Music 101

Copland is een primeur in onze studie: een in Amerika geboren componist. Aaron Copland werd geboren in Brooklyn, NY, studeerde in Parijs en keerde daarna terug naar de Verenigde Staten, waar hij werd beïnvloed door de componist Aaron Stieglitz. Stieglitz vond dat Amerikaanse kunstenaars werk moesten maken dat uitdrukking gaf aan de Amerikaanse democratie. Copland deed dit zeker in verschillende populaire balletten die gebruik maakten van Amerikaanse volksmelodieën, met name cowboyliederen. Het ballet Rodeo en het deel uit dat werk dat op onze playlist staat, “Hoedown”, is onmiskenbaar een verwijzing naar het Amerikaanse Westen. Dit Amerikaanse nationalisme staat in schril contrast met de modernistische muziek van Coplands tijdgenoten.

Inleiding

Figuur 1. Aaron Copland als onderwerp van een concert voor jongeren, 1970

Aaron Copland (14 november 1900 – 2 december 1990) was een Amerikaans componist, compositieleraar, schrijver en later in zijn carrière dirigent van zijn eigen en andere Amerikaanse muziek. In zijn latere jaren werd hij vaak “de decaan van de Amerikaanse componisten” genoemd. Bij het publiek is hij het meest bekend om de werken die hij in de jaren 1930 en 1940 schreef in een bewust toegankelijke stijl die vaak “populistisch” wordt genoemd en die de componist zijn “vernacular” stijl noemde. Werken in deze geest zijn onder meer de balletten Appalachian Spring, Billy the Kid en Rodeo, zijn Fanfare for the Common Man en zijn Derde Symfonie. De open, langzaam veranderende harmonieën van veel van zijn werken zijn archetypisch voor wat velen beschouwen als de klank van Amerikaanse muziek, en roepen het uitgestrekte Amerikaanse landschap en de pioniersgeest op. Naast zijn balletten en orkestwerken produceerde hij muziek in vele andere genres, waaronder kamermuziek, vocale werken, opera en filmmuziek.

Na een aantal eerste studies bij componist Rubin Goldmark reisde Copland naar Parijs, waar hij eerst studeerde bij Isidor Philipp en Paul Vidal, en daarna bij de bekende pedagoge Nadia Boulanger. Hij studeerde drie jaar bij Boulanger, wier eclectische benadering van muziek hem inspireerde tot zijn eigen brede smaak op dat gebied. Copland was vastbesloten om bij zijn terugkeer in de V.S. zijn weg te vinden als full-time componist. Hij gaf lecture-recitals, schreef werken in opdracht en gaf les en schreef. Hij vond het componeren van orkestmuziek in de “modernistische” stijl die hij in het buitenland had aangenomen een financieel tegenstrijdige benadering, vooral in het licht van de Grote Depressie. Halverwege de jaren dertig schakelde hij over op een meer toegankelijke muziekstijl die aansloot bij het Duitse idee van Gebrauchsmusik (“muziek voor gebruik”), muziek die zowel utilitaire als artistieke doeleinden kon dienen. Tijdens de jaren van de depressie reisde hij uitgebreid naar Europa, Afrika en Mexico, sloot een belangrijke vriendschap met de Mexicaanse componist Carlos Chávez en begon met het componeren van zijn signatuurwerken.

Tijdens de late jaren veertig voelde Copland de behoefte om werken te componeren met een grotere emotionele inhoud dan zijn utilitaire partituren van de late jaren dertig en vroege jaren veertig. Hij was zich ervan bewust dat Stravinsky, evenals veel collega-componisten, Arnold Schönbergs gebruik van twaalftoonstechnieken (seriële) was gaan bestuderen. In zijn persoonlijke stijl begon Copland in verschillende composities gebruik te maken van twaalftoonsreeksen. Seriële technieken verwerkte hij in enkele van zijn latere werken, waaronder zijn Pianokwartet (1951), Pianofantasie (1957), Connotations voor orkest (1961) en Inscape voor orkest (1967). Vanaf de jaren 1960 verschoven Coplands activiteiten meer van componeren naar dirigeren. Hij werd een frequent gastdirigent van orkesten in de V.S. en het Verenigd Koninkrijk en maakte een reeks opnamen van zijn muziek, voornamelijk voor Columbia Records.

