De Planned Parenthood-video ontrafeld

Verschillende Republikeinse presidentskandidaten hebben beweerd dat Planned Parenthood “profiteert” van abortussen. Maar in de volledige, onbewerkte video die zij als bewijs aanvoeren, zegt een leidinggevende van Planned Parenthood herhaaldelijk dat de klinieken hun kosten willen dekken en geen geld willen verdienen met het doneren van foetaal weefsel van abortussen voor wetenschappelijk onderzoek.

Vier deskundigen op het gebied van het verkrijgen van menselijk weefsel vertelden ons dat de prijsklasse die in de video wordt besproken – $30 tot $100 per patiënt – een redelijke vergoeding is. “Er is geen sprake van winst tegen die prijs,” zei Sherilyn J. Sawyer, de directeur van de “biorepository” van Harvard University en Brigham and Women’s Hospital.

Republikeinen kwamen met hun beweringen na de vrijgave van een in het geheim opgenomen video waarop Deborah Nucatola te zien is, de senior directeur van medische diensten bij Planned Parenthood, die het verkrijgen van foetaal weefsel bij het uitvoeren van abortussen bespreekt. De gemonteerde video, die op 14 juli werd vrijgegeven door een anti-abortus groep genaamd het Center for Medical Progress, wekt de indruk dat Nucatola spreekt over aan Planned Parenthood gelieerde ondernemingen die geld verdienen met foetaal weefsel. Maar de bewerkte video negeert andere dingen die Nucatola zei die dat idee tegenspreken.

De video’s, bewerkt en onbewerkt

Op een gegeven moment in de onbewerkte video (die ook door de groep werd vrijgegeven), zegt Nucatola: “Filialen zijn niet op zoek om geld te verdienen door dit te doen. Ze willen hun patiënten van dienst zijn en het niet van invloed laten zijn op hun resultaten.”

Nucatola zegt ook: “Niemand zal dit zien als iets dat geld oplevert.” En op een ander punt zegt ze: “Ons doel is, zoals ik al zei, om patiënten de optie te geven zonder dat dit invloed heeft op ons bedrijfsresultaat. De boodschap is dat dit niet moet worden gezien als een nieuwe inkomstenstroom, want dat is het niet.”

De beelden zijn heimelijk opgenomen tijdens een lunchbijeenkomst op 25 juli 2014 tussen Nucatola en twee mensen die zich voordeden als werknemers van een bedrijf dat foetaal weefsel voor onderzoeksdoeleinden wil verkrijgen.

Terwijl ze een salade at en rode wijn dronk, besprak ze terloops welke weefsels door onderzoekers worden gewaardeerd en hoe die weefsels kunnen worden bewaard terwijl ze abortussen uitvoert. Voorzitter Cecile Richards van Planned Parenthood heeft zich verontschuldigd voor Nucatola’s “toon” en manier van spreken, die House Speaker John Boehner veroordeelde als “cavalier” door op te roepen tot een onderzoek door het Congres.

In de gemonteerde video zegt Nucatola dat de kosten voor foetale weefselmonsters tussen de $30 en $100 liggen, “afhankelijk van de faciliteit en wat er bij komt kijken.” Ze definieerde “monster” als, “één geval. Eén patiënt.”

Republikeinen hebben zich op deze opmerkingen geconcentreerd en de praktijk gekarakteriseerd als een manier om te profiteren van abortus:

Rick Perry, 14 juli: De video waarop te zien is hoe een medewerker van Planned Parenthood de lichaamsdelen van geaborteerde kinderen verkoopt, herinnert ons op verontrustende wijze aan de neiging van de organisatie om te profiteren van de tragedie van een vernietigd mensenleven.

Rand Paul, 14 juli: … een video waarop te zien is hoe ’s toparts late abortussen uitvoert om lichaamsdelen te verkopen voor de winst!

Carly Fiorina, 14 juli: Dit laatste nieuws is tragisch en schandalig. Dit gaat niet over “keuze”. Het gaat om het profiteren van de dood van ongeborenen, terwijl vrouwen wordt verteld dat het om empowerment gaat.

Nucatola’s opmerking is echter geen bewijs dat Planned Parenthood of haar dochterondernemingen lichaamsdelen of foetaal weefsel verkopen om winst te maken. De volledige video laat zien dat nadat Nucatola de $30 tot $100 noemt, ze beschrijft hoe die bedragen een vergoeding zouden zijn voor de kosten die verbonden zijn aan het behandelen en vervoeren van de weefsels. Nucatola heeft het over “ruimteproblemen” en of er verscheping bij betrokken zou zijn.

