Verzorging van Mollyvissen en de zoutmythe
Auteur: Ted Coletti, PhD
Vorige maand beweerde ik dat de meest spectaculaire zoetwatervis die je waarschijnlijk nog nooit hebt gezien, de fancy sailfin molly is. De reusachtige vloeiende dorsalen van de mannetjes, zijn zeil ontplooid als hij een vrouwtje omcirkelt en beide vissen glinsteren met iriserende schubben, is een schouwspel dat maar weinig hobbyisten ooit zullen vergeten.
Het probleem hier is dat de meeste exemplaren in dierenwinkels lusteloos, vastgeklemd, beschimmeld, overbevolkt of zich dood schuifelend een weg naar de dood banen. Aangezien de meeste hobbyisten geen goede instructies krijgen over de verzorging van mollies, is de situatie bij thuiskomst meestal nog slechter. Hetzelfde dilemma geldt voor de black molly, en in veel mindere mate voor andere kortvinnige fancy mollies.
Ik vind dat iedere hobbyist ten minste één keer in zijn leven een fancy molly bak zou moeten proberen. Vorige maand bespraken we wat een molly is en namen we de verschillende soorten en hun gedrag door. In deze laatste aflevering bekijken we wat dierenwinkels en fancy molly’s zijn, en hoe je ze het beste kunt verzorgen. De antwoorden zullen u misschien verrassen.
Een geschiedenis van hybridisatie
Mollies zijn de algemene naam voor een subgroep van levendbarende zoetwatervissen uit het geslacht Poecilia, familie Poecilidae. Poecilia omvat verschillende subgenera of “clades”, zoals Lebistes, waartoe de populaire guppy (al dan niet endlers) behoort.
Mollies maken deel uit van de Mollienesia-clade waarin twee complexen voorkomen (sailfins en shortfins). Er zijn ongeveer 20 erkende molly soorten, en de lijst groeit. Binnen deze soorten zijn er talrijke morfologisch verschillende rassen met enigszins verschillende kleuren en patronen.
De mollies die je tegenkomt in de winkel of in de winkel zijn in wezen hybriden van deze verschillende soorten, rassen en morfologieën. Deze hybridisatie gaat terug tot het einde van de jaren 1920 met viskwekerijen als Crescent en Sunnyland. Ik moet altijd gniffelen als mollies uit een dierenwinkel bij mijn plaatselijke visvereniging worden ingeleverd voor het Breeders Award Program en Poecilia sphenops worden genoemd als ze korte vinnen hebben, P. latipinna als ze hoge vinnen hebben en P. velifera als ze zeilvinnen hebben. Het zijn allemaal bloedverwanten! Ik pleit ervoor dat visclubs in het kader van hun BAP-programma’s een “fancy” of “dierenwinkel” molly-klasse in het leven roepen voor het verkrijgen van punten, om de verspreiding van de fantastische wilde soorten die hun naam eer aandoen niet te ontmoedigen.
De zoutmythe
De conventionele wijsheid, nog steeds aangeprezen in de media, is dat de slechte gezondheid van dieren in dierenwinkels te wijten is aan het feit dat het van nature brakwatervissen zijn. In onze dierenwinkels en thuisaquaria krijgen ze gewoon geen inheemse waterchemie. Fout! In de natuur komen mollies voor in habitats die variëren van moddermoerassen in het binnenland tot lagunes aan de kust. Daarom is het onjuist om te generaliseren over de “natuurlijke habitat” of de “wateromstandigheden” van een dierenwinkel- of chique molly. De latipinna (zeilvin) mollies, die door hobbyisten en dierenwinkeliers het meest worden bekritiseerd, zijn euryhaliene soorten, hetgeen betekent dat zij zich kunnen aanpassen aan een breed scala van zoutgehalten. Dit is de reden waarom veel hobbyisten en kwekerijen veel zout kunnen gebruiken voor mollies en daarmee wegkomen.
Let op de woorden hier: ze “passen zich aan”, niet “eisen” het zoutgehalte. Ik heb Poecilia latipinna verzameld in een zoutwaterbaai in Key Largo, ik heb een vriend die dezelfde soort verzamelt in regenwatersloten in Louisiana, en ik heb een Texaanse viskweker ontmoet die ze van regenwaterstroompjes naar kalkharde poeltjes ziet zwemmen!
