Gene Kelly
Hoogst gewaardeerd: 100% Singin’ in the Rain (1952)
Laagst gewaardeerd: 17% Viva Knievel! (1977)
Verjaardag: 23 aug 1912
Geboorteplaats: Pittsburgh, Pennsylvania, USA
Ongetwijfeld de meest invloedrijke en innovatieve filmdanser na Fred Astaire, Gene Kelly’s moeiteloze lichamelijkheid en buitengewone visie op de Hollywood musical resulteerde in enkele van de meest duurzame film song-and-dance films van de 20e eeuw, waaronder “An American in Paris” (1951) en “Singin’ in the Rain” (1952). Geboren als Eugene Curran Kelly in Pittsburgh, Pennsylvania op 23 augustus 1912, was Kelly’s eerste droom om korte stop te spelen voor het honkbalteam van zijn geboortestad, de Pirates, en hij was ontzet toen zijn moeder hem en zijn broer James inschreef voor danslessen. Hij stopte ermee nadat hij gepest was door de stoere jongens uit de buurt, en richtte zich weer op sport tot de middelbare school, toen hij ontdekte dat hij geld kon verdienen met lokale danswedstrijden en door dansles te geven in de studio van zijn familie, die in 1931 werd geopend. De studio bood hem en zijn familie steun tijdens zijn studie aan de Universiteit van Pittsburgh, waar hij een graad in de economie haalde; Kelly zou misschien advocaat zijn geworden als de school van de familie niet zo succesvol was gebleken, wat hem ertoe aanzette naar New York te verhuizen en het daar met acteren te proberen. Zijn eerste poging, in 1937, leverde geen banen op, dus keerde Kelly terug naar Pittsburgh, waar hij het jaar daarop een choreografie maakte en optrad in een productie van “Hold Your Hats”. Nadat hij zijn werk in Pittsburgh had gezien, nodigde danser en choreograaf Robert Alton Kelly uit om op te treden in de Broadway-run van Cole Porter’s “Leave It To Me!” Dit leidde tot zijn eigen choreografie en dansen in 1939 in “The Time of Your Life” en “Billy Rose’s Diamond Horseshow” (1939), waar hij mede castlid Betsy Blair ontmoette en trouwde, en tot slot, een hoofdrol in Rodgers en Hart’s “Pal Joey” in 1940. Een gracieuze maar onbetwistbaar atletische danser die ook beschikte over een goede zangstem, komische timing en filmster charisma, het was onvermijdelijk dat Hollywood zou komen en na het tekenen bij David O. Selznick in 1941, werd hij uitgeleend aan MGM voor zijn eerste speelfilm, “For Me and My Gal” (1942), met Judy Garland in de hoofdrol. Het was een kassucces en leidde tot bijrollen in “Christmas Holiday” (1944) en zijn eerste hoofdrol, tegenover Lucille Ball, in “Du Barry Was a Lady” (1943), die snel gevolgd werd door zijn eerste choreografie-opdracht in “Thousands Cheer” (1943), waar zijn humoristische routine met een dweil lovende kritieken oogstte. Maar met zijn volgende film – een uitleenfilm aan Columbia voor “Cover Girl” (1944) met Rita Hayworth – vestigde Kelly zich als een nieuwe en vernieuwende kracht op het gebied van dans en musicals op het witte doek, een kracht die evenzeer afhing van techniek en vaardigheid als van visuele effecten en cinematografie. In “Cover Girl” creëerde Kelly, in samenwerking met choreograaf Stanley Donen, onuitwisbare dansroutines – waarbij superimpositie werd gebruikt om te suggereren dat Kelly met zichzelf danste in de “Alter Ego”-sequentie – en hij zou deze inspanningen overtreffen met zijn volgende film, “Anchors Away” (1945), waarin hij danste tegenover MGM’s cartoonster Jerry Mouse. Beide films waren grote hits, en “Anchors” leverde Kelly een Oscarnominatie op voor Beste Acteur; het jaar daarop was zijn status dusdanig dat hij een partner kreeg met de regerende koning van de filmdans, Fred Astaire, om op te treden en mee te werken aan een route voor “Ziegfield Follies” (1946). MGM besefte dat ze met Kelly een kassucces in handen hadden en hield hem regelmatig in de roulatie als acteur/danser en choreograaf voor hun musicals, waaronder “The Pirate” (1952) met Garland, en twee succesvolle