John Travolta
Wczesne lataEdit
Na planie filmu Diabelski deszcz Travolta poznał aktorkę Joan Prather i za jej pośrednictwem związał się z filozofią religijną Scjentologia, której członkiem pozostaje do dziś. Wkrótce potem przyjął główną rolę w serialu Welcome Back Kotter i stał się idolem młodzieży. Później zagrała główną rolę w horrorze Carrie (1976), wyreżyserowanym przez Briana de Palmę i opartym na opowiadaniach Stephena Kinga.
Jego pierwszą główną rolą filmową był telefilm ABC The Boy in the Plastic Bubble (1976), w reżyserii Randala Kleisera (który dwa lata później wyreżyseruje Grease), z udziałem Diany Hyland, aktorki starszej od Travolty o 18 lat, z którą po zakończeniu zdjęć rozpoczął związek.
Mając pod pachą te ostatnie wielkie sukcesy, Travolta wróżył swojej rodzącej się karierze dobrą przyszłość, ale nie wiedział, że telefon od producenta Roberta Stigwooda będzie decydującym wydarzeniem, które zdefiniuje nie tylko jego karierę, ale i wizerunek ikony epoki.
Konsekracja i stardomEdit
Gorączka sobotniej nocyEdit
Pod koniec 1976 roku Travolta dostał telefon od producenta Roberta Stigwooda, który chciał, aby wystąpił w filmie muzycznym Gorączka sobotniej nocy (1977). Gdyby się zgodził, zagrałby również w filmowej wersji Grease. I tak wszedł w skórę włosko-amerykańskiego Tony’ego Manero, tancerza, który zmienił sposób tańczenia na pół świata. W tym celu spędził wiele nocy w różnych klubach nocnych, obserwując sposób, w jaki tańczy publiczność. Stigwood dał mu swobodę we wprowadzaniu wszelkich szczegółów do produkcji, a Travolta studiował taniec i pracował z profesjonalnym choreografem nad opracowaniem jego słynnej sceny tańca w dyskotece. To stworzyło postać, która stała się legendarna.
Ale nie wszystko było dobrze w jego życiu osobistym: u jego dziewczyny Diany Hyland, współscenarzystki Chłopca w plastikowej bańce, zdiagnozowano raka. Kiedyś, dzięki zabiegom, udało jej się zmniejszyć skutki, ale nadszedł czas, kiedy przestało to być możliwe. Kiedy Hyland zmarł 27 marca 1977 roku, Travolta był zdruzgotany. Jak na ironię, podczas gdy jego życie osobiste podupadało, jego kariera zawodowa pięła się na szczyt. Gorączka sobotniej nocy stała się mega-hitem kasowym i krytycznym, zapoczątkowała erę disco, wyznaczyła wiele trendów i stylów, a także stała się fenomenem społeczno-kulturowym.
Film, do którego ścieżkę dźwiękową stworzyli Bee Gees, wywarł taki wpływ, że wspomniani muzycy sprzedali 30 milionów egzemplarzy, umieścili pięć singli w pierwszej dziesiątce Billboardu i pozostali najbardziej udaną ścieżką dźwiękową wszechczasów aż do 1992 roku, kiedy to ukazał się film The Bodyguard, a jego singiel I Will Always Love You odebrał mu tę pozycję: żadna inna ścieżka dźwiękowa do tej pory nie zdołała jednocześnie umieścić pięciu singli w pierwszej dziesiątce Billboardu.
Film katapultował Travoltę do gwiazdorstwa i uczynił go samym wizerunkiem ery disco. Ponadto aktor otrzymał swoją pierwszą nominację do Oscara w kategorii Najlepszy Aktor, był nominowany do nagrody Screen Actors Guild Awards oraz zdobył Złoty Glob w kategorii Najlepszy Tancerz. Jego gwiazdorstwo było zapewnione, a jeśli to nie wystarczyło, miał kontrakt w toku: główna rola w Grease (1978).
