Waarom liegen tieners? Hoe om te gaan met een liegende tiener
Van de vele gevechten die je moet leveren bij het opvoeden van tieners, kan liegen het meest frustrerend en slopend zijn voor ouders. De gedachten dwarrelen door je hoofd: Waarom liegen tieners? Zal mijn tiener altijd een leugenaar blijven? Waar heeft mijn tiener deze oneerlijke gewoonte geleerd? Je vraagt je misschien ook af hoe je je tiener kunt laten stoppen met liegen, terwijl je je diep gefrustreerd voelt dat je tiener blijft liegen, ook al weet je dat hij of zij je niet de waarheid vertelt.
Deze gevoelens zijn volkomen normaal, maar niet noodzakelijkerwijs nuttig als het gaat om het veranderen van het gedrag van je tiener. Hoe moeilijk het op het moment ook lijkt, wanneer tieners liegen, is dat een geweldige kans voor relatieontwikkeling en om tieners integriteit bij te brengen.
Waarom liegen tieners?
Dus, waarom liegen tieners? Interessant is dat liegen door tieners deel uitmaakt van het normale ontwikkelingsproces. In deze fase van hun leven proberen tieners zich van jou te onderscheiden om zo een nieuwe, volwassen identiteit te smeden. Soms uit dit proces zich door te liegen, vooral wanneer tieners merken dat hun daden niet in overeenstemming zijn met de idealen en moraal van hun ouders. Tieners liegen met name wanneer:
- Ze niet in de problemen willen komen;
- Jij boos op ze bent;
- Het gevoel hebben dat je perceptie van hen is veranderd; of
- Ze misschien een diepere, meer interne emotionele strijd externaliseren
Omdat er zoveel antwoorden zijn op de vraag Waarom liegen tieners, moedig ik ouders aan om nieuwsgierig te worden in plaats van woedend. Liegen kan voelen als een persoonlijke aanval op alles wat je je tiener hebt geleerd. Maar het is een feit: je tiener is een mens en soms maken mensen fouten in hun pogingen om vooruit te komen in het leven.
Wanneer je de tijd neemt om te begrijpen waarom je kind liegt, of wat hij/zij probeert te bereiken door te liegen, kun je beginnen met het creëren van een pad dat hem/haar begeleidt om betere beslissingen te nemen. Meer specifiek leer je je tiener zich bewust te worden van zijn of haar interne behoeften en hoe hij of zij die behoeften naar buiten toe kan uitdrukken om eraan tegemoet te komen – zonder valse verhalen te hoeven verzinnen.
Hoe om te gaan met een liegende tiener
Hier volgen een paar strategieën om je tiener te helpen het liegen achter zich te laten. In mijn werk met gezinnen heb ik ouders begeleid om het volgende te doen wanneer ze worden geconfronteerd met tieners die liegen:
Creëer een veilige ruimte.
Voordat tieners de waarheid vertellen, moeten ze weten dat hun stem gehoord zal worden en dat ze gesteund zullen worden in hun pogingen om zelf beslissingen te nemen. Als tieners de ruimte krijgen om te onderzoeken hoe ze dingen op hun eigen manier kunnen doen, leren ze dat ze niet hoeven te liegen om problemen op te lossen, te krijgen wat ze nodig hebben of onafhankelijker te worden.
Vraag naar de waarheid.
Hoe vaak je het in het verleden ook over liegen hebt gehad, als zich een nieuw geval van liegen voordoet, is het tijd voor een opfriscursus. Leg je tiener uit wat eerlijkheid voor jou betekent en geef hem de redenen waarom je het hele verhaal wilt weten. Ook kun je alternatieve manieren aanbieden om de waarheid over te brengen, zoals het sturen van een sms’je of het schrijven van een brief.
Toon bewustzijn.
Tijdens je pogingen om de waarheid te achterhalen, laat je je tiener weten dat je weet dat je niet het volledige verhaal krijgt. Maar doe dit op een niet-oordelende manier. Je kunt bijvoorbeeld wijzen op fysieke waarnemingen die je in het verleden hebt gedaan als je tiener niet de waarheid vertelt, zoals sneller of langzamer praten, enzovoort. Dit werkt op twee niveaus: het laat je tiener weten dat je je bewust bent van wie ze is, wat jullie relatie verbetert, en het laat haar weten dat je nog steeds wacht op het volledige verhaal.
Bespreek oplossingen.
Deze stap komt er zodra je tiener je het volledige verhaal heeft verteld en niet meer liegt als je ernaar vraagt. Het kan dus zijn dat je stap 1 tot 3 een paar keer moet doorlopen voordat je naar deze stap gaat. Als je eenmaal bij deze stap bent, moedig ik je aan om te bespreken hoe je tiener de volgende keer in zijn behoeften kan voorzien zonder te liegen. Nogmaals, geef je tiener de veilige ruimte om problemen te verwerken in plaats van erover te liegen. Je kunt ook samen met je tiener consequenties bedenken voor liegen de volgende keer.
Geen schaamte, geen beledigingen.
Ik moedig je ook aan om een “geen schaamte, geen belediging” regel te ontwikkelen over liegen in je huis. Als een tiener zich zorgen maakt dat hij voor liegen zal worden beledigd, zwaar gestraft of beschaamd, zal hij eerder doorgaan met liegen – of, erger nog, ander oneerlijk gedrag ontwikkelen – om die negatieve aandacht te vermijden. Ook hier is het belangrijk om kalm te blijven en niet te oordelen als tieners liegen.
Hoe frustrerend het ook kan zijn om te weten dat je tiener liegt, toch is het belangrijk om er rekening mee te houden. Door empathie te tonen voor je tiener laat je zien dat je de angst voor straf en de schaamte om betrapt te worden begrijpt. Het gaat niet om de leugen, maar wat je tiener leert over liegen (inclusief hoe je erop reageert) dat het gedrag zal voortzetten – of stoppen.