Amitriptyline neurotoxicity: dose-related pathology after topical application to rat sciatic nerve
Background: Amitryptylina jest trójpierścieniowym lekiem przeciwdepresyjnym stosowanym ogólnoustrojowo w leczeniu bólu neuropatycznego. Leki przeciwdepresyjne, jako klasa leków o bezpośrednim działaniu neurologicznym, są coraz szerzej stosowane w leczeniu bólu przewlekłego, chociaż ich mechanizm działania nie jest do końca poznany. Amitryptylina wywiera silny wpływ na wychwyt zwrotny noradrenaliny i serotoniny oraz blokuje adrenoreceptory alfa 2A i receptory N-metylo-D-asparaginianowe. Ponieważ amitryptylina jest również szczególnie silnym blokerem kanałów sodowych oraz napięciowo czynnych kanałów potasowych i wapniowych, zalecana jest jako długo działający środek znieczulenia miejscowego. Niestety, amitryptylina ma znaczące toksyczne działania niepożądane w ośrodkowym układzie nerwowym i układzie sercowo-naczyniowym, które są zależne od dawki przy podawaniu ogólnoustrojowym. Dlatego też, zanim amitryptylina znajdzie zastosowanie kliniczne jako środek znieczulenia miejscowego, powinna być dokładnie zbadana pod kątem jej bezpośredniego działania neurotoksycznego w obwodowym układzie nerwowym.
Wyniki: Amitryptylina stosowana miejscowo in vivo do nerwu kulszowego szczura wywołuje zależny od dawki efekt neurotoksyczny. Dawki leku od 0,625 do 5 mg powodowały zwyrodnienie wallerowskie włókien nerwowych, przy czym liczba uszkodzonych włókien i ciężkość uszkodzenia były bezpośrednio związane z dawką.
Wnioski: Ponieważ skuteczna dawka znieczulenia miejscowego mieści się w tym zakresie dawek, autorzy zdecydowanie zalecają, aby amitryptylina nie była stosowana jako środek znieczulenia miejscowego.