Het werkingsmechanisme van thiazolidinedionen†

De thiazolidinedionen (TZD’s) of “glitazonen” zijn een nieuwe klasse orale antidiabetica die de metabole controle bij patiënten met type 2-diabetes verbeteren door de insulinegevoeligheid te verhogen. TZD’s oefenen hun antidiabetische effecten uit via een mechanisme waarbij de gamma-isovorm van de peroxisome proliferator-activated receptor (PPARγ), een nucleaire receptor, wordt geactiveerd. TZD-geïnduceerde activering van PPARγ verandert de transcriptie van verschillende genen die betrokken zijn bij het glucose- en lipidenmetabolisme en de energiebalans, waaronder genen die coderen voor lipoproteïnelipase, vetzuurtransporteiwit, adipocyte vetzuurbindend eiwit, vet-cyl-CoA-synthase, malicenzym, glucokinase en de GLUT4 glucosetransporteur. TZD’s verminderen de insulineresistentie in vetweefsel, spierweefsel en de lever. PPARγ komt echter overwegend tot expressie in vetweefsel. Het is mogelijk dat het effect van TZD’s op insulineresistentie in spieren en lever wordt bevorderd via endocriene signalering vanuit adipocyten. Mogelijke signaalfactoren zijn vrije vetzuren (FFA) (bekende mediatoren van insulineresistentie in verband met obesitas) of van adipocyten afkomstige tumornecrosefactor-α (TNF-α), die tot overexpressie komt bij obesitas en insulineresistentie. Hoewel er nog veel onbekend is over het werkingsmechanisme van TZD’s bij type 2-diabetes, is het duidelijk dat deze middelen het volledige “insulineresistentiesyndroom” dat met de ziekte gepaard gaat, ten goede kunnen komen. Daarom kunnen TZD’s ook potentiële voordelen hebben voor de secundaire complicaties van type 2-diabetes, zoals hart- en vaatziekten. Copyright © 2002 John Wiley & Sons, Ltd.