Biografia

Jack Palance często był przykładem zła wcielonego w filmie, portretując niektóre z najbardziej intensywnie zdziczałych czarnych charakterów w westernach i melodramatach z lat 50-tych. Jego wysoka, potężna budowa, lodowaty głos i przeszywające oczy sprawiły, że już na początku swojej kariery zdobył dwie nominacje do nagrody dla najlepszego aktora drugoplanowego. Jednak dopiero 40 lat później, w ekscentrycznym komediowym stylu, zdobył upragnioną statuetkę.
Pochodzący z Ukrainy Palance urodził się jako Volodymyr Palahniuk (później przyjął nazwisko Walter Jack Palance) 18 lutego 1920 roku w Lattimer Mines (Pensylwania), jako jedno z sześciorga dzieci Anny (z domu Gramiak) i Iwana Palahniuków. Jego ojciec, górnik wydobywający antracyt, zmarł na chorobę czarnych płuc. Palance pracował w kopalniach we wczesnych latach życia, ale uniknął tego samego losu co jego ojciec. Biletem do ucieczki z kopalni była lekkoatletyka, gdy wygrał stypendium piłkarskie na Uniwersytecie Północnej Karoliny. Później zrezygnował z niego, aby spróbować swoich sił w boksie zawodowym. Walcząc pod pseudonimem „Jack Brazzo”, wygrał swoje pierwsze 15 walk, 12 przez nokaut, zanim przegrał przez decyzję w 4 rundzie z przyszłym pretendentem do tytułu wagi ciężkiej Joe Baksi 17 grudnia 1940 roku. Wraz z wybuchem II wojny światowej, jego kariera bokserska dobiegła końca i rozpoczęła się kariera wojskowa, w której służył w Siłach Powietrznych Armii jako pilot bombowca. Ranny w walce, z poważnymi obrażeniami i poparzeniami, otrzymał Purpurowe Serce, Good Conduct Medal i World War II Victory Medal. Wznowił studia dziennikarskie na Uniwersytecie Stanforda i został dziennikarzem sportowym w San Francisco Chronicle. Palance zadebiutował na scenie w „The Big Two” w 1947 roku, a zaraz po nim zagrał Marlona Brando jako Stanley Kowalski w przełomowym klasyku na Broadwayu „Tramwaj zwany pożądaniem”, którą to rolę ostatecznie przejął. Po rolach scenicznych w „Temporary Island” (1948), „The Vigil” (1948) i „The Silver Tassle” (1949), Palance zdobył główną rolę w „Darkness of Noon” oraz nagrodę Theatre World Award dla „Obiecującej nowej osobowości”. Uznanie to pomogło mu w zdobyciu kontraktu z wytwórnią 20th Century-Fox. Poparzenia twarzy i związana z tym operacja rekonstrukcyjna po katastrofie i spaleniu samolotu bombowego z czasów II wojny światowej działały na jego korzyść. Wyrzucony z gry jako romantyczny, błyszczący odtwórca głównej roli, Palance stał się archetypicznym czarnym charakterem, wyposażonym w imponujące spojrzenie, zastraszającą postawę i zabójczy, rekini uśmiech. Wyróżnił się wśród potężnej obsady, w której znaleźli się tacy aktorzy jak Richard Widmark, Zero Mostel i Paul Douglas w swoim debiucie filmowym w Panice na ulicach (1950) Elia Kazana, jako zbieg przenoszący zarazę. Wkrótce znalazł się na dobrej drodze. W filmie Halls of Montezuma (1951) aktor wykorzystał swoje dawne umiejętności bokserskie i doświadczenie wojenne, wcielając się w postać żołnierza piechoty morskiej w plutonie Richarda Widmarka. Po tym filmie otrzymał pierwszą z rzędu statuetkę Oscara. W Nagłym strachu (1952), swoim trzecim filmie, zagrał bogatego i sławnego dramaturga Joan Crawford, zmagającego się z problemami aktora/męża, który chce ją zamordować i uciec z piękną Glorią Grahame. Odnajdując odpowiedni stopień intensywności i groźby, by skraść całą akcję, nie przeżuwając przy tym scenerii, zagrał prawdopodobnie swój najlepszy czarny charakter dekady, sadystycznego rewolwerowca Jacka Wilsona, który w klasycznym pojedynku bierze na siebie tytułowego bohatera Alana Ladda, granego przez Shane’a (1953).
Przez całe lata 50. Palance rozdawał mocne role pierwszoplanowe i drugoplanowe, takie jak te w Człowieku na poddaszu (1953) (jego pierwsza główna rola), Wielkim nożu (1955) i wojennym klasyku Atak (1956). Pomiędzy nimi znalazło się kilka rutynowych i bardzo przeciętnych ról w Lot do Tangeru (1953), Znak pogaństwa (1954) (jako Attyla Hun) i biblijna bomba Srebrny kielich (1954). W przerwach między kręceniem filmów Palance występował w wielu rolach telewizyjnych, z których żadna nie była lepsza od jego przygnębiającego boksera w link=tt0049669], rzadkiej sympatycznej roli, za którą otrzymał nagrodę Emmy.
Powracając i wracając za ocean w latach 60-tych i 70-tych, Palance zdominował zagraniczne filmy w wielu różnych gatunkach – widowiskach z sandałami i włócznią, epopejach biblijnych, historiach wojennych i „spaghetti westernach”. Do takich filmów należały: Bitwa pod Austerlitz (1960), Mongołowie (1961), Barabasz (1961), Nocny pociąg do Mediolanu (1962), Pogarda (1963), Najemnik (1968), Justyna Markiza de Sade (1969), Desperados (1969), To da się zrobić Amigo (1972), Ziemia Chato (1972), Krew i kule (1976), Witamy w Krwawym Mieście (1977). W kraju zagrał Fidela Castro w filmie Che! (1969), a także w Monte Walsh (1970), Oklahoma Crude (1973) i The Four Deuces (1975).
Na froncie telewizyjnym Jack perfekcyjnie zagrał wiele nikczemnych paskudztw, począwszy od pana Hyde’a (Dziwny przypadek doktora Jekylla i pana Hyde’a (1968)), przez Drakulę w Drakuli (1974), aż po Ebenezera Scrooge’a w „dzikiej zachodniej” wersji dickensowskiego klasyka Ebenezera (1998). Zagrał również jednego z Hatfieldów w filmie Hatfieldowie i McCoyowie (1975). Jack zmienił bieg wydarzeń i wystąpił jako porucznik w jednosezonowym dramacie policyjnym Bronk (1975). W późniejszych latach aktor dojrzewał z wiekiem, czego przykładem była rola w Bagdad Cafe (1987), ale nadal potrafił pokazać swoją złą stronę, jak w roli złego ranczera, szefa przestępczości lub narkotykowego lorda w, odpowiednio, Young Guns (1988), Batman (1989) i Tango & Cash (1989). U schyłku życia wykazywał zamiłowanie do odważnych, dziwacznych komedii, czego ukoronowaniem była nagrodzona Oscarem rola w filmie City Slickers (1991) i jego sequelu. Karierę filmową zakończył rolą Long Johna Silvera w Wyspie skarbów (1999). Dwukrotnie żonaty, trójka dzieci Jacka z jego pierwszej żony/aktorki Virginii Baker – Holly Palance, Brooke Palance i Cody Palance – każde z nich kontynuowało karierę aktorską i pojawiało się u boku ojca w tym czy innym czasie. Poza planem filmowym był człowiekiem, który nie wypowiadał zbyt wielu słów, posiadał własne ranczo z bydłem i wykazywał się innymi kreatywnymi zdolnościami jako wystawiany malarz i publikowany poeta. Jego ostatnie lata życia naznaczone były zarówno pogarszającym się stanem zdrowia, jak i śmiercią syna Cody’ego na raka w 1998 roku. Później zdiagnozowano u niego raka trzustki i zmarł w wieku 86 lat w domu swojej córki Holly Palance w Santa Barbara County.