Rifater
BIJWERKINGEN
Gewenste voorvallen tijdens de klinische studie
Gegevens over ongewenste voorvallen die tijdens de eerste 2 maanden van de studie zijn gemeld voor RIFATER en de afzonderlijke behandelingsgroepen met geneesmiddelen, staan in de tabel hieronder.
Gerapporteerde bijwerkingen tijdens de klinische studie
| Gerapporteerde bijwerkingen per lichaam Systems During First 2 Months of Trial | Number of Patients with Adverse Events* | |
| RIFATER n=122‡ |
Separate†, n=123‡ |
|
| Cutaan (huiduitslag, erytrodermie, erytheem, exfoliatieve dermatitis, Lyell-syndroom, urticaria, gelokaliseerde huiduitslag, diffuse huiduitslag, pruritus, gegeneraliseerde overgevoeligheid) | 8 (7%) | 21 (17%) |
| Gastro-intestinaal (misselijkheid, braken, spijsverteringspijn, diarree) | 8 (7%) | 14 (11%) |
| 5 (4%) | 8 (7%) | |
| Gehoor en Vestibulair (oorsuizen, duizeligheid, duizeligheid met evenwichtsverlies) | 3 (2%) | 6 (5%) |
| 0 (0%) | 2 (2%) | |
| 5 (4%) | 4 (3%) | |
| Totaal lichaam (piekende koorts, aanhoudende koorts) | 2 (2%) | 4 (3%) |
| Cardiorespiratoir (benauwdheid, hoesten, diffuse pijn op de borst, hemoptoë, angina, hartkloppingen, totale pneumothorax) | 8 (7%) | 3 (2%) |
| 29 | 43 | |
| * Een bepaalde patiënt kan ≥ 1 ongewenst voorval hebben doorgemaakt. † Isoniazid, rifampine en pyrazinamide gedoseerd als afzonderlijke tabletten en capsules. ‡ In totaal 250 patiënten (124 RIFATER; 126 afzonderlijk) werden oorspronkelijk ingeschreven in het onderzoek. Vijf patiënten (2 RIFATER; 3 afzonderlijk) werden geëxcludeerd als gevolg van opnamefouten. |
||
Er werden geen ernstige ongewenste voorvallen gemeld bij de patiënten die RIFATER-tabletten kregen. Er werden drie ernstige ongewenste voorvallen gemeld bij patiënten die isoniazid, rifampine en pyrazinamide als afzonderlijke tabletten en capsules kregen. De drie ernstige bijwerkingen waren twee algemene overgevoeligheidsreacties en één geelzuchtreactie.
Er waren geen significante verschillen tussen de twee behandelingsgroepen in standaard leverfunctie, nierfunctie, en hematologische laboratoriumtestwaarden gemeten bij baseline en na 8 weken behandeling. Zoals te verwachten was voor deze geneesmiddelen, waren er veranderingen in leverenzymen (SGOT, SGPT) en serumurinezuurspiegels. De bijwerkingen die tijdens de behandeling met RIFATER werden gemeld, komen overeen met de bijwerkingen die hieronder voor de afzonderlijke componenten worden beschreven.
Gemelde bijwerkingen voor de afzonderlijke componenten van RIFATER
Rifampin
Gastro-intestinaal
Aanhoudend maagzuur, epigastrisch ongemak, anorexie, misselijkheid, braken, geelzucht, flatulentie, krampen en diarree zijn bij sommige patiënten waargenomen. Hoewel in vitro is aangetoond dat Clostridium difficile gevoelig is voor rifampine, is pseudomembraneuze colitis gemeld bij het gebruik van rifampine (en andere breedspectrumantibiotica). Daarom is het belangrijk deze diagnose te stellen bij patiënten die diarree ontwikkelen in samenhang met antibioticagebruik. Tandverkleuring (die blijvend kan zijn) kan optreden.
