Hoe je kunt zien of je te veel scrubt
Het sms’je kwam op een avond binnen van een bezorgde vriendin: “Ik denk dat ik misschien mijn vochtbarrière heb doorbroken!” Nadat ik had gecontroleerd of alles goed met haar was (“Deed het pijn? Was het je eerste keer? Hoe voel je je?”), vroeg ik waar ze het in godsnaam over had. Mijn vriendin was bang dat ze te veel had geëxfolieerd en haar huid voorgoed had geruïneerd.
Exfoliëren is het huidverzorgingsequivalent van een intensieve sport. Natuurlijk, hydrateren is leuk, maar je gezicht hydrateren is als een ontspannen wandeling in het park. Exfoliëren daarentegen voelt als werken; het is zweten in een poging om een mooie huid te krijgen, en naarmate je gezicht zachter wordt, zie je de resultaten in real time.
Misschien dat het daarom, net als bij sporten, makkelijk is om te overdrijven. Er is geen bewijs dat er endorfine vrijkomt als je klaar bent met het aanbrengen van de Good Genes op je gezicht. Maar er is zeker iets bevredigends aan de tinteling die je krijgt van sommige exfoliërende toners. “Ik hou van drama en ik ben ongeduldig, dus ik probeer graag een heleboel producten uit en gebruik ze meestal allemaal tegelijk. Een tijdje lang gebruikte ik ’s ochtends en ’s avonds twee chemische exfolianten. Absolute waanzin,” zegt schrijver en exfoliatorliefhebber Hunter Harris.
Celebrity-estheticus Renee Rouleau ziet de aantrekkingskracht. “Je krijgt onmiddellijk genoegdoening met zuren en exfoliatie. Het werkt snel. De huid voelt er zachter door aan, het voorkomt puistjes en mensen houden van de snelle werking, in tegenstelling tot retinol.”
Vraag het een dermatoloog en hij zal je vertellen dat exfoliëren, net als zonnebrandcrème en hydrateren, een van de basisprincipes is van een goede huidverzorgingsroutine, ongeacht je huidtype. Maar hoewel dermatologen het erover eens zijn dat je moet exfoliëren als je een stralende, heldere huid wilt, verschillen ze van mening over hoe vaak je het moet doen (Beyoncé’s dermatoloog, Dr. Lancer, stelt voor om het elke dag te doen), en of je een fysieke of chemische exfoliant moet gebruiken.
Velen zullen echter zeggen dat naarmate de belangstelling voor huidverzorging blijft groeien, over-exfoliëren een groter probleem aan het worden is. “Sinds de jaren ’80 hebben mensen altijd al te veel geëxfolieerd. We leven in een maatschappij waarin mensen denken dat meer altijd beter is, maar dat is niet noodzakelijk waar,” zegt dermatoloog Dr. Paul Jarrod Frank, filosofisch. Rouleau is het ermee eens dat het onderwerp “een echte opleving” heeft gekend
En Vicky Tsai, oprichtster van Tatcha, voegt daaraan toe: “We horen vaak van klanten die zeggen dat ze een gevoelige huid hebben. Ze hebben de huid vaak overmatig geëxfolieerd, chemisch of fysiek, wat zeer belastend is en ontstekingen veroorzaakt.”
Net als te veel doen, veroorzaakt overmatig exfoliëren schade aan de huid. In lekentaal legt Tsai uit dat de schade het gevolg is van “meer van je huid weghalen dan klaar is om eraf te komen”. Experts zijn het erover eens dat als je huid voortdurend rauw, rood of zeer gevoelig aanvoelt, of als je huid brandt als je er een product op doet, je huid waarschijnlijk overgeëxfolieerd is. (Merk op dat exfoliatie weliswaar helpt bij de celvernieuwing, maar deskundigen beschouwen het als iets anders dan retinoïden. Retinoïden stimuleren de celvernieuwing door dit in de huid te doen; het is geen handmatig proces).
De buitenste laag van je huid staat bekend als de opperhuid. Deze bevat de vochtbarrière, ook wel de zuurmantel genoemd. Ondanks de naam is de zuurmantel geen psychedelische mantel. Je huid is van nature zuur, met een pH-waarde rond de vijf. Een gezonde zuurmantel, legt Dr. Lancer uit, werkt als een filter (een soort horfilter, niet een Valencia soort filter), waardoor bepaalde dingen de huid kunnen binnendringen en andere dingen worden buitengehouden. Dingen die je wel binnen wilt laten: Prijzige serums. Dingen die je niet wilt dat het binnenlaat: Alles wat je tijdens je woon-werkverkeer tegenkomt.
Als je zuurmantel aangetast is, kun je onzichtbare scheurtjes of microscheurtjes in de huid en de mantel krijgen. Als het echt erg is, kun je de scheurtjes zelfs zien. Dr. Lancer zegt dat het lijkt op gebarsten lippen. Zoals je zou verwachten, is het hebben van een gecompromitteerde huidfilter verontrustend. “Vocht ontsnapt en irriterende stoffen komen makkelijker binnen. Producten die normaal gesproken niet irriteren, irriteren wel,” zegt Dr. Frank.
Maar maak je geen zorgen – het is eigenlijk heel makkelijk om schade van over-exfoliation te herstellen. Gewoon stoppen. Doe het niet zo vaak. Exfoliëren heeft alleen effect op de dode huidcellen bovenop je huid. “Het maakt geen verschil voor het actieve levende deel van je huid,” verzekert Dr. Frank. “Er is geen bewijs dat overdadig scrubben je huid voor de toekomst aantast. Het verpest het alleen voor de tijd dat je het verpest.” (Iets wat je zuurmantel wel permanent aantast: blootstelling aan de zon.)
Alle experts zijn het erover eens dat je huid ongelooflijk veerkrachtig is en heel goed in staat is zichzelf te genezen (mits je geen andere verzachtende omstandigheden hebt, zoals een auto-immuunziekte). Op het moment dat je een snee oploopt, gaat je lichaam over op de herstelmodus. Als er een trauma is door het scrubben, zal het hetzelfde doen. “Als je exfoliatie ziet als een vorm van verwonding, komt er binnen enkele seconden een reddingsploeg naar buiten en minuten later begint de remodellering van de wond en dagen later komen er nieuwe soldaten naar buiten om de verwonding aan te passen,” analiseert Dr. Lancer.
Dus hoeveel moet je exfoliëren? “Er is geen perfecte hoeveelheid,” zegt Dr. Frank. Niet erg behulpzaam, zult u denken. Maar hij legt uit dat minder meer is. Als je jong bent en een goede huid hebt, ben je een eenhoorn en heb je vermoedelijk ook niet veel exfoliatie nodig. Maar als je acne, een droge huid of een doffe huid opmerkt, is er misschien meer ruimte om meer te exfoliëren. Als die richtlijn je niet helpt, stelt Rouleau voor om het niet vaker dan vijf keer per week te doen.