Is zout nuttig?
Ja, zout kan vissen in slechte gezondheid helpen. Niet alleen mollies. Het is een oud, goedkoop, niet-giftig middel dat vaker door hobbyisten zou moeten worden gebruikt, maar het is zeker niet nodig voor mooie mollies. Het gebruik van zout remt of voorkomt (afhankelijk van de dosering) een gezonde groei van levende planten, die in hoge mate bijdragen tot de goede waterkwaliteit die mollies nodig hebben. Dat is voor mij reden genoeg om het niet te gebruiken.
Fancy-molliepionier en ALA-oprichter Dr. Joanne Norton heeft het molly-zoutdebat als volgt benaderd:
“Als het water voldoende en frequent wordt ververst, en als het water goed wordt belucht en gecirculeerd, doen levendbarenden (alle soorten die ik heb gehouden) het prima zonder toevoeging van zout aan het water. Als niet aan deze voorwaarden wordt voldaan, of als de vissen te dicht opeengepakt zitten, ontstaan er problemen. Zout stelt je dus in staat door te gaan met een of meer slechte praktijken in het aquariumbeheer die nog steeds schadelijk zijn, ook al kunnen de vissen ze overleven in aanwezigheid van zout…”
Waarom zijn Fancy Mollies problematisch?
Het probleem waar dierenwinkeliers en hobbyisten mee te maken hebben als het om fancy mollies gaat, is naar mijn mening drieledig.
Genetische degradatie
In de eerste plaats kunnen de Poecilia en verwante geslachten zoals Limia genetische degradatie ondergaan door langdurig lijnteelt. In tegenstelling tot de platies en zwaarddragers (Xiphophorus), waarvan sommige al bijna 80 jaar uit zuivere soorten worden gekweekt, hebben Poecilia de neiging om “kapot te gaan” na herhaaldelijk lijnteelt. Dit wordt het best geïllustreerd in de guppyhobby, waar de kwekers hun lijnen om de paar generaties met nieuwe vissen moeten infuseren.
Voor mollies wordt het goed geïllustreerd met de black molly, die ik een paar jaar geleden in deze column heb geschetst. De legendarische viskweker Bill Sternke uit Florida moest voortdurend verschillende wilde molly-soorten in zijn black molly-stam introduceren naarmate deze gevoeliger werd voor klemmen en shimmying. Sternke’s ijver eindigde in de jaren 1970, en ik weet niet zeker of Aziatische of andere Florida kwekers hebben gewerkt aan het versterken van de molly lijnen.
Acclimatie problemen
Het tweede probleem waar dierenwinkel mollies mee te maken krijgen is het feit dat veel kwekerijen (niet alle) veel standaard zout gebruiken om hun mollies te doseren, hetzij tijdens het kweken of verschepen. Dus wanneer de mollies in de dierenwinkel aankomen en snel in zoet water worden gemengd, is er een acclimatisatieprobleem. De meeste ervaren hobbyisten weten dat een snelle acclimatisatie van zeer verschillende watercondities en temperaturen een goede manier is om vissen ziek te maken.
Doeilijke watercondities
Het derde probleem vloeit voort uit de ervaring van hobbyisten dat mollies zeer veeleisend zijn op het gebied van waterkwaliteit. Charles Clapsaddle van Goliad Farms, een van ’s lands grootste broederijen van fancy en wilde molly’s, verschafte mij een aantal interessante inzichten. Charles kweekt geen van zijn mollies in zout water. Hij vindt dat ze goed gedijen in zacht, nabij regenwater tot calciumhard zout water. Maar hij constateert wel een zeer lage tolerantie voor ammoniak. Charles vindt dat “zelfs de kleinste hoeveelheid” kan leiden tot klemmen en schuifelen.
Charles gebruikt vegetatieve filtratie in meerdere fasen, met planten als hoornblad en Bacopa, om het water schoon te houden van onzuiverheden. Ik bepleit deze aanpak al vele jaren bij mijn lezers en in toespraken. Het is een “oude school” manier om vissen gezond te houden (een gevolg van de verkeerde naam “evenwichtig aquarium” concept) dat wordt onderbenut in deze tijd van plastic planten en beperkte mechanische filtratie.
