Cztery największe osiągnięcia Simona Bolivara

Na całym świecie – od Waszyngtonu i Paryża po Teheran – stoją posągi Simona Bolivara. Netflix ma serial o nim, a człowiek ten jest uważany za bohatera w Ameryce Południowej. Więc co dokładnie zrobił Simon, aby zasłużyć na te wszystkie pochwały?

Oto cztery największe osiągnięcia Simona Bolivara:

Największe osiągnięcie Simona Bolivara: Uwolnienie pięciu krajów spod panowania hiszpańskiego

Największym osiągnięciem Simona Bolivara, numero uno, jest uwolnienie kolonii hiszpańskich.

Simon uwolnił pięć krajów Ameryki Południowej w 1800 roku. Uwolnił swoją rodzinną Wenezuelę, a także Kolumbię, Ekwador, Peru i Boliwię.

Z tego powodu wielokrotnie nazywano go „Jerzym Waszyngtonem Ameryki Południowej”.”

Scena

Był rok 1810, a Napoleon Bonaparte, cesarz Francuzów, dokonywał inwazji na Hiszpanię kontynentalną.

To była świetna wiadomość dla hiszpańskich kolonii w obu Amerykach. Podczas gdy Hiszpania była zajęta odpieraniem własnej inwazji, kolonie mogły się zbuntować.

Dwie inne europejskie kolonie, Stany Zjednoczone i Haiti, już wtedy z powodzeniem się zbuntowały. A ten czyn zainspirował resztę obu Ameryk.

Hiszpania podzieliła swoje ogromne terytoria w obu Amerykach na cztery wicekrólestwa. W ten sposób można było nimi lepiej zarządzać.

Wicekrólestwo Nowej Hiszpanii nadal kontrolowało większość Ameryki Północnej. Pozostałe trzy wicekrólestwa znajdowały się w Ameryce Południowej. Bohater naszego artykułu, Simon Bolivar, uwolnił dwa z nich: wicekrólestwa Nowej Granady i Peru.

Upada wicekrólestwo Nowej Granady

Simon urodził się w Wenezueli, która była częścią Wicekrólestwa Nowej Granady.

Simon należał do zamożnej rodziny i kształcił się w Europie. Tam przyswoił sobie idee rewolucyjne Francuzów.

W 1807 r. powrócił do Wenezueli i przyłączył się do ruchu niepodległościowego. W następnych latach Wenezuela kilkakrotnie ogłaszała swoją wolność. Za każdym razem ustanawiała własny rząd, wypierając urzędników korony. Ale za każdym razem korona odzyskiwała kontrolę.

Do około 1814 roku Simon stał się głównym przywódcą rewolucji w Wenezueli. Jego armia wiele razy walczyła z rojalistami. W końcu jednak zdał sobie sprawę, że ma większe szanse na wygraną, jeśli zmieni teren bitwy.

Hiszpanie spodziewali się kłopotów w Wenezueli. Będąc w sąsiedniej Kolumbii, mógł ich zaskoczyć. Co więcej, stolica wicekrólestwa znajdowała się w Kolumbii.

Simon Bolivar dokonał więc nie lada wyczynu. Przekroczył imponujące Andy, które oddzielają Wenezuelę i Kolumbię. I zrobił to w najgorszym możliwym sezonie, przez przełęcz, którą wszyscy uważali za niemożliwą do przejścia.

Zaskoczył Hiszpanów po drugiej stronie i uwolnił Kolumbię. Z osłabionym w sercu wicekrólestwem wrócił do Wenezueli i uwolnił ją.

Zainspirowani jego sukcesem Panamczycy ogłosili własną wolność. To oznaczało, że trzy z czterech terytoriów Nowej Granady były teraz wolne.

Simon Bolivar udał się do czwartego, Ekwadoru, i również je wyzwolił. Tym samym Nowa Granada upadła.

Teraz upada wicekrólestwo Peru

Ale Hiszpanie wciąż mieli jedno potężne wicekrólestwo w Ameryce Południowej: wicekrólestwo Peru. Simon wyruszył więc i uwolnił je.

Potem pojechał dalej na południe i walczył z Hiszpanami o Boliwię, ich ostatnią twierdzę.

Boliwia była częścią trzeciego wicekrólestwa, zwanego Rio de la Plata. Podczas gdy Bolivar uwalniał dwa pozostałe wicekrólestwa, argentyński generał Jose de San Martin obalił to jedno. Została z niego tylko Boliwia. Simon zmiótł ją i uwolnił.

W ten sposób w 1825 roku Ameryka Południowa była wolna od hiszpańskiego panowania.

