Wat is vroomheid? Euthyphro & Socrates

Tijdens het Pericleense tijdperk (rond 400 v. Chr.) in Athene, Griekenland, was er een man genaamd Socrates. Hij werd door de Atheners beschouwd als een zeer wijs man. Er waren echter mannen aan de macht die niet van hem of zijn leer hielden; zij beweerden dat hij de Atheense jeugd corrumpeerde en dat hij niet in de Griekse goden geloofde, en daarom werd Socrates terechtgesteld.

Op weg naar zijn proces ontmoette Socrates een man genaamd Euthyphro, een professionele priester die door de “autoriteiten” (degenen die van Socrates af willen) gerespecteerd wordt. Euthyphro is in het gerechtsgebouw om zijn vader te vervolgen voor moord. Socrates vindt dit interessant.

Als Euthyphro goed kan uitleggen waarom hij zijn vader vervolgt voor moord, zou Socrates begrip kunnen krijgen voor vroomheid. Dit zou Socrates helpen om zich te verdedigen, want de aanklagers kennen Euthyphro en hebben er een hoge dunk van.

Socrates zou dan parallellen kunnen trekken tussen zichzelf en Euthyphro, voor wie de burgers veel respect hebben, wat hem respect en vrijheid oplevert. Hier begint Socrates zijn dialoog met Euthyphro, op zoek naar de definitie van vroomheid.

Socrates wil dat Euthyphro hem de betekenis van vroomheid leert, omdat Euthyphro zichzelf beschouwt als een autoriteit op dit gebied. In deze dialoog geeft Euthyphro Socrates vier verschillende definities van wat volgens hem vroomheid is, die geen van alle bevredigend zijn voor Socrates, zodat de vraag uiteindelijk onbeantwoord blijft.

De eerste definitie die Euthyphro aan Socrates geeft is dat “de vrome doet wat ik nu doe om de boosdoener te vervolgen” (Plato, Euthyphro, Grube trans., p. 9). Dit is slechts een voorbeeld van vroomheid, en Socrates is op zoek naar een definitie, niet naar één of twee vrome handelingen. Socrates zegt “je hebt me niet voldoende onderwezen toen ik je vroeg wat vroom was, maar je hebt me gezegd dat wat je nu doet, je vader vervolgen voor moord vroom is (Loc. cit., 6d, p. 10)

Socrates wil weten wat vroomheid is “door één vorm” (Loc. cit., 6e, p.10). Hij wil niet weten welke dingen of handelingen vroom zijn, maar wat vroomheid zelf is. Men kan iets niet eenvoudigweg definiëren door voorbeelden te geven, dus deze definitie bevredigt Socrates niet.

Euthyphro geeft Socrates de tweede definitie. Hij stelt “wat de goden dierbaar is, is vroom, wat dat niet is, is goddeloos (Loc. cit., 7a, p. 11). Vroomheid wordt dus bepaald door de goden. Volgens dit argument kan dit niet waar zijn, want hoe kunnen alle goden alles vroom vinden als wat voor sommige goden rechtvaardig is, voor anderen onrechtvaardig is, en wat de ene god mooi vindt, zou een andere god niet mooi vinden.

Ze verschillen van mening. “De goden zijn in een staat van onenigheid, dat zij met elkaar in onmin verkeren” (Loc. cit. 7b, p.11). “Ze beschouwen verschillende dingen als gewoon mooi, lelijk, goed en slecht.” (Loc. cit., 7e, p. 12). Dit is een goed argument, omdat de goden het niet eens zijn over vroomheid, dus vroomheid kan niet gewoon zijn wat de goden dierbaar is. Het moet iets anders zijn.

De derde definitie die Euthyphro geeft is dat “Het godvruchtige en het vrome is een deel van het rechtvaardige dat de zorg van de goden is, terwijl dat wat de zorg van de mensen betreft het overige deel van het rechtvaardige is” (Loc. cit., 12e, p. 18). Euthyphro gelooft dat de mens alleen vroom kan zijn voor de goden als hij leert te doen wat de goden welgevallig is.

Verzorging van de goden is dienstbaar zijn aan de goden. De paardenfokker zorgt voor zijn paarden, de veefokker zorgt voor zijn vee, en de slaaf zorgt voor zijn meester. Dit zijn allemaal vrome handelingen, bedoeld om de goden te behagen. “Als een mens weet te zeggen en te doen wat de goden behaagt bij het gebed en het offer, dan zijn dat vrome handelingen” (Loc. cit., 14b, p. 20). Deze definitie lijkt te leiden tot het idee dat een mens met offeren en bidden krijgt wat hij van de goden wil, zolang het maar door de goden als vroom wordt beschouwd.

Socrates vraagt Euthyphro “Zijn zij een kennis van hoe te offeren en te bidden” (Loc. cit., 14c, p. 20). Euthyphro “Dat zijn ze” (Loc. cit., 14c, p. 20). Socrates stelt de vierde definitie “vroomheid zou dan een kennis zijn van hoe te geven aan en te bedelen bij, de goden” (Loc. cit., 14d, p. 20).

Socrates zegt dat als dit waar zou zijn, vroomheid een handelsvaardigheid is tussen mensen en goden en dat wat zij van ons krijgen “eer, eerbied … en dankbaarheid” is (Loc. cit., 15a, p. 21).

Socrates zegt dat Euthyphro’s argumenten “in een cirkel rondgaan, … of we hadden ongelijk toen we het eerder eens waren, of, als we toen gelijk hadden, hebben we het nu ongelijk. De vierde definitie maakt de cirkel rond, en brengt ons terug bij het punt waar ze begonnen, de vraag onbeantwoord latend.

Het lijkt erop dat de dialoog tussen Euthyphro en Socrates gaat over de vraag of er al dan niet absoluten bestaan of dat alles slechts een kwestie van mening is. Is vroomheid het vervolgen van de eigen vader voor moord? Is vroomheid wat de goden dierbaar is? Wat maakt het dierbaar voor de goden? Als het de ene god dierbaar is, is het dan niet dierbaar voor een andere god?

Kan gerechtigheid worden verdeeld tussen mensen en goden? Is vroomheid een soort ruilhandel tussen goden en mensen? Samenvattend lijkt het erop dat vroomheid niet in één vorm te definiëren is en dat zij door veel verschillende mensen op veel verschillende manieren kan worden beoordeeld. Het lijkt er ook op dat deze vragen niet zomaar beantwoord worden, maar de vraag blijven stellen.

Help ons zijn glimlach te repareren met uw oude essays, het duurt maar een paar seconden!

-Wij zijn op zoek naar eerdere essays, practica en opdrachten die je goed hebt gemaakt!

-Wij zullen ze bekijken en op onze website plaatsen.
-Ad inkomsten worden gebruikt om kinderen in ontwikkelingslanden te steunen.
-Wij helpen bij het betalen van operaties voor het herstel van gespleten gehemelten via Operation Smile en Smile Train.