Manifest

Manifest, een document waarin de positie of het programma van de opsteller ervan publiekelijk wordt verklaard. Een manifest is een uiteenzetting van een aantal ideeën, meningen of standpunten, maar het kan ook een actieplan zijn. Hoewel een manifest over elk onderwerp kan gaan, heeft het meestal betrekking op kunst, literatuur of politiek. Manifesten worden meestal geschreven uit naam van een groep die een gemeenschappelijk perspectief, ideologie of doel nastreeft, eerder dan uit naam van één individu.

Manifesten markeren vaak de goedkeuring van een nieuwe visie, aanpak, programma of genre. Ze bekritiseren een huidige stand van zaken, maar kondigen ook het einde daarvan aan en kondigen de komst van een nieuwe beweging of zelfs van een nieuw tijdperk aan. In die zin combineren manifesten een soms gewelddadige kritiek op de samenleving met een inaugurele en inspirerende verklaring van verandering. Hoewel manifesten kunnen beweren namens de meerderheid te spreken, worden ze vaak opgesteld door een non-conformistische minderheid en zijn ze verbonden met het idee van een avant-garde die de weg naar de toekomst aangeeft of zelfs leidt.

Ondere de vele opmerkelijke literaire en artistieke manifesten zijn Filippo Tommaso Marinetti’s “Futuristisch Manifest” (1909); “Een klap in het gezicht van de publieke smaak” (1912), van David Davidovich Burlyuk en anderen; en André Breton’s “Manifest van het surrealisme” (1924). Verschillende manifesten hebben een belangrijke rol gespeeld in de geschiedenis van sociale bewegingen en politieke ideeën. Bekende politieke manifesten zijn onder meer Het Communistisch Manifest van Karl Marx en Friedrich Engels (1848) en de “Port Huron Verklaring” (1962) van de Studenten voor een Democratische Samenleving.