Boliwia i Peru stały się suwerennymi krajami. W międzyczasie cztery kraje, które były częścią Wicekrólestwa Nowej Granady (Wenezuela, Kolumbia, Panama i Ekwador) zostały połączone w nową republikę: Gran Colombia. Kilka lat później Gran Kolumbia rozpadła się.

To było więc największe osiągnięcie Simona Bolivara i to, za które jest najbardziej pamiętany: wyzwolenie pięciu krajów. Bez niego jego trzy inne wielkie osiągnięcia nie byłyby możliwe.

Czytaj dalej. Simon Bolivar w 15 faktach: poznaj południowoamerykańskiego wyzwoliciela

Drugie największe osiągnięcie Simona Bolivara: Zniesienie niewolnictwa

Niewiele osób zdaje sobie sprawę z tego drugiego wielkiego osiągnięcia Simona Bolivara.

Simon, pomimo odziedziczenia tysięcy afrykańskich niewolników, był abolicjonistą. W 1826 r. napisał:

„Ustawodawcy! Niewolnictwo jest wykroczeniem przeciwko wszelkim prawom. (…) Człowiek własnością! Obraz Boga pod jarzmem, jak brutal! (…)”

To właśnie w Boliwii Simonowi udało się szybko znieść niewolnictwo. Po wyzwoleniu Boliwii, jej obywatele nazwali swój kraj jego imieniem. Poprosili też Simona, by napisał ich konstytucję. Simon ją napisał, a w niej zniósł niewolnictwo. W 1831 roku w Boliwii nie było już niewolnictwa.

W innych wyzwolonych terytoriach zadanie okazało się trudniejsze. Trzeba było kilku prób.

Simon po raz pierwszy próbował położyć temu kres w 1816 r., podczas jednej z kampanii na rzecz wyzwolenia Wenezueli, ale nie udało się.

Później, w 1819 r., podczas Kongresu w Angosturze, ponownie naciskał na zniesienie niewolnictwa. Ponownie jednak poniósł porażkę.

W końcu, w 1821 roku, osiągnięto kompromis. Ponieważ wiele z byłych kolonii zależało w dużej mierze od pracy niewolników, patrioci postanowili znieść ją stopniowo.

Nie wolno było importować nowych niewolników. Patrioci uchwalili też prawo o „wolności łon”. Zgodnie z tym prawem, każdy urodzony w nowych republikach od 1821 roku rodził się wolny, nawet dzieci niewolników. Ponadto „właściciel” zniewolonej matki miał kształcić jej wolno urodzone dzieci.

Dzięki obu środkom – wstrzymaniu importu i wolnemu rodzeniu – patrioci spodziewali się, że liczba niewolników w byłych koloniach sama się zmniejszy.

Proces ten nie był szybki ani łatwy, ale 30 lat później wszystkie republiki, które wyzwolił Bolivar, zniosły niewolnictwo.

Czytaj także: Tych 7 pechowych europejskich arystokratów skończyło jako Niewolnicy w Afryce, Azji i Ameryce Północnej

Trzecie największe osiągnięcie Simona Bolivara: Równość wobec prawa

Niepodległość przyniosła wiele zmian społecznych. Simon Bolivar i patrioci ogłosili równość wszystkich ludzi wobec prawa.

W ten sposób zlikwidowali system kastowy, który obowiązywał od trzech wieków.

Hierarchia hiszpańska: kto jest szefem

Podczas gdy Hiszpania rządziła koloniami, nie było tam równości. Istniała hierarchia rasowa ustanowiona przez prawo.

Hiszpanie mieli krystalicznie czyste pojęcie o tym, kto jest na szczycie: oni byli.

Tylko ludzie urodzeni w Hiszpanii (Półwyspowi) mieli wszystkie przywileje. Mogli być wicekrólami, gubernatorami, arcybiskupami; mogli posiadać ziemię, handlować, itd.

Półwyspiarze żenili się tylko z innymi białymi. Ich dzieci tworzyły więc drugą legalną warstwę społeczeństwa kolonialnego: Kreolów, czyli białych urodzonych w obu Amerykach.

Korona nie ufała jednak w pełni Kreolom. Ponieważ urodzili się oni w koloniach, ich lojalność mogła leżeć po złej stronie. Mogliby zbuntować się przeciwko Hiszpanii.

Więc nigdy nie pozwolono im zajmować najwyższych stanowisk władzy.

Nawet w ten sposób przyznano im pewne przywileje prawne. Na przykład, mogli posiadać ziemię i eksploatować ją. Mogli też być mianowani na średnie stanowiska w rządzie, kościele i wojsku. Ale nigdy nie zajmowali najwyższych stanowisk.

Ironicznie, Kreole skończyli buntując się z powodu tego szklanego sufitu. Sam Simon Bolivar był Kreolem.

