A Glossary of Political Economy Terms
Elite (elitist) theory
De theoretische opvatting van veel sociale wetenschappers dat de Amerikaanse politiek het best begrepen kan worden door de generalisatie dat bijna alle politieke macht in handen is van een relatief kleine en rijke groep mensen die vergelijkbare waarden en belangen delen en meestal uit relatief vergelijkbare bevoorrechte milieus komen. De meeste topleiders in alle of bijna alle sleutelsectoren van de samenleving worden geacht uit dezelfde sociale groep te komen, en elitetheoretici benadrukken de mate waarin in elkaar grijpende directies van bedrijven en stichtingen, oude schoolbanden en frequente sociale interactie de neiging vertonen om de topleiders in het bedrijfsleven, de regering, burgerorganisaties, onderwijs- en culturele instellingen en de massamedia met elkaar in contact te brengen en te coördineren. Deze “machtselite” kan effectief de hoofddoelen (zo niet altijd de praktische middelen en details) voor alle werkelijk belangrijke regeringsbeleidsvorming bepalen (en ook de activiteiten van de belangrijkste massamedia en educatieve/culturele organisaties in de samenleving domineren) op grond van hun controle over de economische middelen van de belangrijkste zakelijke en financiële organisaties in het land. Hun macht is gebaseerd op hun persoonlijke economische middelen en vooral op hun posities in het topmanagement van de grote bedrijven, en hangt niet echt af van hun vermogen om massale steun te verwerven door pogingen om de belangen van bredere sociale groepen te “vertegenwoordigen”. Elitetheoretici verschillen onderling enigszins van mening over vragen als in hoeverre de machtselite openstaat voor “nieuw bloed”, de mate van overeenstemming of onenigheid die gewoonlijk binnen haar gelederen heerst, en de mate van oprechte bezorgdheid (of gebrek daaraan) voor het algemeen welzijn die een rol speelt bij hun keuze van doelstellingen voor het overheidsbeleid, maar al deze theoretici zijn het er in grote lijnen over eens dat het deze paar duizend “bewegers en aanjagers” zijn die het land werkelijk besturen en de hoofdlijnen van het overheidsbeleid bepalen, en zeker niet de gemanipuleerde en machteloze massa van gewone kiezers die in de verkiezingstijd tussen kandidaten kiest.