Hepatotoxiciteit
Hepatotoxiciteit waaronder voorbijgaande afwijkingen in leverfunctietesten (bijv, verhogingen van serumbilirubine, alkalische fosfatase, serumtransaminasen, gamma-glutamyltransferase), hepatitis, een shockachtig syndroom met leverbetrokkenheid en abnormale leverfunctietests, en cholestase zijn gemeld (zie WAARSCHUWINGEN).
Hematologisch
Thrombocytopenie is voornamelijk opgetreden bij intermitterende behandeling met hoge doses, maar is ook waargenomen na hervatting van de onderbroken behandeling. Het treedt zelden op bij een goed gecontroleerde dagelijkse behandeling. Dit effect is omkeerbaar als het geneesmiddel wordt gestaakt zodra purpura optreedt. Hersenbloedingen en sterfgevallen zijn gemeld wanneer de toediening van rifampine is voortgezet of hervat na het optreden van purpura.
Zeldzame meldingen van gedissemineerde intravasculaire stolling zijn waargenomen.
Leukopenie, hemolytische anemie, verlaagd hemoglobine, bloedingen en vitamine K-afhankelijke stollingsstoornissen (abnormale verlenging van de protrombinetijd of lage vitamine K-afhankelijke stollingsfactoren) zijn waargenomen.
Agranulocytose is zeldzaam gemeld.
Centraal Zenuwstelsel
Hoofdpijn, koorts, slaperigheid, vermoeidheid, ataxie, duizeligheid, onvermogen tot concentratie, mentale verwardheid, gedragsveranderingen, spierzwakte, pijn in de ledematen, en gegeneraliseerde gevoelloosheid zijn waargenomen.
Psychosen zijn zelden gemeld.
Zelden zijn ook myopathieën waargenomen.
Oculaire
Zichtstoornissen zijn waargenomen.
Endocriene
Menstruale stoornissen zijn waargenomen.
Zeldzame meldingen van bijnierinsufficiëntie bij patiënten met een gecompromitteerde bijnierfunctie zijn waargenomen.
Renaal
Elevingen in BUN en serumurinezuur zijn gemeld. In zeldzame gevallen zijn hemolyse, hemoglobinurie, hematurie, interstitiële nefritis, acute tubulaire necrose, nierinsufficiëntie en acuut nierfalen waargenomen. Deze worden over het algemeen beschouwd als overgevoeligheidsreacties. Ze treden gewoonlijk op tijdens intermitterende therapie of wanneer de behandeling wordt hervat na opzettelijke of toevallige onderbreking van een dagelijks doseringsschema en zijn omkeerbaar wanneer rifampine wordt gestaakt en een geschikte therapie wordt ingesteld.
Dermatologische
Cutane reacties zijn mild en zelflimiterend en lijken geen overgevoeligheidsreacties te zijn. Typisch bestaan ze uit blozen en jeuk met of zonder huiduitslag. Ernstigere cutane reacties die het gevolg kunnen zijn van overgevoeligheid komen voor, maar zijn zeldzaam.
Hypersensitiviteitsreacties
Occasioneel pruritus, urticaria, huiduitslag, pemphigoïdreactie, erythema multiforme, acute gegeneraliseerde exanthemateuze pustulose, Stevens-Johnson-syndroom, toxische epidermale necrolyse, Drug Reaction with Eosinophilia and Systemic Symptoms syndrome (zie WAARSCHUWINGEN), vasculitis, eosinofilie, pijnlijke mond, pijnlijke tong, en conjunctivitis zijn waargenomen.
Anafylaxie is zelden gemeld.
Diversen
Edema van het gezicht en de ledematen is gemeld. Andere reacties die zijn opgetreden bij intermitterende doseringsschema’s zijn onder meer het “griep”-syndroom (zoals episoden van koorts, koude rillingen, hoofdpijn, duizeligheid en botpijn), kortademigheid, piepende ademhaling, verlaging van de bloeddruk en shock. Het “griep”-syndroom kan ook optreden als rifampine onregelmatig door de patiënt wordt ingenomen of als de dagelijkse toediening wordt hervat na een medicijnvrij interval.
