Czarny humor

Czarny humor, zwany też czarną komedią, pisarstwo zestawiające elementy chorobliwe lub upiorne z komicznymi, które podkreślają bezsensowność lub marność życia. Czarny humor często wykorzystuje farsę i niski poziom komizmu, aby uzmysłowić, że jednostki są bezradnymi ofiarami losu i charakteru.

Chociaż w 1940 roku francuski surrealista André Breton opublikował Anthologie de l’humour noir („Antologię czarnego humoru”, często powiększaną i wznawianą), termin ten wszedł do powszechnego użycia dopiero w latach 60. Wówczas zaczęto go stosować do dzieł powieściopisarzy: Nathanaela Westa, Vladimira Nabokova i Josepha Hellera. Godnym uwagi przykładem jest Catch-22 (1961) tego ostatniego, w którym kapitan Yossarian walczy z okropieństwami wojny powietrznej nad Morzem Śródziemnym podczas II wojny światowej, z przezabawną irracjonalnością dorównującą głupocie systemu wojskowego. W podobnym duchu tworzyli Kurt Vonnegut, zwłaszcza w „Rzeźni numer pięć” (1969), oraz Thomas Pynchon w „V” (1963) i „Tęczy grawitacji” (1973). Przykładem filmu jest Dr Strangelove Stanleya Kubricka (1964), komedia militarystycznych błędów, która kończy się globalną zagładą nuklearną. Termin czarna komedia stosuje się do dramaturgów Teatru Absurdu, zwłaszcza Eugène’a Ionesco, jak w Les Chaises (1952; Krzesła).