Populaire werken

Geplaagd door het succes van Virgil Thomson’s Four Saints in Three Acts schreef Copland tussen 1932 en 1936 El Salón México, dat een populaire bijval oogstte die in contrast stond met de relatieve obscuriteit van de meeste van zijn eerdere werken. Het lijkt erop dat het zijn bedoeling was dat het een populaire favoriet zou worden, zoals hij in 1955 schreef: “Het lijkt een lange tijd geleden dat iemand een España of Bolero heeft geschreven – het soort briljante orkeststukken waar iedereen van houdt.” De inspiratie voor dit werk kwam van Coplands levendige herinnering aan een bezoek aan de danszaal “Salon Mexico”, waar hij getuige was van een intiemere kijk op het nachtleven van Mexico. Voor Copland kwam de grootste impact niet van de muziek van de dansende mensen, maar van de geest van de omgeving. Copland zei dat hij letterlijk de essentie van het Mexicaanse volk in de danszaal kon voelen. Dit zette hem ertoe aan een stuk te schrijven waarin de geest van Mexico wordt gevierd aan de hand van Mexicaanse thema’s. Copland ontleende vrijelijk aan twee verzamelingen Mexicaanse volksdeuntjes, wisselende toonhoogtes en variërende ritmes. Het gebruik van een volksdeuntje met variaties in een symfonische context begon een patroon dat hij herhaalde in veel van zijn meest succesvolle werken tot in de jaren 1940. Dit werk markeerde ook de terugkeer van jazzpatronen in Coplands compositiestijl, hoewel ze in een meer ingetogen vorm verschenen dan voorheen en niet langer het middelpunt vormden. Chávez dirigeerde de première, en El Salón México werd een internationale hit, die Copland brede erkenning opleverde.

Copland behaalde zijn eerste grote succes op het gebied van balletmuziek met zijn baanbrekende partituur Billy the Kid, gebaseerd op een roman van Walter Noble Burns, met choreografie van Eugene Loring. Het ballet was een van de eerste met een Amerikaans muziek- en dansvocabularium, waarin de “sterke techniek en intense charme van Astaire” en andere Amerikaanse dansers werden toegepast. Het was kenmerkend door het gebruik van polyritmiek en polyharmonie, vooral in de cowboyliederen. Het ballet ging in première in New York in 1939, en Copland herinnerde zich “Ik kan me geen ander werk van mij herinneren dat zo unaniem werd ontvangen.” John Martin schreef: “Aaron Copland heeft een bewonderenswaardige partituur geleverd, warm en menselijk, en met nergens een verspilde noot.” Het werd een standaardwerk van het American Ballet Theatre, en Coplands twintig minuten durende suite uit het ballet ging deel uitmaken van het standaard orkestrepertoire. Op de vraag hoe een joodse New Yorker er zo goed in slaagde het Oude Westen te vangen, antwoordde Copland: “Het was gewoon een knap staaltje verbeelding.”

In het begin van de jaren veertig maakte Copland twee belangrijke werken die bedoeld waren als nationale moraalboosters. Fanfare for the Common Man, voor koperblazers en slagwerk, werd in 1942 geschreven op verzoek van dirigent Eugene Goossens, dirigent van het Cincinnati Symphony Orchestra. Het zou later worden gebruikt om vele Democratische Nationale Conventies te openen, en om waardigheid toe te voegen aan een breed scala van andere evenementen. Zelfs muziekgroepen van Woody Herman’s jazzband tot de Rolling Stones pasten het openingsthema aan. Emerson, Lake & Palmer namen een “progressieve rock” versie van de compositie op in 1977. De fanfare werd ook gebruikt als hoofdthema van het vierde deel van Copland’s Derde Symfonie, waar het eerst op een rustige, pastorale manier opduikt, daarna in de brassere vorm van het origineel. In hetzelfde jaar schreef Copland A Lincoln Portrait, een opdracht van dirigent André Kostelanetz, wat leidde tot een verdere versterking van zijn associatie met Amerikaanse patriottische muziek. Het werk is beroemd om de gesproken recitatie van Lincoln’s woorden, hoewel het idee al eerder was toegepast door John Alden Carpenter’s “Song of Faith” gebaseerd op George Washington’s citaten. “Lincoln Portrait” wordt vaak opgevoerd bij nationale feestelijkheden. Veel Amerikanen hebben de voordracht uitgevoerd, waaronder politici, acteurs, musici en Copland zelf, met Henry Fonda als meest opmerkelijke.