We vroegen alle drie de bovengenoemde kandidaten of zij van mening waren dat het bedrag van $30 tot $100 per specimen neerkomt op het maken van “winst” met foetaal weefsel, en we kregen geen specifieke antwoorden op die vraag. De hoofd politiek strateeg voor de campagne van Rand Paul, Doug Stafford, stuurde ons de volgende verklaring in een e-mail:

Stafford, 15 juli: Planned Parenthood en hun medestanders in de media zijn bereid om alles te zeggen om hun door de belastingbetaler gefinancierde abortussen en winst uit de verkoop van geaborteerde foetussen te verdedigen. Willen ze ruzie maken over de week waarin ze een kind doden of hoeveel winst ze al dan niet maken? Het is overduidelijk dat Planned Parenthood probeert de aandacht af te leiden van hun extremistische standpunten en immorele “business.”

We hebben ook deskundigen op het gebied van het gebruik van menselijk weefsel voor onderzoek gevraagd naar het winstpotentieel. Sherilyn J. Sawyer, de directeur van de “biorepository” van Harvard University en het Brigham and Women’s Hospital, vertelde ons dat “er op geen enkele manier winst te behalen valt tegen die prijs”. Ze vervolgde in een e-mail:

Sawyer, 20 juli: In werkelijkheid is $30-100 waarschijnlijk een verlies voor . De kosten die verbonden zijn aan het verzamelen, verwerken, opslaan en inventariseren van specimens zijn zeer hoog. De meeste ziekenhuizen zullen weefselblokken van chirurgische ingrepen (die niet langer nodig zijn voor klinische doeleinden, en zonder identiteit) ter beschikking stellen voor onderzoek, en de kosten terugverdienen voor hun tijd en moeite in de orde van grootte van $100-500 per geval/blok. Op het gebied van weefsels voor onderzoek is $ 30-100 een volkomen redelijke en normale vergoeding.

Jim Vaught, voorzitter van de International Society for Biological and Environmental Repositories en voormalig adjunct-directeur van het National Cancer Institute’s Office of Biorepositories and Biospecimen Research, vertelde ons in een e-mail dat “$ 30 tot $ 100 per monster een redelijke vergoeding is voor klinische operaties om hun kosten voor het leveren van weefsel terug te verdienen”. In feite, zei hij, zijn de kosten voor een kliniek vaak veel hoger, maar de meeste operaties die dit soort weefsel leveren hebben “niet de intentie om de kosten volledig terug te verdienen, laat staan winst te maken.”

Carolyn Compton, de chief medical and science officer van Arizona State University’s National Biomarkers Development Alliance en een voormalig directeur van biorepositories en biospecimen onderzoek bij het National Cancer Institute, was het ermee eens dat dit “een bescheiden prijskaartje was voor kostenterugwinning.” Compton vertelde ons in een e-mail: “Winst is volgens mij uitgesloten. Ik zou zeggen dat degene die het over ‘winst’ heeft, heel weinig weet van de moeite en de kosten die gemoeid zijn met het leveren van menselijke biospecimens voor onderzoeksdoeleinden.”

Nucatola doet in de onbewerkte video één uitspraak die bij critici de suggestie wekt dat sommige klinieken zich op hun gemak zouden voelen met een betaling die iets meer zou zijn dan hun kosten voor het leveren van het weefsel. “Ik denk dat voor filialen, aan het eind van de dag, ze zijn een non-profit, ze willen gewoon niet – ze willen break-even. En als ze een beetje beter kunnen doen dan break-even, en dat doen op een manier die redelijk lijkt, zijn ze blij om dat te doen,” zegt Nucatola.

Maar onmiddellijk na deze verklaring, gaat Nucatola verder met te zeggen: “Waar het echt op neerkomt is dat ze quitte willen spelen. Elke cent die ze besparen, zijn centen die ze aan een andere patiënt geven. Om een dienst te verlenen die de patiënt niet zou krijgen.” Planned Parenthood vertelde ons dat ze misschien doelde op de meer algemene activiteiten van de klinieken.

Nucatola heeft het er herhaaldelijk over dat de filialen alleen een dienst willen verlenen aan hun patiënten, die ervoor kiezen om het weefsel te doneren voor medisch onderzoek, en dat die dienst geen invloed mag hebben op hun bedrijfsresultaten. Ze zegt dat het “geen nieuwe inkomstenstroom is waar de affiliates naar kijken” en dat “niemand weefsel zou moeten ‘verkopen’. Dat is gewoon niet het doel hier.” Ze zegt dat sommige filialen het weefsel gratis doneren.

Nucatola bespreekt ook de interactie van Planned Parenthood klinieken met een bedrijf dat weefsel verkrijgt, genaamd StemExpress. Op de website van het bedrijf staat dat samenwerking met StemExpress “financieel winstgevend” kan zijn voor een kliniek – een punt waar sommige conservatieve websites op hebben gewezen. Maar ook dit is geen bewijs dat Planned Parenthood op een dergelijke manier profiteert.

