Życie codzienne w obozach
Hierarchiczna struktura obozów koncentracyjnych była wzorowana na tej z Dachau. Na czele niemieckiego sztabu stał Lagerkommandant (komendant obozu) wraz z zespołem podwładnych, składającym się w większości z młodszych oficerów. Jeden z nich dowodził obozem więźniów, zwykle po specjalnym przeszkoleniu do tej funkcji. Kadrze dowódczej podlegali różnego rodzaju strażnicy i strażniczki.
Więźniowie posiadali własną hierarchię. Więźniowie – nadzorcy (kapo) byli uważani za elitę, która mogła sprawować władzę. Więźniowie mieli różne opinie na ich temat: większość żydowskich nadzorców starała się dobrze traktować swoich braci, niektórzy byli surowi wobec innych więźniów.
Apel, czyli codzienny apel, który odbywał się każdego ranka po przebudzeniu i każdego wieczoru po powrocie z pracy, był jednym z najstraszniejszych aspektów życia więźniów w obozach. Zmuszeni byli stać w całkowitym bezruchu, często przez wiele godzin, wystawieni na działanie czynników atmosferycznych w zimnie, deszczu lub śniegu oraz na terror nagłej przemocy ze strony esesmanów, strażników lub kapo. Obozowa rutyna składała się z długiej listy rozkazów i poleceń, wydawanych zazwyczaj wszystkim, ale czasem skierowanych do pojedynczych więźniów, z których większość była znana, ale niektóre przychodziły niespodziewanie. Należało wykrzesać z siebie wszystkie siły, aby pokonać codzienną rutynę: wczesna pobudka, układanie słomy na łóżku, zbiórka, marsz do pracy, przymusowa praca, oczekiwanie na skromny dzienny posiłek, składający się zazwyczaj z wodnistej zupy jarzynowej i połowy kawałka chleba, co nie wystarczało dla ludzi ciężko pracujących, powrót do obozu i kolejna zbiórka, a następnie udanie się do baraków.
W gettach, obozach pracy, a nawet w obozach koncentracyjnych, mimo strasznych warunków, trwała działalność kulturalna i religijna. Dzieła literackie i artystyczne, które przetrwały wojnę, odzwierciedlają życie, cierpienia i wysiłki Żydów, by zachować swoją ludzką i żydowską tożsamość. Dzieła te są bezpośrednimi i autentycznymi świadectwami i przedstawiają codzienne życie żydowskich ofiar w czasie Holokaustu. Pisanie dziennika na skrawkach papieru, tworzenie rysunków i ilustracji z życia obozowego, robienie biżuterii z miedzianego drutu, pisanie Hagady Paschalnej, odprawianie nabożeństw w wigilię Rosz Haszany – to wszystko przejawy ogromnej siły psychicznej, jaką zachowali ci wątli, wygłodzeni ludzie. Nawet pod koniec wyczerpujących dni, które musieli znosić, nie chcieli porzucić swoich twórczych wysiłków. Więźniowie obozów koncentracyjnych i obozów pracy wykazywali się heroizmem i zaradnością w codziennym życiu, walcząc o podtrzymanie nie tylko resztek fizycznego życia, ale przede wszystkim swojego człowieczeństwa i podstawowych wartości moralnych, przyjaźni i troski o innych – wartości, które ułatwiały im przetrwanie.