Hypothese
Dus mijn hypothese voor de slechte vertoning van dierenwinkel mollies (met name het shimmying en klemmen) is:
1. Osmotische shock als gevolg van de snelle overgang van gezouten boerderijwater naar gemeentelijk dierenwinkelwater na transport.
2. Ammoniakopbouw die tijdens transport is opgetreden.
3. Drukke en suboptimale wateromstandigheden in sommige winkel- en hobbyistenaquaria.
Hoe kweek je goede mollies
Kies de winnaars
Je beste gok als je met fancy mollies begint, is gezonde dieren te selecteren. Dit kan moeilijk zijn, zoals ik al heb uitgelegd. Maar er zijn particuliere broederijen in overvloed, en er zijn betere dierenwinkels met goede bronnen of af en toe goede voorraad.
Geef ze de ruimte
Prepareer een ruim onderkomen voor je mollies. Een 20-gallon lang zou voor mij het absolute minimum zijn voor een trio grote zeilvissen. Ik gebruik graag een dun substraat van gemalen koraal of kalksteen “tufa” stenen om extra calcium toe te voegen. Verscheidene onder ons in de levendbarendenhobby hebben de “calciumverbinding” en een betere vervanger voor zout gevonden, maar zoals aangegeven kunnen mollies zich aan de meeste wateromstandigheden aanpassen. Er zijn nu speciale molliezouten op de markt die de planten niet te veel aantasten.
Om pootvissen hun eigen grootse omvang te laten bereiken, heb je grotere kwartalen nodig of een uitgebreide ruiming. Dr. Joanne Norton gebruikte tanks van 30 gallon voor het grootbrengen van kleine partijen mollies en zorgde voor stroomfiltratie, wat volgens haar sterke ruggen en vissen in het algemeen opleverde.
Gebruik veel planten
Zorg voor een goede waterkwaliteit door overvloedige hoeveelheden planten te gebruiken. Deze nemen niet alleen ammoniak en nitriet op, maar ook nitraat, fosfaten en opgeloste organische verbindingen. Ze dienen ook als voedsel en als schuilplaats voor de pootvis. De beste planten in mijn ervaring zijn drijvend tropisch hoornblad, Najas, en anacharis (Egeria, Elodea, enz.). Dit zijn biogene ontkalkers die de carbonaten in het water kunnen gebruiken voor fotosynthese. Java-varen en wilgenmos kunnen ook worden toegevoegd. Al deze planten hebben geen substraat nodig, wat helpt om het water schoon te houden. Je kunt ook een andere goede hardwaterplant toevoegen, Vallisneria spiralis, die groeit met slechts een halve centimeter substraat. U kunt ook een stekje pothos (duivelsklimop) aan de (buiten)bovenkant van de bak zetten en de zich ontwikkelende wortels door de waterkolom laten groeien.
Het water verversen
Bij thuiskomst kunt u uw mollies met behulp van een luchtslang met een knoop druppelsgewijs laten wennen aan het water in de bak. Je kunt nu een eetlepel zout per 10 gallon toevoegen, omdat ze waarschijnlijk op deze manier zijn verscheept, maar verander het water de komende week langzaam naar je normale voorraad met kleine waterverversingen. Vraag de dealer in welke waterconditie hun mollies zijn aangekomen om je te helpen met de eerste watercondities. Ik begin graag met temperaturen rond de 80°F bij nieuwkomers, en verlaag ze naar 70°F voor wilde soorten en 78°F voor mooie soorten.
Daarna zijn wekelijkse of tweewekelijkse waterverversingen van 25 tot 33 procent van cruciaal belang voor mooie mollies. Gebruik een ammoniakneutralisator van goede kwaliteit en zorg voor biologische filtratie. Mollies hebben baat bij een omnivoor dieet, met diepvries- en levend voer en wat plantaardig materiaal.
Met deze kennis en zorgvuldigheid kan uw droom van een fancy molly aquarium eindelijk worden verwezenlijkt.
Ted Dengler Coletti is al meer dan 20 jaar aquariaan en freelance schrijver. Hij woont met zijn geduldige gezin en gitaren in de prachtige Skylands van New Jersey, en is directeur van de American Livebearer Assoc. Hij is ook de oprichter van de Northeast Livebearer Assoc. en de Aquarium Hobby Historical Society. Neem contact op met [email protected] voor vragen, suggesties, of dikke, sappige steaks bereid op de manier die u lekker vindt.