiding van de auto wordt aangegeven. Deze combinatie zorgt voor het beste evenwicht in het weggedrag dat door de fabrikant in de auto is ingebouwd.
Omdat de voorbanden van een auto met voorwielaandrijving verantwoordelijk zijn voor het overbrengen van de acceleratie- en stuurkrachten en de meeste remkrachten, is het normaal dat deze sneller slijten dan de achterbanden. Als de banden niet regelmatig worden geroteerd, slijten ze meestal per twee in plaats van per set. En als de banden helemaal niet worden geroteerd, is het waarschijnlijk dat de achterbanden nog ongeveer de helft van hun oorspronkelijke profieldiepte hebben als de voorbanden helemaal versleten zijn.
Het intuïtievermogen zegt dat, omdat de voorbanden het eerst versleten zijn en er nog ongeveer de helft van het profiel op de achterbanden zit, de nieuwe banden op de vooras moeten worden gemonteerd. Dit zorgt voor meer tractie op nat en winters wegdek; en tegen de tijd dat de voorbanden voor de tweede keer versleten zijn, zullen de achterbanden ook versleten zijn. Maar in dit geval klopt de intuïtie niet…en het volgen ervan kan ronduit gevaarlijk zijn.
“Wanneer banden paarsgewijs worden vervangen…moeten de nieuwe banden altijd op de achteras worden gemonteerd en de gedeeltelijk versleten banden naar voren worden verplaatst.”
Wanneer banden in situaties als deze paarsgewijs worden vervangen, moeten de nieuwe banden altijd op de achteras worden gemonteerd en de gedeeltelijk versleten banden naar voren worden verplaatst. Nieuwe banden op de achteras helpen de bestuurder gemakkelijker de controle te houden op natte wegen, omdat banden met een dieper profiel beter bestand zijn tegen aquaplaning.
Hydroplaning treedt op wanneer de band niet genoeg water kan verwerken via het profielontwerp om effectief contact met de weg te houden. Bij matige tot hevige regenval kan water zich ophopen in rijsporen, depressies en pockets naast de dilatatievoegen van het wegdek. Bij hogere snelheden wordt het vermogen van de band om weerstand te bieden aan aquaplaning aangetast door het stilstaande water dat zich vaak in deze plassen bevindt.
Hoe vaak aquaplaning precies optreedt, is het resultaat van een combinatie van factoren, waaronder de waterdiepte, het gewicht en de snelheid van het voertuig, maar ook de bandenmaat, de luchtdruk, het profielontwerp en de profieldiepte. Een lichte auto met brede, versleten banden met een te lage bandenspanning zal in een zware regenbui bij lagere snelheden over de kop slaan dan een zware auto met nieuwe, smalle banden met de juiste bandenspanning in druilerige regen.
Als de voorbanden aanzienlijk minder profieldiepte hebben dan de achterbanden, zullen de voorbanden eerder over de kop slaan en tractie verliezen op nat wegdek dan de achterbanden. Hierdoor gaat de auto ondersturen (de auto wil rechtuit blijven rijden), maar onderstuur is relatief eenvoudig te beheersen omdat de bestuurder door het gaspedaal los te laten de auto afremt en de controle behoudt.
Als de voorbanden echter aanzienlijk meer profieldiepte hebben dan de achterbanden, gaan de achterbanden op nat wegdek eerder hydropleren en verliezen ze eerder tractie dan de voorbanden. Hierdoor zal de auto gaan oversturen (de auto zal willen spinnen). Overstuur is veel moeilijker onder controle te houden en naast de eerste nood die gevoeld wordt wanneer de achterkant van de auto begint te glijden, kan het snel loslaten van het gaspedaal in een poging om te vertragen het moeilijker maken voor de bestuurder om de controle terug te krijgen, wat mogelijk kan leiden tot een complete spinout.
Ervaring
Leden van het Tire Rack team hadden de kans om dit fenomeen te ervaren op Michelin’s Laurens Proving Grounds. Deelnemers mochten een grote radius, natte bocht rondrijden in voertuigen uitgerust met banden met verschillende profieldieptes – een voertuig met nieuwe banden achter en half versleten banden voor en het andere met de nieuwe banden voor en half versleten banden achter.
Het duurde niet lang voordat deze praktijkervaring bevestigde dat de naam “proeftuin” voor de faciliteit juist was. Het vermogen om voorspelbaar onderstuur te voelen en te controleren met de nieuwe banden aan de achterkant en de hulpeloosheid in het proberen te controleren van het verrassende overstuur met de nieuwe banden aan de voorkant werd nadrukkelijk bewezen.
En hoewel onze bestuurders het voordeel hadden te weten dat we zouden worden uitgedaagd om de auto onder controle te houden, werden spinouts gebruikelijk tijdens onze ronden in de auto met de nieuwe banden aan de voorkant en de versleten banden aan de achterkant. Michelin adviseert ons dat bijna elke bestuurder ten minste een keer spint bij deelname aan deze demonstratie!
Uitproberen van dit fenomeen in de veilige, gecontroleerde omstandigheden van Michelin’s Laurens Proving Grounds in plaats van in het verkeer op een Interstate ramp in een regenbui heeft zeker de voorkeur!
Aanbevelingen
Banden moeten regelmatig worden onderhouden volgens de rotatiepatronen in de gebruikershandleiding van het voertuig of zoals vastgesteld door de industrie om de slijtagekwaliteit te verbeteren en de slijtage van voor naar achter en van zij naar zij gelijk te trekken. De kleine verschillen in profieldiepte tussen banden die kunnen optreden onmiddellijk na periodieke bandenrotaties met tussenpozen van 5.000-7.500 km zullen de hydroplaning-balans van het voertuig niet verstoren en zouden rotatie van banden niet moeten uitsluiten. Verschillen in slijtage wijzen er trouwens op dat banden vaker moeten worden geroteerd. Idealiter worden banden per complete set vervangen. Als banden echter per paar worden vervangen, moet het nieuwe paar banden (ervan uitgaande dat de auto is uitgerust met banden van dezelfde maat) altijd op de achteras worden gemonteerd en moeten de bestaande, gedeeltelijk versleten banden naar de vooras worden verplaatst.
Hoewel de verschillen in bandenslijtage van voor naar achter en van zij naar zij vaak in de eerste plaats worden veroorzaakt door onvoldoende bandenrotatie-intervallen en/of onjuiste uitlijningshoeken, is het belangrijk om banden met een dieper profiel op de achteras te houden om overstuur als gevolg van aquaplaning op nat wegdek te voorkomen.
Als een bandenpaar eenmaal is gemonteerd, is de enige manier om te voorkomen dat u gedwongen bent om voortdurend op slecht passende banden te rijden, het monteren van een complete set nieuwe banden (vooral op voertuigen met voorwielaandrijving).