GreaseEdit
Po mega-hicie Gorączki sobotniej nocy, Travolta stał się ikoną kultury z mocnym postanowieniem dalszego wznoszenia się. Udział w filmie Grease u boku zdobywczyni nagrody Grammy Olivii Newton-John jeszcze bardziej podkreślił jego sukces. W filmie, w którym chemia między nimi jest niezaprzeczalna, Travolta prezentuje swoje umiejętności taneczne dzięki różnym choreografiom.
Zarówno krytycy, jak i publiczność chwalili film, który stał się nie tylko kolejnym ogromnym sukcesem kasowym, ale i najbardziej udanym musicalem w historii. Ścieżka dźwiękowa, która nie zdołała przebić Bee Gees, stała się klasykiem i hitem zarówno komercyjnym, jak i pod względem odbioru.
Town Cowboy i spadekEdit
Po słynnych Gorączce sobotniej nocy i Grease, Travolta wystąpił w filmie Jamesa Bridgesa, Town Cowboy (1980). W filmie gra Buda, wiejskiego chłopaka, który przeprowadza się do domu swojego wuja w Houston w Teksasie i zakochuje się w Sissy (Debra Winger), którą namawia do popełnienia przestępstwa. Innymi słowy, kolejny hit, który można dodać do listy i którego ścieżka dźwiękowa zdobyła Grammy.
W środku tego, po trzech wielkich hitach z rzędu, wydawało się, że John Travolta jest nieomylny, ale to postrzeganie miało się zmienić. Po wystąpieniu w filmie Impact (1981) (ponownie pod kierunkiem Briana De Palmy), Travolta przekonał się, że mimo poparcia krytyków, sukces nie był taki, jakiego oczekiwano. Schyłek nastąpił wraz z próbą ożywienia Gorączki sobotniej nocy sequelem, Surviving (1983, reż. Sylvester Stallone), który poniósł klęskę komercyjną i nie zyskał poparcia krytyków. W latach 1983-1989 kariera Travolty wyraźnie podupadła, udało mu się wystąpić tylko w trzech filmach, które okazały się klapami: Taki i taki z Olivią Newton John w 1983 roku, Perfekcja (1985) z Jamie Lee Curtis i To jest taniec, co spowodowało, że jego kariera praktycznie stanęła w miejscu.
W związku z upadkiem kariery filmowej Travolta zwrócił się ku swojej drugiej pasji: samolotom. Dzięki sukcesom aktorskim, Travolta mógł sfinansować tę fascynację i już wtedy był pilotem, absolwentem akademii, posiadającym własny samolot. Travolta ożenił się również z Kelly Preston.
Odbudowa karieryEdit
Look Who’s TalkingEdit
Do 1989 roku Travolta miał zastój w karierze i nie grał w hollywoodzkich filmach od prawie czterech lat (dwóch lat, jeśli liczyć telefilm Roberta Altmana Basements z 1987 roku). Teraz był gotowy, by powrócić do sukcesu z filmem Eksperci (1989), komedią, która odniosła skromny sukces komercyjny. W tym samym roku wystąpił u boku Kirstie Alley w komedii Patrz, kto mówi, która okazała się sukcesem kasowym i zdobyła uznanie krytyków, co doprowadziło do wydania dwóch kolejnych sequeli: Patrz, kto mówi za dużo (1990) i Patrz, kto mówi teraz (1993). Wszystkie były wielkimi hitami kasowymi.
W latach 1991-1992 zagrała również w trzech innych filmach: Krzyk, Złote łańcuchy oraz Borys i Natasza. Wszystkie były względnymi sukcesami, ale nie na tyle wielkimi, by wznieść jego karierę filmową do zenitu. Travolta stopniowo odbudowywał swoją karierę, ale do ostatecznego odrodzenia potrzebował filmu kina niezależnego: Pulp Fiction.
