Kwasowość gleby

Kwasowość gleby jest potencjalnie poważnym problemem związanym z degradacją gruntów. Gdy gleba staje się zbyt kwaśna, może:

• zmniejszyć dostępność podstawowych składników odżywczych
• zwiększyć wpływ pierwiastków toksycznych
• zmniejszyć produkcję roślinną i zużycie wody
• wpłynąć na podstawowe funkcje biologiczne gleby, takie jak wiązanie azotu
• uczynić glebę bardziej podatną na pogorszenie struktury gleby i erozję.

Bez leczenia, zakwaszenie gleby może mieć wpływ na wydajność rolnictwa i zrównoważone systemy rolnicze. Zakwaszenie może również sięgać do warstw podglebia, stwarzając poważne problemy dla rozwoju korzeni roślin i działań naprawczych.

Co powoduje zakwaszenie gleby

Zakwaszenie gleby jest procesem naturalnym, ale może być zwiększone przez niektóre praktyki rolnicze.

Zakwaszenie występuje w glebach rolnych w wyniku:

• usuwania produktów roślinnych i zwierzęcych
• wypłukiwania nadmiaru azotanów
• dodawania niektórych nawozów azotowych
• zasiedlania materii organicznej, głównie pochodzenia roślinnego.

Kwasowość gleby występuje naturalnie na obszarach o większych opadach i może się różnić w zależności od:

• geologii krajobrazu
• mineralogii gliny
• struktury gleby
• zdolności buforowania.

Jak kwasowość wpływa na wzrost roślin

Kwasowość sama w sobie nie jest odpowiedzialna za ograniczanie wzrostu roślin. Kwasowość może natomiast negatywnie wpływać na procesy biologiczne korzystne dla wzrostu roślin.

Kwasowość ma następujący wpływ na glebę:

• Zmniejsza dostępność składników odżywczych dla roślin, takich jak fosfor i molibden, a także zwiększa dostępność niektórych pierwiastków do poziomu toksycznego, zwłaszcza glinu i manganu.
• Zasadnicze składniki odżywcze roślin mogą być również wymywane poniżej strefy ukorzenienia.
• Kwaśność może pogorszyć korzystne środowisko dla bakterii, dżdżownic i innych organizmów glebowych.
• Gleby o wysokiej kwasowości mogą hamować przeżycie pożytecznych bakterii, takich jak bakterie rizobii, które wiążą azot dla roślin strączkowych.

PH gleby jako miara kwasowości

PH gleby jest miarą kwasowości lub zasadowości. pH 7 jest neutralne, powyżej 7 jest zasadowe, a poniżej 7 jest kwaśne. Ponieważ pH jest mierzone w skali logarytmicznej, pH 6 jest 10 razy bardziej kwaśne niż pH 7.

Pomiar pH gleby może być mierzony w wodzie (pHw) lub w chlorku wapnia (pHCa), a pH będzie się różnić w zależności od zastosowanej metody. Ogólnie rzecz biorąc, pH mierzone w chlorku wapnia jest o 0,7 jednostki pH niższe niż pH mierzone w wodzie.

Istnieje kilka różnic pomiędzy pHCa i pHw:

• Pomiary pHCa gleby w Australii wahają się od pHCa 3.6 do pHCa 8 dla różnych struktur gleby (od glin piaszczystych do ciężkich glin). Wartości pHw gleby leżą pomiędzy pHw 4 a pHw 9.
• PHw może być wyższe o 0,6 do 1,2 w glebach o niskim zasoleniu i wyższe o 0,1 do 0,5 w glebach o wysokim zasoleniu. Badania wykazały, że różnica wynosi 0,7 dla szerokiego zakresu gleb.
• Wyższe wartości pHw do około 10 mogą być związane z alkalicznymi glebami mineralnymi zawierającymi węglany i wodorowęglany sodu.
• Badania wykazały, że sezonowe zmiany pHw mogą się różnić do 0,6 jednostki pH w ciągu jednego roku. Dla porównania, pomiary pHCa gleby są mniej zależne od pory roku.

