Waarom we romantische relaties saboteren – en wat we eraan kunnen doen

Door onze acties en houding te onderzoeken, kunnen we beginnen de cyclus te doorbreken, zegt psychologie-onderzoeker Raquel Peel.

Dit bericht maakt deel uit van TED’s serie “How to Be a Better Human”, die telkens een nuttig advies bevat van iemand uit de TED-gemeenschap; blader hier door alle berichten.

Voordat ze de liefde van haar leven ontmoette, was psychologie-onderzoeker Raquel Peel naar eigen zeggen een “romantische zelfsaboteur”. Haar vroege ervaringen hadden haar houding en gedrag ten opzichte van de liefde beïnvloed. In haar TEDxJCUCairns-talk herinnert ze zich: “Ik ging ervan uit dat de mensen in mijn relaties me uiteindelijk zouden verlaten; ik ging er ook van uit dat al mijn relaties zouden mislukken.” Gedreven door deze gevoelens van naderend onheil, trok Peel – een afgestudeerde student aan de James Cook University in Australië – steevast “de stekker uit” romances wanneer het ook maar een beetje moeilijk werd.

Klinkt dat bekend?

Ze kende veel andere mensen die opzettelijk zelfvernietigende manieren handelden in relaties, dus besloot ze meer te weten te komen over dit gedrag. Ze deed dat op twee manieren: door Australische psychologen te interviewen die gespecialiseerd zijn in relatiecounseling “om te begrijpen hoe zelfsabotage er in de praktijk uitziet” en door wereldwijd meer dan 600 zelfbenoemde saboteurs te ondervragen om uit te vinden wat ze deden en waarom ze het deden.

“Mijn deelnemers varieerden in leeftijd, culturele achtergrond en seksuele geaardheid,” zegt Peel, “maar ze gaven zeer vergelijkbare antwoorden.” Ze vertoonden een of meer van wat de Amerikaanse psycholoog en onderzoeker John Gottman (bekijk zijn TEDx-talk) “de vier ruiters van de apocalyps” noemt, of wat hij heeft geïdentificeerd als de primaire gedragingen die kunnen leiden tot het einde van een relatie: kritiek, defensiviteit, minachting en obstructie. En hoewel de specifieke vorm die deze aannemen net zo uniek zijn als de ondervraagde mensen, saboteren de ondervraagden volgens Peel “relaties om één hoofdreden: om zichzelf te beschermen.”

Natuurlijk, terwijl zelfbescherming de reden is die door de meeste van haar deelnemers wordt gegeven, zijn de werkelijke oorzaken van saboterend gedrag complex, gevarieerd en diepgeworteld. Toch heeft Peel dit advies te delen met alle zelf-identificerende romantische saboteurs die er zijn:

Stop met het aangaan van relaties waarvan je weet dat ze gedoemd zijn.

Een vorm van romantische zelf-sabotage is het kiezen van partners die gewoon niet bij je passen. “We moeten niet elke relatie najagen die op ons pad komt,” zegt Peel. “Streef die relaties na die de potentie hebben om te werken.”

Word nieuwsgierig naar hoe je je gedraagt als je in een relatie zit.

Peel suggereert: “Kijk eens heel goed naar jezelf en je gedrag in relaties en vraag jezelf af: Ben jij iemand die veel geruststelling nodig heeft van je partner? Ben jij iemand die nerveus wordt als het te dichtbij komt?”

Denk eens na over die vier ruiters – kritiek, defensiviteit, minachting en afwijzing. Hoe vaak vertoon je een van hen? Welke zijn jouw go-tos? En wat zijn de overtuigingen die je hebt over jezelf of je partner wanneer je op deze manier handelt? Probeer je acties te observeren – of denk terug aan wat je in het verleden hebt gedaan – en probeer de redenen erachter te begrijpen.

Bekijk je relatie als een partnerschap.

“We moeten uitzoeken hoe we met onze partners kunnen samenwerken, en hoe we zelfs samen kwetsbaar kunnen zijn,” zegt Peel. “Zitten jij en je partner in hetzelfde team? Praat je met je partner over jullie relatiedoelen?”

Op het begin, als je elkaar leert kennen, is dit natuurlijk niet aan de orde. Maar als je in een toegewijde relatie zit, zegt schrijfster Mandy Len Catron (bekijk haar TED-talk over de realiteit van de liefde) – leenend van taalkundigen Mark Johnson en George Lakoff – helpt het om het te zien als een “kunstwerk” dat jullie samen co-creëren, in real time. Door deze houding aan te nemen kun je enthousiaster zijn over de toekomst die je samen opbouwt, in plaats van de liefde, en daarmee je relatie, te zien als iets dat je overkomt zonder dat je er invloed op hebt en dat waarschijnlijk zal eindigen in liefdesverdriet.

Veel romantische saboteurs noemen het ontmoedigende gevoel dat ze hebben als ze in een relatie zitten, wetende dat het slechts een kwestie van tijd is voordat het zal eindigen. Zoals Peel het zegt, “het is alsof je in een kristallen bol staart en precies weet wat er gaat gebeuren.” Maar de work-of-art mentaliteit kan helpen om dat pessimistische zelfverhaal tegen te gaan. In plaats daarvan “stop je met denken over jezelf en wat je wint of verliest in je relatie, en ga je nadenken over wat je te bieden hebt,” zegt Catron.

Ben lief voor jezelf.

Jouw redenen voor het ontwikkelen van zelfsaboterend gedrag komen waarschijnlijk voort uit een begrijpelijke en menselijke plaats. “Het is natuurlijk om jezelf te willen beschermen,” zegt Peel, “maar de weg hieruit is om inzicht te hebben in wie je bent in een relatie … en hoe je het beste met hen kunt samenwerken. Immers, als je weet wie je bent in een relatie, krijgt je partner ook de kans om jou te leren kennen, en samen kun je het patroon tot sabotage doorbreken.” Ze voegt eraan toe: “Liefde zal nooit makkelijk zijn, maar zonder zelfsabotage is het een stuk bereikbaarder.”

Bekijk nu haar TEDxJCUCairns talk: