7 feiten over zeesterren die niet van deze wereld zijn

Zeesterren zijn waarschijnlijk een van de meest herkenbare en iconische zeedieren, en een klassieker als het gaat om kustbezoeken. Toch is er zoveel meer dan je op het eerste gezicht zou denken bij deze ogenschijnlijk eenvoudige wezens. Van duizenden verborgen poten tot het vermogen om verloren ledematen weer aan te laten groeien, deze zeven feiten over zeesterren kunnen je mond doen openvallen van ongeloof!

Het zijn geen vissen

Zeesterren missen een aantal visachtige anatomische kenmerken, zoals kieuwen, schubben of vinnen. Ze behoren tot de familie van de Echinodermata, zijn ongewervelde dieren en verwant aan de zanddollar, de zee-egel, de zeekomkommer en de zeelelie. Omdat het geen vissen zijn, zijn wetenschappers geneigd zich te ergeren aan de term “zeesterren”, dus is de term “zeesterren” meer op zijn plaats. Het belangrijkste feit dat dit verschil duidelijk maakt? Ze hebben geen vinnen, dus kunnen ze niet rondzwemmen zoals vissen dat kunnen! Dat betekent echter niet dat ze zich niet kunnen verplaatsen.

Deze sterren zijn gemaakt om te lopen’

Bron: GIPHY

Als je dacht dat zeesterren hun hele leven stil blijven staan, roerloos op één plek blijven of met de getijden meedrijven, denk dan nog maar eens na. Op elk van de vijf armen van een zeester is de onderkant van de ledemaat voorzien van een eigenaardig maar buitengewoon kenmerk. Elke arm bevat tot 15.000 kleine ‘buisvoetjes’, die in staat zijn bewegingen te orkestreren die de zeester laten ‘meelopen’… vaak heel efficiënt! Recent onderzoek heeft nog iets verbazingwekkenders ontdekt over deze kleine voetjes: blijkbaar bevatten ze een krachtige lijmachtige substantie, die de zeester kan vastzetten aan voorwerpen zoals rotsen, zodat ze er niet afvallen of wegspoelen met het getij. Hun voeten scheiden zelfs een oplosmiddel af als de zeester zich ergens anders moet gaan vestigen, waardoor de kleverige substantie oplost als het diertje klaar is.

Ze hebben twee magen…en de manier waarop ze eten kan je huid doen kriebelen

Bron: GIPHY

De anatomie van het spijsverteringsstelsel van een zeester is nogal alarmerend, en heeft een ongelooflijk uniek tweedelig maagsysteem. Dit is wat er gebeurt tijdens het spijsverteringsproces: eerst beweegt een zeester zijn hele lichaam bovenop zijn prooi, zodat zijn mond gecentreerd is op het organisme van keuze. Dan gebruikt hij zijn zakachtige hartmaag om spijsverteringsenzymen op zijn prooi te spuiten. Zodra het vlees van de prooi voldoende is afgebroken, slokt het tweede maaggedeelte (bekend als de pylorische maag) de prooi op om de interne vertering te voltooien. Ja, je leest het goed: het eerste deel van de vertering gebeurt buiten het lichaam van de zeester, waar het dier in feite een van zijn organen “opgooit”, om uiteindelijk het proces te voltooien door alles terug in zichzelf op te zuigen. De natuur is wild, en soms, een beetje grafisch. Maar hé, wij oordelen niet.

Het zijn zeer agressieve roofdieren, en kunnen soms kannibalistisch zijn

Terwijl je eerste instinct misschien is om zeesterren te beschouwen als onschadelijke dociele grazers, zijn de meeste eigenlijk onverzadigbare carnivoren. Hoewel ze zich normaal voeden met organismen als koraal, sponzen, schelpdieren en algen, eten sommige zeesterren alles waar ze hun magen maar op kunnen krijgen, en daar horen – je raadt het al – ook andere zeesterren bij, zelfs van dezelfde soort. De chocolate chip sea star (Protoreaster nodosus) is slechts één zeester waarvan is gedocumenteerd dat hij zich op deze manier gedraagt, maar er wordt gezegd dat het meer een toevallige ongeluk is dan een doelbewuste daad om dezelfde soort aan te vallen.

Niet alle zeesterren hebben vijf armen

Hoewel de karakteristieke zeester die we ons voor de geest halen in totaal vijf armen heeft, weigeren deze organismen zich te laten beperken door onze veronderstellingen als het gaat om hun aantal ledematen. Met meer dan 2.000 soorten zeesterren in onze oceaan zijn er individuen die 10, 20 of zelfs 50 armen hebben. Een uitstekend voorbeeld is de zonnester, een forse soort die bekend staat om zijn vele armen en zijn gewicht van meer dan 10 pond, met armen die meer de vorm van een zonnestraal hebben dan de klassieke stervorm.

Ze kunnen hun lichaamsdelen opnieuw laten groeien

Het vermogen om lichaamsdelen opnieuw te laten aangroeien klinkt misschien als een fictieve superkracht, maar voor zeesterren is het gewoon een deel van hun realiteit. Laat je niet misleiden door het feit dat hun armen allemaal rond een middelpunt zijn gecoördineerd; de meeste vitale organen van de zeesterren bevinden zich in hun armen. Terwijl bij sommige soorten de kern van het lichaam nog heel moet zijn om ledematen te kunnen regenereren, is van andere soorten bekend dat ze een volledig nieuw lichaam kunnen kweken uit slechts één losse arm! Dankzij dit mechanisme zijn zeesterren zeer veerkrachtig en kunnen ze in het wild tot 35 jaar oud worden.

Ze hebben geen ogen zoals wij, maar ze kunnen toch ‘zien’

Bron: GIPHY

Zeesterren zien weliswaar niet zoals wij, maar ze zijn zeker niet blind. In plaats van oogballen hebben ze kleine ‘oogvlekjes’ onder de huid van elke arm. Hoewel ze klein zijn, zijn ze wel degelijk zichtbaar als je goed kijkt aan het uiteinde van elke ledemaat. Deze puntjes zijn lichtgevoelig, waardoor zeesterren vormen kunnen herkennen als ze over de zeebodem navigeren en zowel soortgenoten als prooien omzeilen.

Zeesterren zijn iconische wezens en zijn veel unieker dan ze op het eerste gezicht lijken. En ze zijn niet de enige zeedieren met weinig bekende verbazingwekkende kenmerken! Met onze Wildlife Fact Sheets kun je nieuwe informatie leren over al je favoriete oceaansoorten. Welke nieuwe weetjes over de oceaan ontdek je vandaag?