Gdy laboratorium mierzy pH gleby, upewnij się, że określono, która metoda (woda czy chlorek wapnia) została użyta.

Poziomy pH gleby

Zakres pHCa pomiędzy 5 a 6 jest uważany za idealny dla większości roślin. Kwaśne gleby mają duży wpływ na produktywność roślin, gdy pH gleby spadnie poniżej 5:

• pH 6.5 – zbliżone do obojętnego – optymalne dla wielu roślin wrażliwych na kwasy. Niektóre pierwiastki śladowe mogą stać się niedostępne.
• pH 5,5 – lekko kwaśny – optymalna równowaga głównych składników odżywczych i pierwiastków śladowych dostępnych do pobrania przez rośliny.
• pH 5,0 – umiarkowanie kwaśny – poniżej pH 4,8 glin (Al) może stać się toksyczny dla roślin, w zależności od rodzaju gleby. Fosfor łączy się z Al i może być mniej dostępny dla roślin.
• pH 4.5 – silnie kwaśny – Aluminium staje się rozpuszczalne w toksycznych ilościach. Mangan (Mn) staje się rozpuszczalny i toksyczny dla roślin w niektórych glebach, w zależności od temperatury i warunków wilgotności. Molibden (Mo) jest mniej dostępny. Aktywność bakterii w glebie jest spowolniona.
• pH 4.0 – ekstremalnie kwaśne – może wystąpić nieodwracalny rozkład struktury gleby.

PH gleby wpływa zarówno na dostępność składników odżywczych dla roślin, jak i na to, jak składniki odżywcze reagują ze sobą.

Na przykład:

• Przy niskim pH wiele pierwiastków staje się mniej dostępnych dla roślin, podczas gdy inne, takie jak żelazo, aluminium i mangan stają się toksyczne dla roślin. Aluminium, żelazo i fosfor również łączą się w nierozpuszczalne związki.
• Przy wysokim pH, wapń wiąże fosfor, czyniąc go niedostępnym dla roślin, a molibden staje się toksyczny w niektórych glebach. Bor może być również toksyczny w niektórych glebach.

Badanie odczynu gleby

Odczyn pH gleby jest jednym z najczęściej mierzonych parametrów gleby. Wynika to z faktu, że:

• badanie jest stosunkowo łatwe
• sprzęt polowy do pomiaru pH jest stosunkowo niedrogi.

Nie należy polegać na zestawach testów polowych przy podejmowaniu decyzji, takich jak dawkowanie wapna. Zestawy testowe powiedzą Ci tylko, czy Twoja gleba jest kwaśna czy zasadowa. Jest mało prawdopodobne, że uzyskasz reakcję na wapno, jeśli brakuje innych składników odżywczych.

Profesjonalna analiza próbek gleby przeprowadzona przez uznane laboratorium zapewni najbardziej dokładne wyniki.

Odchudzanie w celu skorygowania pH gleby

W przypadku większości gleb kwaśnych, najbardziej praktyczną opcją zarządzania jest dodanie wapna w celu utrzymania obecnego stanu pH gleby lub zwiększenia powierzchniowego pH gleby.

Aby zwiększyć szanse na udaną uprawę gatunków wrażliwych na kwasy, należy rozważyć wapnowanie, gdy pH spadnie poniżej pHCa 5.0.

Jeżeli padoki z problemem kwasowości nie są wapnowane, pH gleby będzie nadal spadać i ustabilizuje się na poziomie pHCa 3.8 do 4.2.

Wapnowanie trwałych użytków zielonych

W przypadku trwałych użytków zielonych, dopuszczalne jest rozprowadzenie wapna na powierzchni i umożliwienie jego wniknięcia w glebę. Zastosowanie powierzchniowe jest lepsze niż brak aplikacji.

Reakcje na wapno są zazwyczaj widoczne w pierwszym i drugim roku w przypadku systemów upraw, ale mogą trwać do 5 lat w zależności od rodzaju gleby, opadów i jakości wapna w przypadku systemów trwałych użytków zielonych.

W przypadku systemów trwałych użytków zielonych reakcje na wapno są widoczne w pierwszym i drugim roku.