Wat werd er gegeten bij het Laatste Avondmaal?

Het Laatste Avondmaal, dat door Jezus en zijn apostelen werd genuttigd kort voor Jezus’ verraad en de daaropvolgende kruisiging, is de geschiedenis ingegaan als misschien wel de beroemdste maaltijd aller tijden. Maar wat werd er eigenlijk gegeten tijdens de maaltijd?

Er wordt wel gedacht dat het Laatste Avondmaal een traditionele Pesach Seder was, maar of dat ook echt zo is, blijft onbekend. In feite zijn er maar twee dingen waarvan we zeker weten dat ze tijdens de maaltijd werden geserveerd, volgens de Schriften: ongezuurd brood en wijn. (Deze combinatie is eigenlijk de oorsprong van het christelijke ritueel van de communie, omdat Jezus zijn apostelen vertelde dat de wijn zijn bloed voorstelde en het brood zijn lichaam, terwijl deze spijzen werden rondgegeven.)

Daarnaast hebben we helaas alleen maar gissingen. Basisvoedingsmiddelen als olijfolie en honing zijn er altijd in overvloed geweest in de regio, dus die stonden hoogstwaarschijnlijk op tafel. Gedroogde vijgen waren waarschijnlijk ook aanwezig – het zou nog te vroeg in het seizoen zijn geweest voor vers fruit. Lamsvlees werd waarschijnlijk niet geserveerd, omdat de maaltijd werd gehouden vóór het jaarlijkse rituele offer van de lammeren. De enige andere aanwijzing over wat er op tafel zou kunnen hebben gestaan, komt uit een rapport uit 2015 van een groep Italiaanse archeologen, die vaststelden dat als de maaltijd inderdaad tijdens Pesach had plaatsgevonden, deze zou hebben bestaan uit “cholent, een gestoofd gerecht van bonen dat heel laag en langzaam wordt gekookt; olijven met hysop, een kruid met een mintachtige smaak; bittere kruiden met pistachenoten; en een dadelcharoset, een klonterige vruchten- en notenpasta.”

En wat betreft Jezus’ drinkschaal tijdens de maaltijd, algemeen bekend als de Heilige Graal? Het was hoogstwaarschijnlijk gewoon een eenvoudige stenen beker.