W czasach kolonialnych klasa wyższa składała się wyłącznie z białych.

System kastowy

Biali z klasy wyższej mogli zawierać małżeństwa tylko z innymi białymi, ale mieli mnóstwo dzieci pozamałżeńskich z rdzennymi mieszkańcami i Afrykanami.

Ludzie mieszanej krwi byli nazywani „kastami” i stanowili trzeci poziom w społeczeństwie kolonialnym. Należeli do niższych klas i mieli niewiele praw.

W ramach systemu kastowego nie wszyscy ludzie mieszanej krwi byli równi. Ich status prawny i społeczny zależał od ich dokładnego składu etnicznego. Na przykład ktoś, kto miał białych rodziców i rdzennych, był nazywany Metysem.

Wśród kast, Metysi byli najszczęśliwsi. Mogli oni czasami zajmować niskie stanowiska w kościele i wojsku. To znaczy, mogli być księżmi i żołnierzami. Ale nie mogli zajmować żadnych średnich stanowisk. I mieli zakaz wstępu do rządu, na uniwersytety i do większości innych instytucji.

Ludzie, którzy mieli białego i czarnego rodzica, mulaci, radzili sobie najgorzej. Mieli jeszcze mniej praw, nie byli akceptowani jako księża i mogli być zniewoleni, tak jak ich czarni rodzice.

W koloniach możliwości mieszania się były nieograniczone. Powiedzmy, Metys i Mulat mogli mieć dziecko (sambo), które z kolei mogło mieć dzieci z każdą inną rasą. W XVIII wieku pojawiły się więc obrazy „kastowe”. Były to tabele, które pokazywały, jak nazwać osobę w zależności od przynależności etnicznej każdego z jej rodziców.

Szpańczycy nazywali siebie „ludźmi rozumu”. Nie trzeba dodawać, że inne rasy były uważane za „Ludzi bez rozumu”. Tak więc, ogólnie rzecz biorąc, im więcej „nieracjonalnej” krwi miała dana osoba, tym mniej miała praw, tym więcej podatków płaciła, tym więcej pracy przymusowej mogła być poddana, itd.

A na dole piramidy

Na dole tej hierarchii prawnej znajdowali się pełnokrwiści tubylcy i Afrykanie.

Rdzenna ludność mogła posiadać trochę ziemi – tak jak biali – ale tylko ziemię wspólną przyznawaną przez króla, a nie własność prywatną. Byli najwyżej opodatkowani. I choć technicznie nie byli zniewoleni, w praktyce byli.

Ludzie pochodzenia afrykańskiego byli wprost zniewoleni.

Nowy republikański system równości

Kiedy Simon Bolivar wyzwolił kolonie, próbował ustanowić bardziej egalitarne społeczeństwo. W jednym ze swoich wczesnych przemówień (ok. 1816 r.) Simon powiedział: „Naród jest wspólną ziemią dla wszystkich, którzy się w nim urodzili i żyją, niezależnie od kasty, rasy czy religii.”

Kiedy doszedł do władzy, Simon Bolivar i patrioci – choć wszyscy byli Kreolami – znieśli system kastowy. Ogłosili, że wszyscy, niezależnie od rasy, są równi wobec prawa.

Zlikwidowali astronomiczne podatki i przymusową pracę, której poddawana była ludność tubylcza.

I Simon stworzył szkoły publiczne, do których przyjmowano dzieci wszystkich ras i mieszańców. To była spora nowość.

Nie przegap: What Did 15 of the Most Famous Romans Look Like?

Czwarte największe osiągnięcie Simona Bolivara: Tolerancja religijna

Ale Simon Bolivar jeszcze nie skończył, zadekretował również wolność religijną.

Do tego czasu każda osoba mieszkająca w koloniach musiała być katolikiem. Ludzie wyznający inne religie, takie jak judaizm, mieli zakaz wstępu do kolonii.

A korona przez wieki wysyłała mnóstwo księży, aby siłą nawracać rdzennych mieszkańców.

Z niepodległością przyszła tolerancja religijna.

Simon i patrioci zlikwidowali również Inkwizycję, która, wierzcie lub nie, wciąż istniała i z radością aresztowała ludzi i paliła książki aż do 1820 r..

Więc wolność religijna była jego czwartym wielkim osiągnięciem.

I oto masz. Teraz już wiesz, jakie były największe osiągnięcia Simona Bolivara. Wiesz, dlaczego jest sławny i dlaczego jego pomnik można znaleźć w większości dużych miast na półkuli zachodniej.

Czytaj dalej: Oto 8 najczęściej używanych języków w obu Amerykach – i nie zgadniesz połowy z nich