samenwerkingen met Frank Sinatra in “Take Me Out to the Ball Game” (1949) en het met een Oscar bekroonde “On the Town” (1949), dat de musical van het scherm uit de geluidssituatie haalde en naar levensechte locaties bracht zoals de straten van New York City. Ondanks deze lauweren wilde Kelly zijn eigen visie op een Hollywoodmusical regisseren, en in 1951 kreeg hij de kans met “An American in Paris”. Een verbluffende, impressionistische poging die zijn dansstijl kristalliseerde – een combinatie van ballet, tapdans en moderne dans vastgelegd in vloeiend, altijd bewegend camerawerk en montage – “Paris”, dat een 17 minuten durende droomballetsequentie bevatte, won zes Oscars, waaronder Beste Film en een ere-Oscar voor Kelly voor zijn bijdragen aan musicals en choreografie. De reputatie als Kelly’s beste film is grotendeels overschaduwd door de opvolger, het sprankelende “Singin’ in the Rain” (1952), de meest gestroomlijnde unie van komedie, muziek en romantiek bedacht door Kelly en co-regisseur Donen, en met wat misschien wel een van de meest iconische schermmomenten is in de titelsequentie. Maar de film was niet zo succesvol bij critici en publiek als zijn voorganger, en het zou het begin van het einde betekenen van Kelly’s dienstverband bij MGM en als haar belangrijkste leverancier van schermmusicals. De interesse van het publiek in musicals begon af te nemen, en Kelly’s inspanningen werden steeds artistieker in hun reikwijdte: het ballet-achtige “Invitation to the Dance” (1956) was een dure flop, en “Brigadoon” (1954) en “It’s Always Fair Weather” (1956) werden gehinderd door bemoeienis van de studio en desinteresse. Hij zou nog een laatste musical voor MGM afwerken, “Les Girls” (1957), voordat hij zijn aandacht achter de camera richtte. Er werd nog steeds een beroep op hem gedaan om op het scherm te verschijnen – het meest in het oog springend was zijn dramatische rol als bijtende reporter Hornbeck in de 1960 filmversie van “Inherit the Wind,” en hij was memorabel in Jacques Demy’s “Les Demoiselles de Rochefort” (1967), die een eerbetoon was aan Kelly’s MGM werk – maar hij vond meer lonend werk als producent/regisseur voor televisie. Hij kreeg een Emmy nominatie voor een aflevering uit 1958 van “Omnibus” (CBS/NBC/ABC, 1952-1961) waarin hij werkte met sport grootheden als Mickey Mantle en Sugar Ray Robinson, en won de Emmy voor Outstanding Children’s Programming met een productie uit 1967 van “Jack and the Beanstalk” waarin, net als in “Anchors Aweigh”, live actie en animatie vakkundig werden geïntegreerd. Een van zijn grootste theatersuccessen uit die periode was een komedie, “A Guide for the Married Man” (1967), die Kelly de slagkracht gaf om een filmversie van “Hello, Dolly!” te regisseren. (1969). Hoewel populair, en bekroond met drie Oscars, was de film zo duur dat het niet lukte om de enorme kosten terug te verdienen. Kelly’s laatste projecten waren een gemengd succes – de Western komedie “The Cheyenne Social Club” (1970) was een flop, maar zijn deelname aan de MGM compilatiefilm “That’s Entertainment!” (1974), die verschillende zang- en dansduetten bevatte met een 77-jarige Fred Astaire, kreeg lovende kritieken. Hij verscheen in een handvol films en televisie-afleveringen, waarvan de meeste draaiden om zijn imago – de surrealistische musical “Xanadu” (1980) liet zien dat hij nog steeds dansscènes kon uitvoeren – en talrijke eerbetonen, waaronder Kennedy Center Honors in 1982. Gezondheidsproblemen, waaronder een beroerte in 1994, zouden een einde maken aan zijn legendarische carrière, en nadat een tweede beroerte in 1995 hem invalide maakte, zou Kelly op 2 februari 1996 in zijn huis in Beverly Hills, Californië, op 83-jarige leeftijd overlijden. Quincy Jones bracht een eerbetoon aan Kelly tijdens de Academy Awards dat jaar met Savion Glover’s vertolking van Kelly’s dans uit “Singin’ in the Rain.”