Nepal earthquake of 2015
Aardbeving van 2015 in Nepal, ook wel Gorkha-aardbeving genoemd, zware aardbeving die op 25 april 2015 plaatsvond in de buurt van de stad Kathmandu in centraal Nepal. Ongeveer 9.000 mensen kwamen om het leven, nog eens vele duizenden raakten gewond, en meer dan 600.000 bouwwerken in Kathmandu en andere nabijgelegen steden werden beschadigd of verwoest. De aardbeving werd gevoeld in heel centraal en oostelijk Nepal, een groot deel van de vlakte van de Ganges-rivier in Noord-India, en het noordwesten van Bangladesh, evenals in de zuidelijke delen van het Plateau van Tibet en het westen van Bhutan.
De eerste schok, die een momentmagnitude van 7,8 registreerde, trof kort voor het middaguur lokale tijd (ongeveer 06:11 uur Greenwich Mean Time). Het epicentrum lag ongeveer 34 km ten oostzuidoosten van Lamjung en 77 km ten noordwesten van Kathmandu, en het zwaartepunt lag ongeveer 15 km onder de grond. Twee grote naschokken, met magnitudes 6,6 en 6,7, deden de regio binnen één dag na de hoofdbeving schudden, en tientallen kleinere naschokken deden zich in de daaropvolgende dagen in de regio voor. Op 12 mei trof een naschok van magnitude 7,3 ongeveer 76 km ten oostnoordoosten van Kathmandu, waarbij meer dan 100 mensen omkwamen en bijna 1.900 gewond raakten.
De aardbeving en de naschokken waren het gevolg van stuwingsfracturen (d.w.z., compressiegedreven breukvorming) in de Indus-Yarlung hechtingszone, een dun oost-westgebied dat ruwweg de lengte van het Himalayagebergte beslaat. De aardbeving heeft de compressiedruk tussen de Euraziatische tektonische plaat en het Indiase deel van de Indo-Australische Plaat, die de Euraziatische Plaat subducteert (onderduwt), doen afnemen. Subductie in de Himalaya vindt plaats met een gemiddelde snelheid van 4-5 cm (1,6-2 inch) per jaar. Door deze tektonische activiteit wordt het Himalayagebergte elk jaar meer dan 1 cm hoger.
Het Himalayagebergte is een van de meest seismisch actieve gebieden ter wereld, maar grote aardbevingen komen er niet vaak voor. Vóór de aardbeving van 2015 vond de meest recente grote aardbeving (dat wil zeggen, magnitude 6,0 of hoger) plaats in 1988. Bij die gebeurtenis met een kracht van 6,9 kwamen 1.500 mensen om het leven. Een aardbeving met een magnitude van 8,0 in 1934 kostte echter aan ongeveer 10.600 mensen het leven.
In eerste berichten over slachtoffers na de aardbeving in de vroege ochtend werd het dodental in de honderden geschat, maar naarmate de dag vorderde, werd gemeld dat het totale aantal dodelijke slachtoffers meer dan 1.000 bedroeg en tegen het einde van de dag in de buurt van 1.900 kwam. Binnen twee weken na de zware beving hadden reddingsteams alle afgelegen dorpen in het aardbevingsgebied bereikt en ontstond een nauwkeuriger beeld van de menselijke kosten van de aardbeving. De dood van ongeveer 9.000 mensen (met inbegrip van dodelijke slachtoffers in nabijgelegen delen van India, China en Bangladesh) werd bevestigd, terwijl bijna 16.800 gewonden en ongeveer 2,8 miljoen mensen door de aardbeving ontheemd raakten. Een rapport van de Verenigde Naties (VN) vermeldde dat meer dan acht miljoen mensen (meer dan een vierde van de bevolking van Nepal) waren getroffen door de gebeurtenis en de nasleep ervan.
De aardbeving veroorzaakte aardverschuivingen die plattelandsdorpen en enkele van de dichtstbevolkte delen van de stad Kathmandu verwoestten. De eerste schattingen van de schade liepen uiteen van 5 tot 10 miljard dollar. In Kathmandu vulden bakstenen en ander puin van ingestorte en gedeeltelijk ingestorte gebouwen, waaronder delen van de beroemde Taleju-tempel en de volledige negen verdiepingen tellende Dharahara-toren, de straten. De aardbeving veroorzaakte ook een lawine op de Mount Everest die aan ten minste 19 klimmers het leven kostte en honderden anderen in het Everest Base Camp en in kampen hoger op de berg aan de grond zette. Degenen in de hoge kampen werden al snel per vliegtuig naar het basiskamp gebracht, en alle klimmers zijn ofwel van de berg gewandeld of naar andere locaties gevlogen.
Onmiddellijk na de beving riep de Nepalese regering de noodtoestand uit, en al snel hielp bijna het hele Nepalese leger bij de reddings- en herstelwerkzaamheden. Nepal deed ook een beroep op de internationale gemeenschap voor hulp. De VN richtte al snel het fonds “Nepal Earthquake 2015 Flash Appeal” op, dat tot doel had naar schatting 415 miljoen dollar in te zamelen voor de hulpverlening aan Nepal bij de aardbeving. Ongeveer twee weken na de aardbeving was al meer dan 330 miljoen dollar rechtstreeks verstrekt of toegezegd.
India, China en diverse andere landen reageerden snel door hulp- en reddingsteams te sturen. De levering van hulpgoederen aan de noodlijdende bevolking in de eerste dagen na de aardbeving werd echter bemoeilijkt door het feit dat veel dorpen ver verwijderd waren van het bestaande vervoersnetwerk, door opstoppingen op de internationale luchthaven van Kathmandu en door een tekort aan zware vrachtwagens, helikopters en andere voertuigen die voorraden konden vervoeren. Bovendien heeft het puin van de aardbeving – samen met de “tentsteden” die in de straten en op andere open plekken zijn opgezet door inwoners van Kathmandu die bang waren naar huis terug te keren – ertoe bijgedragen dat veel straten in de stad vrijwel onbegaanbaar zijn geworden, wat de pogingen van reddingswerkers heeft bemoeilijkt om de mensen te bereiken die nog steeds onder het puin vastzitten. Het puin werd geleidelijk opgeruimd.