Mott, Lucretia

Lucretia Mott była jedną z pierwszych Amerykanek, które publicznie domagały się równych praw dla kobiet. Mott urodziła się 3 stycznia 1793 roku i dorastała w rodzinie kwakierskiej na wyspie Nantucket, w stanie Massachusetts. Jej ojciec, kapitan morski, często przebywał na morzu, pozostawiając żonie opiekę nad rodzinną szwalnią, która mieściła się w ich domu. Jako młoda dziewczyna, Mott zajmowała się klientami, kiedy jej matka jeździła do Bostonu po zaopatrzenie. W wieku trzynastu lat Mott została wysłana do kwakierskiej szkoły z internatem w Nowym Jorku, gdzie wkrótce znalazła się na czele swojej klasy. Kiedy ukończyła szkołę, została mianowana asystentką nauczyciela w swojej szkole.

Kwakierka i abolicjonistka

Po czterech latach nauczania, Mott przeniosła się do rodziny w Filadelfii, w Pensylwanii. Tam w 1811 roku wyszła za mąż za Jamesa Motta. Jej mąż dołączył do jej ojca w rodzinnym biznesie, a Mott zajęła się szóstką ich dzieci. Jej życie koncentrowało się wokół wspólnoty kościoła kwakrów, a w wieku dwudziestu ośmiu lat została wybrana na pastora. Kwakrzy, właściwie znani jako Religijne Towarzystwo Przyjaciół, wierzą, że księża i miejsca zorganizowanego kultu nie są konieczne, aby człowiek mógł doświadczyć Boga. Własne „wewnętrzne światło” każdego człowieka może poprowadzić go w kierunku boskiej prawdy. Kwakrzy nie wierzą w konflikty zbrojne ani niewolnictwo i byli jedną z pierwszych grup praktykujących równość między mężczyznami i kobietami.

Kwakrzy byli również jedną z pierwszych dużych grup w kraju, które podjęły sprawę abolicji (dążenie do wyeliminowania niewolnictwa). Mott gorąco popierała abolicję, a w latach trzydziestych XIX wieku jej wpływy wykroczyły poza dom spotkań. Bojkotowała (odmawiała kupowania) produktów wytworzonych przez niewolników, kupując w zamian bawełnę, ryż, cukier i inne towary z Południa pod zaświadczeniem, że niewolnicy nie brali udziału w ich produkcji.

Zakłada antyniewolnicze stowarzyszenie dla kobiet

W 1833 roku Mott uczestniczyła w męskiej konwencji antyniewolniczej w Filadelfii. Spotkanie, zorganizowane przez abolicjonistę Williama Lloyda Garrisona (1838-1909), zakończyło się podpisaniem przez mężczyzn „deklaracji wolności”. Będąc pod wrażeniem konwencji, Mott założyła Philadelphia Female Anti-Slavery Society i została jego pierwszą sekretarką. Do 1837 roku była główną mówczynią na kobiecych spotkaniach i konwencjach antyniewolniczych.

Wkrótce stało się dla Mott jasne, że mężczyźni nie zamierzają włączać kobiet jako liderek do ruchu antyniewolniczego. Kiedy Mott poprowadziła grupę kobiet na konwencję antyniewolniczą w Londynie w 1840 roku, odmówiono im miejsca na spotkaniu. Po powrocie Mott do Ameryki trzy miesiące później, jej sprawa antyniewolnicza została rozszerzona o bardziej radykalną kwestię: równe prawa dla kobiet.

Konwencja w Seneca Falls

Podczas podróży do Anglii Mott poznała Elizabeth Cady Stanton (1815-1902), która wkrótce miała stać się jedną z liderek ruchu na rzecz praw kobiet w Ameryce. W listach wymienianych po londyńskiej konwencji, Mott i Stanton dyskutowały o organizowaniu swojej sprawy. W końcu, latem 1848 roku, Mott spotkała się ze Stanton w Seneca Falls, w stanie Nowy Jork. Obie kobiety wraz z kilkoma przyjaciółkami zorganizowały Konwencję Praw Kobiet w Seneca Falls, spotkanie poświęcone promocji równych praw kobiet. Mott zgodziła się być główną mówczynią.

Organizatorki przybyły do kościoła unitariańskiego w Seneca Falls niosąc ze sobą deklarację praw, rezolucje i tomy statutów stanu Nowy Jork. Swój główny dokument wzorowali na Deklaracji Niepodległości, nazywając go Deklaracją Sentymentów. Domagając się, by prawa zawarte w Deklaracji Niepodległości odnosiły się zarówno do kobiet, jak i do mężczyzn, przeformułowały swój dokument tak, by brzmiał „że wszyscy mężczyźni i kobiety są stworzeni równymi.”

Po deklaracji następowała lista rezolucji, w których domagano się, by kobiety mogły zabierać głos publicznie, by były traktowane na równi z prawem, by otrzymywały równą edukację, równy dostęp do zawodów i równość w małżeństwie, by miały prawo pozywać i być pozywane oraz by mogły zeznawać w sądzie, a także by mogły sprawować opiekę nad dziećmi. Domagała się również, za namową Stanton, przyznania kobietom prawa do głosowania (sufrage), co w tamtych czasach było bardzo kontrowersyjnym punktem. Mott nie chciała zajmować się prawami wyborczymi kobiet, twierdząc, że naród nie jest gotowy na ich przyjęcie i że w ten sposób ośmieszy ich sprawę.

Społeczeństwo amerykańskie odrzuciło ideę praw kobiet. Tworzyły się grupy, których jedynym celem było uniemożliwienie kobietom przemawiania publicznie podczas tego, co gazety nazywały „konwencjami kury”. Wiele sporów dotyczyło tego, co Bóg przeznaczył dla kobiet i co stałoby się z cywilizacją, gdyby kobiety osiągnęły równy status z mężczyznami. Kiedy Mott przemawiała publicznie, zwoływała konwencję lub dyskutowała o sprawach państwowych, duża część amerykańskiej opinii publicznej uważała to za pogwałcenie praw natury. Ale publiczne zainteresowanie ruchem kobiecym wzrosło wraz z niepokojami społecznymi poprzedzającymi amerykańską wojnę secesyjną (1861-65).

Prawa kobiet i abolicja

W 1852 roku Mott została wybrana na przewodniczącą Konwencji Praw Kobiet w Syracuse, w stanie Nowy Jork, a rok później przewodniczyła jej piątemu dorocznemu spotkaniu. Zaangażowała się również w ruch umiarkowania (antyalkoholowy) i wyraziła zaniepokojenie godnymi pożałowania warunkami pracy robotników.

Ale choć poświęciła się sprawie praw edukacyjnych dla kobiet, ruch praw kobiet nigdy nie zastąpił w sercu Mott sprawy abolicjonizmu. Jej dom w Filadelfii służył jako „stacja” w Kolei Podziemnej, łańcuchu ludzi, którzy pomagali niewolnikom uciec na wolność. Mott, Stanton i Susan B. Anthony (1820-1906) jeździły po Nowym Jorku wzywając do natychmiastowej emancypacji niewolników.

Po wojnie secesyjnej Mott i Stanton założyły National Suffrage Association, aby zapewnić pełne prawa dla wyzwolonych mężczyzn i kobiet. Do swojej śmierci w wieku osiemdziesięciu siedmiu lat Mott była aktywnie zaangażowana w ten ruch.