Bookshelf

Issues of Concern

Klasyfikacja osi elektrycznych

Istnieje pięć głównych klasyfikacji osi elektrycznych:

1. oś normalna
2. odchylenie osi lewej (LAD)
3. odchylenie osi prawej (RAD)
4. odchylenie osi skrajnej, i
5. indeterminacja osi

Nie ma zgodności co do dokładnych stopni, które definiują każdy typ, ale istnieją pewne ogólne punkty odcięcia, które mogą być stosowane dla osi QRS.

Oś QRS przesuwa się w lewo w okresie dzieciństwa i dojrzewania oraz w wieku dorosłym. Przy urodzeniu, normalna oś QRS leży pomiędzy +30 stopni i +190 stopni. W wieku od 8 do 16 lat oś przesuwa się w lewo, a normalny zakres mieści się w przedziale od 0° do +120°. Prawidłowa oś QRS u dorosłych mieści się w zakresie od -30 stopni do +90 stopni, czyli skierowana jest w dół i w lewo. Ten zakres u dorosłych jest czasami rozszerzany od -30 do +100 stopni.

Następujące klasyfikacje osi są oparte na osobach dorosłych. Jeśli oś QRS mieści się w przedziale od -30 do -90 stopni, uważana jest za LAD. W tym przypadku wektor QRS jest skierowany ku górze i w lewo. Jeśli oś QRS mieści się w przedziale od +90 do 180 stopni lub powyżej +100 stopni, jeśli używany jest zakres dla dorosłych, wówczas mamy do czynienia z RAD. Wektor QRS będzie skierowany w dół i w prawo. Jeśli oś QRS mieści się w przedziale od -90 do 180 stopni, mamy do czynienia z ekstremalnym odchyleniem osi, przy którym wektor komorowy skierowany jest w górę i w prawo. Wreszcie, jeśli zespół QRS jest izoelektryczny lub ekwifazalny we wszystkich odprowadzeniach, bez dominującego odchylenia QRS, uznaje się, że jest to oś nieokreślona. Klasyfikacje osi elektrycznej przedstawiono na rycinie 2.

Podejście do określania osi

Istnieje wiele metod określania osi elektrycznej. Poniżej przedstawiono kilka z tych prostych i adekwatnych sposobów oceny osi komorowej (QRS). W związku z tym uwaga zostanie skupiona na zespołach QRS w poszczególnych odprowadzeniach.

Główne zespoły QRS, które należy ocenić, to te w odprowadzeniach I, II i aVF. Dodatnie końce tych trzech odprowadzeń mieszczą się w obszarze osi prawidłowej. Dodatnie końce odprowadzeń I, II i aVF wynoszą odpowiednio 0 stopni, +60 stopni i +90 stopni. Dlatego jeśli wszystkie trzy z tych odprowadzeń mają dodatnie zespoły QRS, oś jest prawidłowa.

Metoda 1. Jednym z prostych sposobów na nauczenie się określania osi elektrycznej jest sprawdzenie odprowadzeń kończynowych I i aVF. Określa się to jako podejście kwadrantowe lub metodę dwóch odprowadzeń. Każdy z czterech kwadrantów reprezentuje 90 stopni i typ osi. Innymi słowy, 0 stopni do +90 stopni to oś normalna, +90 stopni do 180 stopni to RAD, 0 stopni do -90 stopni to LAD, a -90 stopni do 180 stopni to oś skrajna. Dlatego, jeśli odprowadzenia I i aVF są dodatnie, oś mieści się w normalnym zakresie. Jeśli odprowadzenie I jest dodatnie, a odprowadzenie aVF jest ujemne, mamy do czynienia z LAD. Jeśli odprowadzenie I jest ujemne, a odprowadzenie aVF dodatnie, mamy do czynienia z RAD. A jeśli oba odprowadzenia I i aVF są ujemne, to oś mieści się w zakresie osi skrajnych. To podejście kwadrantowe jest podsumowane na rycinie 3.