The Total ComebackEdit
Pulp FictionEdit
W 1994 roku, Quentin Tarantino – jeden z najbardziej znanych reżyserów kina indie – był helming Pulp Fiction z Uma Thurman, Samuel L. Jackson i Bruce Willis, ale chciał Travolta w roli Vincenta Vegi jako głównego. 40-letni John zgodził się i poświęcił się tej roli tak, jak swoim poprzednim rolom. Film miał premierę na festiwalu w Cannes w 1994 roku i zebrał entuzjastyczne recenzje. Zdobył nagrodę Złotej Palmy i zdobył 7 nominacji do Oscara: jedną z nich dla samego Johna jako najlepszego aktora pierwszoplanowego.
W filmie gra bandytę wraz z innym mężczyzną o imieniu Jules, w tej roli Samuel Jackson, w której musi odzyskać walizkę z cennym skarbem, należącym do jego szefa, pana Wallace’a. W filmie wystąpili również Bruce Willis, który gra boksera, oraz Uma Thurman jako żona Wallace’a, z którą Vincent ma duże napięcie seksualne.
Nowe tysiąclecieEdit
W ciągu pięciu lat pomiędzy 1995 a 2000 rokiem, aktor zagrał w 15 filmach, które okazały się sukcesem. Wśród nich znalazły się takie tytuły jak „Get Shorty”, „Fenomen”, „Twarzą w twarz”, „Kolory podstawowe” i „Cienka czerwona linia”. Następnie zagrał w kolejnych udanych filmach, w tym w takich tytułach jak „Miecznik”, „Fałszywa tożsamość”, „Pieśń przeszłości”, „Punisher”, „Brygada 49” i „Samotne serca”, dzieląc role z takimi gwiazdami jak Gene Hackman, Nicholas Cage, Rene Russo, James Woods, Halle Berry, Joaquin Phoenix, Jared Leto i Salma Hayek.
Jednakże w 2000 roku Travolta wystąpił w filmie science fiction Battlefield Earth i był jego współproducentem, opartym na powieści o tym samym tytule autorstwa L. Rona Hubbarda o tym samym tytule, w której wcielił się w przywódcę grupy kosmitów zniewalających ludzkość w ponurej przyszłości. Film był wymarzonym projektem dla Travolty od czasu wydania książki w 1982 roku, kiedy to Hubbard napisał do niego osobiście wyrażając chęć nakręcenia filmowej adaptacji. Film otrzymał bardzo negatywne recenzje i wypadł słabo w box office, często wymieniany jest wśród najgorszych filmów w historii.
W 2007 roku ponownie zagrał w musicalu. W „Lakierze do włosów” nie jest już przystojnym tancerzem, ale kobietą po czterdziestce, która pomaga córce odnieść sukces. Inne przykłady sukcesu to Bolt czy remake The Taking of Pelham 123, w którym pracował ze swoim współscenarzystą, słynnym i wielokrotnie nagradzanym aktorem Denzelem Washingtonem.W 2009 roku zagrał z Robinem Williamsem w komedii Old Dogs, filmie, który otrzymał mieszane recenzje i odniósł umiarkowany sukces kasowy.
NewsEdit
Od 2010 roku Travolta angażuje się głównie w filmy akcji i thrillery. W 2016 roku powrócił do telewizji w pierwszym sezonie serialu antologicznego American Crime Story, zatytułowanym The People v. O. J. Simpson, w którym zagrał prawnika Roberta Shapiro. Również w 2016 roku Travolta wystąpił w dwóch filmach: Valley of Vengeance i I Am Vengeance, ten ostatni został chłodno przyjęty przez krytyków.
Gotti (2018), film oparty na życiu gangstera Johna Gottiego, został zmiażdżony przez krytyków, zdobywając konkretną ocenę aprobaty 0% na stronie Rotten Tomatoes. Wydany w tym samym roku „Speed Kills” spotkał się z podobnym przyjęciem. Wydane w 2019 roku „Trading Paint”, „The Poison Rose” i „The Fanatic” również nie przekonały wyspecjalizowanych krytyków.