[Stosowanie waleriany w zaburzeniach lękowych i zaburzeniach snu: jakie są najlepsze dowody?]

Tło: Zaburzenia lękowe i problemy ze snem występują powszechnie w populacji ogólnej i są przyczyną częstych konsultacji w podstawowej opiece zdrowotnej. Problemy te mają znaczący wpływ na jakość życia i funkcjonowanie jednostek. Wyciągi z korzenia waleriany są od dawna szeroko stosowane przez ludność i lekarzy, ze względu na ich działanie uspokajające, hipnotyczne i anksjolityczne. Dlatego pilnie należy dowiedzieć się, jakie są korzyści i zagrożenia wynikające z zastosowania tej substancji w leczeniu lęku i zaburzeń snu.

Cel: Zbadanie skuteczności i bezpieczeństwa stosowania waleriany w leczeniu lęku i zaburzeń snu.

Metody: Przeprowadzono badanie wytycznych praktyki klinicznej, przeglądów systematycznych (SR), metaanaliz (MA) i randomizowanych badań kontrolowanych (RCT) w Pubmed, stronach medycyny opartej na dowodach oraz Índex das Revistas Médicas Portuguesas z użyciem terminów MeSH: waleriana, zaburzenia lękowe i zaburzenia snu oraz odpowiednich DeCS, analizując artykuły w języku angielskim, hiszpańskim, francuskim lub portugalskim, opublikowane między styczniem 2000 r. a 31 marca 2010 r. Dokonano również przeglądu piśmiennictwa w odpowiednich artykułach. Do oceny poziomu dowodów i przypisania siły zalecenia zastosowaliśmy taksonomię siły zalecenia (SORT) z American Family Physician.

Wyniki: Odnaleziono 173 artykuły, z których wybrano cztery spełniające kryteria włączenia: metaanalizę, badanie SR i RCT dotyczące stosowania waleriany w zaburzeniach snu oraz badanie SR dotyczące stosowania waleriany w zaburzeniach lękowych. Dowody są niewystarczające w odniesieniu do skuteczności waleriany w leczeniu zaburzeń lękowych (SOR A). Wydaje się, że istnieją pewne dowody na skuteczność waleriany w leczeniu bezsenności, które są ograniczone przez jakość istniejących badań (SOR B). Korzeń waleriany jest dobrze tolerowany i bezpieczny, z rzadkimi i łagodnymi działaniami niepożądanymi (SOR A).

Dyskusja: Dowody są obecnie niewystarczające, aby zalecać stosowanie waleriany w leczeniu zaburzeń lękowych. Dowody dotyczące bezsenności są ograniczone ze względu na sprzeczne wyniki analizowanych badań i ich problemy metodologiczne, chociaż wydaje się, że waleriana ma pewne działanie w przypadku bezsenności o nasileniu łagodnym do umiarkowanego. Mimo to waleriana jest substancją bezpieczną. Potrzebne są kolejne RCT, z próbami o odpowiedniej wielkości, standaryzacją miar oceniających jakość snu i poziom lęku oraz standaryzacją dawki, rodzaju stosowanego preparatu waleriany i czasu jego stosowania.