Jednym z problemów tej metody jest to, że daje ona jedynie przybliżenie do prawdziwej osi. Ponadto, zawęża ona normalny zakres osi. Może to skutkować niedokładną interpretacją prawdziwej osi elektrycznej. Na przykład, jeśli użyjemy tej metody z dodatnim odprowadzeniem I i ujemnym aVF, oś zostanie zinterpretowana jako LAD. Jeśli jednak prawdziwa oś wynosiłaby -20 stopni, co przy tej metodzie leży w kwadrancie LAD, to nadal mieściłaby się w normalnym zakresie osi. Niemniej jednak metoda ta jest łatwa do opanowania i wystarczająca w większości przypadków.

Jednym ze sposobów rozwiązania tych problemów jest zlokalizowanie najbardziej izoelektrycznego odprowadzenia kończynowego i stwierdzenie, że prawdziwa oś leży prawie prostopadle do niego. Wykorzystanie tego może pomóc w zawężeniu osi do 10 stopni od osi normalnej.

Metoda 2. Dokładniejsze podejście niż proste podejście kwadrantowe uwzględnia odprowadzenia I i aVF, a także odprowadzenie II. Określa się to mianem metody trójprzewodowej. Jeśli wychylenie netto zespołu QRS jest dodatnie w odprowadzeniach I i II, oś QRS jest prawidłowa. Jeśli wychylenie QRS netto jest dodatnie w odprowadzeniu I, ale ujemne w odprowadzeniu II, to mamy do czynienia z LAD. Zauważmy, że w obu przypadkach odprowadzenie aVF nie było potrzebne. Innymi słowy, jeśli odprowadzenie I jest dodatnie, należy szukać obok odprowadzenia II. Teraz, jeśli odprowadzenie I jest ujemne, szukaj obok odprowadzenia aVF. Jeśli odprowadzenie aVF jest dodatnie, to oś jest skierowana w prawo; jeśli jednak odprowadzenie aVF jest również ujemne, to mamy do czynienia z osią skrajną. Podejście to przedstawiono na rycinie 4 i w tabeli 1.

Metoda 3. Innym prostym sposobem oszacowania osi komorowej (QRS) jest zlokalizowanie najbardziej izoelektrycznego odprowadzenia końskiego wzdłuż płaszczyzny czołowej. Odprowadzenie izoelektryczne (equiphasic) reprezentuje odprowadzenie o amplitudzie netto równej zero i najmniejszej amplitudzie całkowitej. Oś QRS jest w przybliżeniu prostopadła (90 stopni) od dodatniego bieguna tej elektrody.

Aby określić, w którym kierunku przesunąć się o 90 stopni od tego dodatniego bieguna, należy spojrzeć na wychylenie netto w innej elektrodzie. Na przykład, jeśli izoelektrycznym doprowadzeniem kończyny jest doprowadzenie II, które ma dodatni koniec skierowany na +60 stopni, to oś elektryczna jest skierowana o około 90 stopni od +60 stopni w każdym kierunku. Zatem oś może leżeć w okolicy +150° (RAD) lub -30 stopni (granica LAD). Jeśli odprowadzenie I, z dodatnim biegunem przy 0 stopniach, ma dodatnie odchylenie QRS netto, wtedy oś będzie bliższa -30 stopni (LAD); a jeśli odprowadzenie I ma ujemne odchylenie QRS netto, wtedy oś będzie bliższa +150 stopni (RAD).

Na koniec, ważne jest, aby zauważyć, że te trzy metody określają oś elektryczną w płaszczyźnie czołowej. Istnieje również płaszczyzna pozioma z osią poziomą. Oś wzdłuż tej płaszczyzny można wyznaczyć oglądając serce pod przeponą. Można przyjąć, że oś ta obraca się zgodnie lub przeciwnie do ruchu wskazówek zegara, w zależności od tego, kiedy następuje przejście od przeważnie ujemnych zespołów QRS do przeważnie dodatnich zespołów QRS wraz z odprowadzeniami przedsercowymi (V1-V6). Idealnie byłoby, gdyby była to izoelektryczna elektroda przedsercowa. Zazwyczaj przejście to następuje między odprowadzeniami V3 i V4. Jeśli występuje wcześniej, uważa się, że jest to obrót w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara i wczesne przejście. Świadczyłoby to o tym, że siły działające na lewą komorę są skierowane bardziej do przodu. Z drugiej strony, jeśli wystąpi później, przy słabej progresji załamka R, uważa się, że jest to rotacja zgodna z ruchem wskazówek zegara i późne przejście. Wskazywałoby to, że siły lewej komory są skierowane bardziej do tyłu.