StemExpress, dat naast foetaal weefsel ook andere soorten weefsel levert, heeft niet gereageerd op ons verzoek om opheldering over winstgevendheid. Het bedrijf heeft wel een verklaring op zijn website gepubliceerd waarin het trots is op zijn werk om onderzoek te bevorderen en waarin het zegt dat het “alle wetten naleeft.”

Volgens een ander bedrijf, Advanced Bioscience Resources, dat foetaal weefsel heeft geleverd aan onderzoekers in een aantal door de overheid gefinancierde studies, zijn de in de video genoemde kosten redelijk. Linda Tracy, de voorzitter van ABR, vertelde ons in een e-mail dat “het moeilijk is om de exacte kosten van weefselverwerving vast te stellen vanwege de vele variabelen die erbij betrokken zijn,” zoals de locatie van de faciliteit, de specifieke verzoeken van onderzoekers en eventuele speciale handelingen die nodig zijn. Ze zei echter dat “30 tot 100 dollar binnen een vergelijkbaar bereik ligt van wat ABR betaalt voor de vergoeding van de kosten.”

Op een bepaald moment in de video vertelt Nucatola de “kopers” (de acteurs die zich voordoen als een bedrijf dat foetaal weefsel verwerft, worden in een transcriptie van het Center for Medical Progress omschreven als “kopers”) dat filialen niet op basis van geld zouden beslissen of ze al dan niet met een organisatie voor weefselonderzoek zouden samenwerken. “Je kunt ze bellen en zeggen: ‘Ik betaal je het dubbele’, en dan zijn ze bijna eerder geneigd om nee te zeggen, omdat het er dan slecht uit gaat zien. … Voor hen is dit geen dienst waar ze geld aan moeten verdienen, het is iets dat ze aan hun patiënten moeten kunnen aanbieden, op een manier die geen gevolgen voor hen heeft.”

Daarna suggereert ze dat deze “kopers” misschien kunnen concurreren met andere bedrijven door extra diensten aan te bieden, zoals het afnemen van weefsel dat de klinieken anders zelf zouden moeten afvoeren.

In een verklaring op haar website verdedigt Planned Parenthood de praktijk van haar filialen om foetaal weefsel te doneren als “standaard in de medische wereld”:

Planned Parenthood, 14 juli: In verschillende van onze gezondheidscentra helpen we patiënten die weefsel willen doneren voor wetenschappelijk onderzoek, en we doen dit net zoals elke andere zorgverlener van hoge kwaliteit dat doet – met volledige, gepaste toestemming van de patiënten en volgens de hoogste ethische en wettelijke normen. Er is geen financieel voordeel verbonden aan weefseldonatie, noch voor de patiënt, noch voor Planned Parenthood. In sommige gevallen worden de werkelijke kosten, zoals de kosten voor het vervoer van weefsel naar toonaangevende onderzoekscentra, vergoed, wat in de hele medische sector gebruikelijk is.

Richards, de voorzitter van Planned Parenthood, zei in een videoreactie op de controverse: “De bewering dat Planned Parenthood op enigerlei wijze profiteert van weefseldonatie is niet waar.”

Op 21 juli bracht het Center for Medical Progress een tweede, soortgelijke video uit, waarin opnieuw een discussie met een functionaris van Planned Parenthood in een restaurant te zien was. De cijfers die in de bewerkte video worden genoemd, komen overeen met wat Nucatola zei. De ambtenaar, Mary Gatter, noemt een tarief van $75 per monster, en zegt dat ze $50 had willen zeggen. De discussie bereikt slechts $100 omdat de “kopers” in de video hogere prijzen noemen. Op een gegeven moment zegt Gatter dat “het ons niet om het geld te doen is”, en later herhaalt ze dat “geld niet het belangrijkste is.”

Hoewel er maar weinig studies beschikbaar zijn naar de kosten van het verkrijgen van foetaal weefsel, blijkt uit de bestaande gegevens dat de in de video genoemde prijzen overeenkomen met de gangbare praktijken. Het National Institutes of Health doet onderzoek met foetaal weefsel, en eind jaren negentig onderzocht het Government Accountability Office (toen bekend als het General Accounting Office) de verwerving van dergelijk weefsel, waarbij het tot de conclusie kwam dat de directe kosten voor onderzoekers “laag” waren. Volgens het GAO gingen de betalingen hoofdzakelijk naar “centrale weefselleveranciers”, in tegenstelling tot gezondheidsklinieken. In de meeste gevallen stelde GAO vast dat de klinieken geen kosten aanrekenden aan de onderzoekers, maar wanneer ze dat wel deden, varieerden de kosten van $2 tot $75. Het rapport ging niet in op hoeveel de klinieken zouden hebben ontvangen van centrale weefselleveranciers, wat meer overeenkomt met de situatie in de video.

