Satori (folklore)
Mensen zouden ze tegenkomen tijdens een wandeling over bergpaden of tijdens een rustpauze in de bergen. Wanneer ze de gedachten van een persoon lezen, zou de satori de gedachten van die persoon sneller hardop zeggen dan een mens dat zou kunnen. Er is ook een theorie dat zij de kind-incarnaties zijn van berggoden die ten onder zijn gegaan en in een yōkai vorm zijn veranderd.
Ze zouden bij berghutten voor mensen verschijnen, en er wordt zelfs gezegd dat ze proberen te eten en te doden als ze de kans krijgen, maar als de satori onverwachts iets overkomt, worden ze bevangen door angst en slaan ze op de vlucht. Er is ook een theorie dat ze geen gevaar voor mensen vormen en degenen die op de berg werken geen kwaad zouden durven doen, waardoor mensen met satori kunnen samenleven.
Een satori wordt afgebeeld in Toriyama Sekien’s Konjaku Gazu Zoku Hyakki, maar aangezien deze gemodelleerd was naar de yamako (玃) in de Wakan Sansai Zue en andere werken, en aangezien er zelfs gezegd werd, “er zijn yamako (玃) diep in de bergen van Hida en Mino” in de tekst erbij, wordt er gezegd dat Toriyama Sekien het de naam “satori” gaf, omdat zij in staat zijn om de gedachten van mensen te lezen (satoru). De yamako was een aapmens uit de Chinese legenden, maar in de Wakan Sansai Zue was het een dier dat de gedachten van mensen las in Hida en Mino, en aangezien het karakter 玃 ook kan worden uitgesproken als “kaku”, werd het karakter 覚 (ook “kaku”) gebruikt als een die paste voor een vervanging, die later verkeerd werd gelezen als “satori”, dus is er de interpretatie dat dit de geboorte was van de legende van “satori” als een ander soort yokai dan de yamako. Er is ook de theorie dat satori gebaseerd zijn op de yamabiko die gevonden zijn in de Konjaku Gazu Zoku Hyakki en de Hyakkai Zukan en andere verzamelingen, maar volgens de folklorist Kunio Yanagita, uit zijn werk “Yokai Dangi”, hebben de folklore dat satori de gedachten van mensen konden lezen, en de legende dat yamabiko de stemmen van mensen imiteerden dezelfde oorsprong.