Tips voor bomen in Texas: Oak Galls

Kleurige gallen trekken snel de aandacht van nieuwsgierige tuiniers. Alle foto’s zijn gemaakt door Bill Seaman.

Net als Alice, het personage van Lewis Carroll, was ook ik “vergeten hoe ik goed Engels moest spreken” toen ik voor het eerst onderzoek deed naar de vreemde wereld van plantenballen. Hoe meer ik te weten kwam, hoe nieuwsgieriger en vreemder ik werd! In plaats van een lesje tuinbouw, entomologie en plantenfysiologie, is het leren van de ins en outs van gallen te vergelijken met het leren hoe je Texas Tall Tales moet vertellen. Beide hebben fascinerende verhalen, maar het deel van de hersenen dat de logica herbergt, blijft zeuren: “Geweldig verhaal, maar het kan toch niet waar zijn?” Dit is het verhaal dat tuiniers moeten weten over eikengal.

In de eenvoudigste bewoordingen zijn gallen plantenweefselgroeisels die het gevolg zijn van blootstelling aan minieme hoeveelheden hormoonachtige chemicaliën die door de galmakers worden geproduceerd. De galmakers kunnen schimmels, bacteriën, nematoden of mijten zijn – maar insecten zijn de voornaamste boosdoeners. Gallen kunnen voorkomen op wortels, bloemen, schors of knoppen, maar de gallen op bladeren en twijgen vallen het meest op.

Mealy Oak Gall komt veel voor op levende eiken. De houtige galstructuur kan jarenlang aan de twijgen blijven vastzitten.

Tuinders in Texas zijn waarschijnlijk het meest bekend met de gallen die op hun eikenbomen verschijnen. Bij zomereiken zijn dat meestal melige eikengallen – die bruine, kaakgrote bollen die nog lang nadat de eikels zijn gevallen op de buitenste twijgen blijven zitten. Als ze uiteindelijk vallen, zijn ze houtachtig, hard voor blote voeten, en als je goed kijkt, hebben ze een enkele uitgang waar de volwassen galmaker zich een weg uit zijn huis heeft geknaagd.

Nu begint de waarheid als een sprookje te klinken. Bij Mealy Oak Gall is de galmaker een wesp. Entomologen noemen het een wesp, maar tuiniers associëren wespen met gele jakhalzen en horzels. Voor ons, impliceert wesp stingers. Voor tuiniers is het misschien beter om aan een fruitvlieg te denken, want de cynipide wesp is qua grootte en angel vergelijkbaar met de fruitvlieg. Dat is een omweg om te zeggen dat er geen angel is.

De moederwesp vindt een geschikte levende eikentak waar ze haar eitje aan vastmaakt, en de chemicaliën op het eitje zetten de eik aan tot het groeien van een huis voor de binnenkort uitkomende larve. Dat is hoe melige eik gallen worden gevormd. De larve voedt zich met het weefsel binnenin de gal totdat ze volgroeid is en zich een weg door de buitenste schaal kauwt om vrij te kunnen paren, meer eitjes te leggen – in het geval van de vrouwtjes – en te sterven. De galstructuur is nu leeg en kan een aantal jaren als curiosum op de twijg blijven zitten, of op de grond vallen, tot grote ergernis van kieskeurige tuiniers.

Weliswaar zijn er bij eiken evenveel verschillende gallen als er cynipide wespen zijn, maar de levenscycli zijn vergelijkbaar. De levenscycli kunnen echter veel complexer zijn dan hier vermeld. Sommige bevatten zelfs zowel een seksuele als een ongeslachtelijke fase, die ik aan de entomologen zal overlaten om uit te leggen.

Voor de meeste gallen op eikenbomen is het insect een soort cynipide wesp. En vreemd genoeg is elke wespensoort verbonden met een specifieke eikensoort. Eikenappelgalm komt algemeen voor op zowel Texas rode eiken als Shumard rode eiken. In tegenstelling tot de Mealy Oak Gall, ziet deze kalkgrote gal er fragiel uit, met een dunne, doorschijnende buitenlaag. Hij behoudt zijn lentegroene kleur tot in de zomer, wanneer hij verbleekt tot een lichtbruine kleur. Wanneer de schil wordt weggepeld, wordt een binnenstructuur van katoenachtige vezels onthuld.

Oak Plum Galls kan moeilijk te zien zijn in de kruinen van rode eiken, maar zijn gemakkelijk te zien wanneer ze op de gazons eronder vallen.

Oak Plum Gall wordt ook aangetroffen op rode eiken. Deze gallen ter grootte van een druif zijn kastanjebruin en crèmekleurig, en zijn gemakkelijker te zien op het gazon als ze beginnen te vallen, dan genesteld in de trossen eikels in de bomen. Deze gal kan worden verward met een tropische vrucht, en als je hem doormidden snijdt, zie je een donkerrode kern met een enkele larve in het midden.

Eikengallen verrommelen de grond terwijl ze zich losmaken van bladeren en twijgen om in de herfst te worden bedekt met bladafval.

Ik heb ontdekt dat de beste manier om met eikengallen om te gaan is om een groot glas ijsthee in te schenken, een kneepje citroen en een takje munt toe te voegen, en een goed boek te zoeken om te lezen. Hoewel het waar is dat sommige gallen schadelijk zijn, zijn eikgallen dat niet. De hulpbronnen die de boom opgeeft, zijn te verwaarlozen. Het toepassen van insecticiden om de volwassen populatie te bestrijden op het moment dat de eitjes worden gelegd, zou een nauwkeurige timing vereisen en zou een negatief effect hebben op nuttige insecten. Als u zich zorgen maakt over de esthetiek, troost u dan met de wetenschap dat de galmakers de neiging hebben cyclisch te zijn. Sommige jaren brengen zware aantastingen met zich mee, andere jaren niet.

Wanneer u gallen in uw tuin aantreft, neem dan de tijd om ze nauwkeurig te inspecteren. Ook u zult nieuwsgieriger en nieuwsgieriger worden.