Het vervolg van zijn reeks successen, in 1942 componeerde Copland het ballet Rodeo, een verhaal over een bruiloft op een ranch, geschreven rond dezelfde tijd als Lincoln Portrait. Rodeo is nog zo’n blijvende compositie voor Copland en bevat veel herkenbare volksdeuntjes, goed vermengd met Coplands originele muziek. Opvallend in het laatste deel, is het opvallende “Hoedown”. Dit was een bewerking van Appalachian fiddler W. H. Stepp’s versie van de square-dance tune “Bonypart” (“Bonaparte’s Retreat”), die voor piano was getranscribeerd door Ruth Crawford Seeger en gepubliceerd in Alan Lomax en Seeger’s boek, Our Singing Country (1941). Voor de “Hoedown” in Rodeo ontleende Copland noot voor noot aan Seeger’s pianotranscriptie van Stepp’s melodie. Dit fragment (afkomstig van Ruth Crawford Seeger) is nu een van de bekendste composities van een Amerikaanse componist, en werd talloze malen gebruikt in films en op televisie, waaronder reclamespots voor de Amerikaanse rundvleesindustrie. “Hoedown” kreeg een rockarrangement van Emerson, Lake & Palmer in 1972. Het ballet, oorspronkelijk getiteld “The Courting at Burnt Ranch”, werd gechoreografeerd door Agnes de Mille, nicht van filmgigant Cecil B. DeMille. Het ging in première in de Metropolitan Opera op 16 oktober 1942, met de Mille in de hoofdrol als “cowgirl” en de voorstelling kreeg een staande ovatie. Een verkleinde partituur is nog steeds populair als orkeststuk, vooral bij “Pops”-concerten.

Figuur 2. Martha Graham in 1948

Copland kreeg de opdracht een ander ballet te schrijven, Appalachian Spring, oorspronkelijk geschreven met dertien instrumenten, dat hij uiteindelijk bewerkte als een populaire orkestsuite. De opdracht voor Appalachian Spring kwam van Martha Graham, die Copland slechts om “muziek voor een Amerikaans ballet” had gevraagd. Copland gaf het stuk de titel “Ballet for Martha”, omdat hij geen idee had hoe zij het op het toneel zou gebruiken, maar hij had haar wel in gedachten. “Toen ik ‘Appalachian Spring’ schreef, dacht ik in de eerste plaats aan Martha en haar unieke choreografische stijl, die ik goed kende. . . . En ze is ontegenzeggelijk erg Amerikaans: er is iets primitiefs en terughoudends, eenvoudigs en toch sterks aan haar, wat je geneigd bent als Amerikaans te beschouwen.” Copland leende de smaak van Shaker-liederen en -dansen, en gebruikte rechtstreeks het danslied Simple Gifts. Graham nam de partituur over en creëerde een ballet dat ze Appalachian Spring noemde (naar een gedicht van Hart Crane dat niets met de Shakers te maken had). Het was onmiddellijk een succes, en de muziek kreeg later dezelfde naam. Copland was later in zijn leven geamuseerd en verheugd toen mensen naar hem toe kwamen en zeiden: “Mr. Copland, als ik dat ballet zie en uw muziek hoor, zie ik de Appalachen en voel ik de lente.” Copland had geen bepaalde setting in gedachten toen hij de muziek schreef, hij probeerde het gewoon een Amerikaans tintje te geven, en had geen weet van de geleende titel, waarin “spring” verwijst naar een bron van water, niet naar het seizoen Lente.