Neusbloedingen (Epistaxis) bij katten

Wat is epistaxis?

Epistaxis wordt gedefinieerd als een acute bloeding (bloeding) uit het neusgat, de neusholte of de nasopharynx (het bovenste deel van de keel dat achter de neus ligt, net boven het zachte gedeelte van het monddak en net achter de neusholte). Het wordt meestal een bloedneus genoemd.

Epistaxis bij katten kan uiterst verontrustend zijn voor de eigenaar van het huisdier. De meeste acute of plotselinge neusbloedingen worden veroorzaakt door een eenvoudig trauma of door infecties van de bovenste luchtwegen. Andere oorzaken van epistaxis bij katten kunnen ernstiger zijn en vereisen onmiddellijke behandeling.

Wat moet ik doen als mijn kat thuis een bloedneus krijgt?

Als uw kat begint te bloeden uit de neus, kunt u deze eenvoudige eerste hulpstappen proberen om de bloeding te stoppen:

• Laat uw kat rustig blijven. Een verhoogde bloeddruk als gevolg van opwinding zal het bloeden versterken.
• Plaats een ijspack op de brug van de neus (boven op de snuit). Bij rassen met een kort gezicht moet u ervoor zorgen dat uw huisdier rond het ijspak kan ademen. De kou zal de kleine bloedvaten vernauwen, waardoor het bloeden wordt vertraagd.
• Smeer uw kat geen medicijnen toe, tenzij uw dierenarts dit uitdrukkelijk heeft geadviseerd.

Als deze stappen het bloeden niet stoppen of uw kat moeite heeft met ademhalen, ga dan meteen naar uw dierenarts of naar de spoedkliniek.

Bedenk dat een huisdier met een bloedneus waarschijnlijk veel bloed zal inslikken. Dit kan leiden tot een zwarte ontlasting (melena) of braaksel dat bloedstolsels bevat (hematemesis). Na een episode van epistaxis komen deze bevindingen vaak voor en hoeven niet noodzakelijkerwijs te wijzen op een bloeding in het maagdarmkanaal (GI).

Hoe wordt de diagnose gesteld?

Eerst zal uw dierenarts een grondige medische voorgeschiedenis van u nodig hebben. Nuttige informatie is onder meer:

• Heeft uw kat de afgelopen dertig dagen medicijnen gebruikt of is hij daaraan blootgesteld geweest? Niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID’s), met name aspirine, kunnen de bloedstollingsfactoren inactiveren, wat kan leiden tot spontane bloedstolling. Noteer alle geneesmiddelen en supplementen die uw kat heeft gekregen.
• Heeft u rattengif of andere bestrijdingsmiddelen in uw huis of tuin gebruikt?
• Heeft uw kat in de afgelopen twee tot drie weken knaagdieren gegeten of gedood?
• Is er een trauma aan de neus geweest?
• Heeft uw kat ruw met een ander dier gespeeld?
• Wordt uw kat blootgesteld aan vossenstaarten, graspollen of andere zaadkoppen die in de neus terecht kunnen komen?
• Niest uw kat of wrijft hij aan zijn neus?
• Heeft u bloed in de bek of langs het tandvlees gezien?
• Heeft u een zwarte teerachtige ontlasting opgemerkt?
• Heeft u donker, ‘koffiemalen’ braaksel opgemerkt?
• Heeft u ongewone blauwe plekken of donkere plekken op de huid gezien?
• Heeft u nieuwe zwellingen, knobbels of massa’s gezien?

Nadat de medische voorgeschiedenis is geëvalueerd, zal uw dierenarts een lichamelijk onderzoek uitvoeren. Specifieke afwijkingen waar uw dierenarts naar zal kijken zijn onder andere:

• een misvorming of asymmetrie van het gezicht van uw kat
• een zwelling van de neusbrug
• een verhoging van de derde oogleden
• een uitstulping of uitstulping van het ene oog in vergelijking met het andere
• overmatig tranen van een van beide ogen
• roodheid van de ogen
• abnormaal uiterlijk van de huid rond de neus
• verandering in de kleur van het tandvlees, vooral bleekheid

Welke onderzoeken kunnen nodig zijn?

Op basis van de bevindingen bij het onderzoek kan uw dierenarts een of meer van de volgende onderzoeken aanbevelen:

• Volledige telling van de bloedcellen (CBC) – om te zoeken naar bloedarmoede (een laag aantal rode bloedcellen wijst op bloedverlies) en om bloedplaatjes te meten (cellen die nodig zijn voor een goede bloedstolling)
• Serum biochemie – bloedonderzoek om de orgaanfunctie te beoordelen, zoeken naar aanwijzingen voor schade aan de lever of nieren door gifstoffen of naar andere onderliggende ziekten die bloedingen kunnen veroorzaken
• Urineonderzoek – om te zoeken naar bloed in de urine en andere afwijkingen
• Stollingsonderzoek – een reeks tests die de functie van de verschillende stollingsmechanismen in het bloed beoordelen.
• Röntgenfoto’s – kunnen worden gemaakt om te zoeken naar aanwijzingen voor bloedingen in het lichaam of andere afwijkingen die kunnen leiden tot epistaxis – de borstkas, schedel en mondholte worden vaak geradiografeerd in gevallen van epistaxis
• Bloeddruk – hoge bloeddruk kan neusbloedingen veroorzaken
• Neusswab – kweek- en antibioticagevoeligheidstests om eventuele infectieuze agentia te identificeren
• Schimmelkweken – kweken om te screenen op schimmelinfecties in de neusholte

Er kunnen meer specifieke tests worden uitgevoerd op basis van de eerste bevindingen en toestand van uw kat. Voorbeelden van aanvullend onderzoek zijn beenmergonderzoek, Ehrlichia-antistoftests, tests op tekenziekten, röntgenfoto’s van de sinus en schedel, MRI en rhinoscopie (het bekijken van de neusholten met een kleine endoscoop).

Wat veroorzaakt epistaxis?

Weliswaar zijn er veel oorzaken voor epistaxis bij katten, maar de meest voorkomende oorzaken zijn trauma en infectie. Andere meer ernstige aandoeningen die epistaxis kunnen veroorzaken zijn onder andere:

• rodenticide of rattengif
• leverfalen
• feline leukemie virus infectie
• feline immunodeficiency virus
• disseminated intravascular coagulation
• immune-mediated thrombocytopenia
• bone marrow disease
• drugsreacties (methimazol, chemotherapiemiddelen, oestrogenen, antibiotica uit de sulfaklasse)
• hemangiosarcoom
• andere vormen van kanker, met name van de neusholte en de schedel
• schimmelziekten
• ziekte van Von Willebrand
• hemofilie

Hoe wordt epistaxis behandeld?

De behandeling is gericht op de onderliggende aandoening of primaire oorzaak. Bij infecties worden vaak antibiotica gebruikt, bij chronische aandoeningen kan chirurgische cauterisatie worden toegepast. Wanneer het vermoeden bestaat dat epistaxis wordt veroorzaakt door angst, kunnen kalmerende middelen of andere gedragsbeïnvloedende medicijnen worden voorgeschreven.

Wat is de prognose?

De prognose is gebaseerd op de specifieke oorzaak van epistaxis en de gezondheidstoestand van het huisdier op het moment van de diagnose. Uw dierenarts zal u gedetailleerde diagnose- en behandelplannen geven, evenals de prognose op basis van de toestand van uw kat.