Wat zegt de wet?

In een verklaring aan CNN noemde een andere presidentskandidaat, gepensioneerd neurochirurg Ben Carson, de praktijk die in de video wordt besproken een “duidelijke overtreding van de federale wet”. De “verkoop” van organen, zowel van volwassenen als van foetussen, voor transplantatie is inderdaad illegaal, maar donatie van weefsel – zowel van geaborteerde foetussen als van volwassenen – is dat niet. En betaling van “redelijke” kosten is ook toegestaan volgens de wet.

De video zelf belicht een deel van titel 42 van de Amerikaanse code, die luidt: “Het is onwettig voor een persoon om willens en wetens een menselijk orgaan te verwerven, te ontvangen of anderszins over te dragen onder bezwarende titel voor gebruik in menselijke transplantatie als de overdracht de interstatelijke handel beïnvloedt. De wet omvat foetaal weefsel in zijn definities. De term “tegenprestatie van enige waarde” omvat niet de “redelijke vergoedingen” voor verwijdering, vervoer, bewaring en andere daarmee samenhangende kosten.

In 1993 werd een wet uitgevaardigd met betrekking tot door de federale overheid gefinancierd NIH-onderzoek, die donatie van foetaal weefsel van abortussen toestaat als aan bepaalde criteria wordt voldaan. Deze omvatten dat de donerende vrouw niet op de hoogte is van de ontvangers van het weefsel, en dat het tijdstip van de abortus, de procedures of de methode zelf niet worden gewijzigd met als enig doel het verkrijgen van het weefsel.

De wet van 1993 zegt ook dat het onwettig is “voor enig persoon om bewust menselijk foetaal weefsel te verwerven, te ontvangen of anderszins over te dragen voor een waardevolle vergoeding als de overdracht van invloed is op de interstatelijke handel.” De wet sluit opnieuw de soorten kosten uit die Nucatola in de video besprak: “De term ‘waardevolle tegenprestatie’ omvat geen redelijke betalingen in verband met het vervoer, de implantatie, de verwerking, het behoud, de kwaliteitscontrole of de opslag van menselijk foetaal weefsel.”

De American Medical Association sluit zich hierbij aan in haar ethische richtlijnen over deze kwestie: “Foetaal weefsel wordt niet verstrekt in ruil voor een financiële vergoeding die hoger is dan wat nodig is om redelijke kosten te dekken.”

Waarom is foetaal weefsel wetenschappelijk nuttig?

Historisch gezien heeft het gebruik van foetaal weefsel enkele baanbrekende wetenschappelijke ontdekkingen opgeleverd. Volgens de American Society for Cell Biology, een non-profit organisatie die een grote en gevarieerde groep wetenschappers vertegenwoordigt, “bieden foetale cellen een unieke belofte voor biomedisch onderzoek vanwege hun vermogen om zich snel te delen, te groeien en zich aan te passen aan een nieuwe omgeving. Dit maakt foetaal weefselonderzoek relevant voor een grote verscheidenheid aan ziekten en medische aandoeningen.”

Volgens het Guttmacher Institute, een non-profitorganisatie die zich richt op seksuele en reproductieve gezondheid, wordt weefsel van foetussen al sinds de jaren 1930 voor verschillende doeleinden gebruikt. Misschien wel het bekendst is dat de Nobelprijs voor de geneeskunde in 1954 werd toegekend aan onderzoekers die erin slaagden poliovaccin te kweken in foetale niercelculturen.

Een ander voorbeeld is dat Leonard Hayflick in het begin van de jaren zestig een cellijn van een geaborteerde foetus creëerde die is gebruikt om vaccins te maken tegen mazelen, rodehond, gordelroos en andere ziekten. Paul Offit, directeur van het Vaccine Education Center van het Children’s Hospital of Philadelphia, vertelde in 2013 in het tijdschrift Nature dat “deze cellen van één foetus ongetwijfeld het leven van miljoenen mensen hebben gered.”

In recentere jaren is het gebruik van stamcellen voor therapeutische en onderzoeksdoeleinden echter een centralere rol gaan spelen dan foetaal weefsel. Arthur Caplan, bio-ethicus aan de New York University, zei tegen Buzzfeed News: “Foetale cellen zijn niet meer zo belangrijk in de wetenschap.”

Ondanks de tanende belangstelling blijft het legaal om weefsel van een legaal geaborteerde foetus te doneren en om dat weefsel voor onderzoeksdoeleinden te gebruiken.

Mededeling: SciCheck wordt mogelijk gemaakt door een subsidie van de Stanton Foundation.

– Dave Levitan en Lori Robertson