Isoniazid
De meest voorkomende reacties zijn die op het zenuwstelsel en de lever. (Zie de KADERWAARSCHUWING.)
Nervusstelsel
Perifere neuropathie is het meest voorkomende toxische effect. Het is dosisafhankelijk, komt het vaakst voor bij ondervoede mensen en bij mensen die aanleg hebben voor neuritis (bijv. alcoholisten en diabetici), en wordt gewoonlijk voorafgegaan door paresthesie van de voeten en handen. De incidentie is hoger bij “trage inactieven.”
Andere neurotoxische effecten, die bij conventionele doses ongebruikelijk zijn, zijn convulsies, toxische encefalopathie, neuritis en atrofie van de oogzenuw, geheugenstoornis en toxische psychose.
Gastro-intestinaal
Pancreatitis, misselijkheid, braken en epigastrische distress.
Hepatisch
Verhoogde serumtransaminasen (SGOT, SGPT), bilirubinemie, bilirubinurie, geelzucht, en soms ernstige en soms fatale hepatitis. De meest voorkomende prodromale symptomen zijn anorexie, misselijkheid, braken, vermoeidheid, malaise en zwakte. Milde en voorbijgaande verhoging van de serumtransaminasespiegel komt voor bij 10 tot 20% van de personen die isoniazide innemen. De afwijking treedt meestal op in de eerste 4 tot 6 maanden van de behandeling, maar kan op elk moment tijdens de therapie optreden. In de meeste gevallen wordt het enzymgehalte weer normaal en hoeft de medicatie niet te worden stopgezet. In incidentele gevallen treedt progressieve leverbeschadiging op, met bijbehorende symptomen. In deze gevallen moet het geneesmiddel onmiddellijk worden gestaakt. De frequentie van progressieve leverschade neemt toe met de leeftijd. Het is zeldzaam bij personen jonger dan 20 jaar, maar komt voor bij maximaal 2,3% van de personen ouder dan 50 jaar.
Hematologisch
Agranulocytose; hemolytische, sideroblastische, of aplastische anemie; trombocytopenie; en eosinofilie.
Hypersensitiviteitsreacties
Koorts, huiderupties (morbilliform, maculopapuleus, purpurisch, of exfoliatief), lymfadenopathie, anafylactische reacties, Stevens-Johnson-syndroom, toxische epidermale necrolyse (zie WAARSCHUWINGEN, Isoniazid), Drug Reaction with Eosinophilia and Systemic Symptoms-syndroom (zie WAARSCHUWINGEN), en vasculitis.
Metabolisch en endocrien
Pyridoxinedeficiëntie, pellagra, hyperglykemie, metabole acidose, en gynaecomastie.
Diversen
Rheumatisch syndroom en systemisch lupus erythematosus-achtig syndroom.
Pyrazinamide
De belangrijkste bijwerking is een leverreactie (zie WAARSCHUWINGEN). Hepatotoxiciteit lijkt dosisgerelateerd te zijn en kan op elk moment tijdens de therapie optreden. Pyrazinamide kan hyperurikemie en jicht veroorzaken (zie VOORZORGSMAATREGELEN).
Gastro-intestinale
Gastorale stoornissen waaronder misselijkheid, braken en anorexie zijn ook gemeld.
Hematologisch en lymfatisch
Thrombocytopenie en sideroblastaire anemie met erytroïde hyperplasie, vacuolatie van erytrocyten en verhoogde serumconcentratie zijn bij dit geneesmiddel zelden voorgekomen. Bijwerkingen op de bloedstollingsmechanismen zijn ook zelden gemeld.
Anderen
Milde artralgie en myalgie zijn frequent gemeld. Overgevoeligheidsreacties met inbegrip van het syndroom van de Drug Reaction with Eosinophilia and Systemic Symptoms (zie WAARSCHUWINGEN), huiduitslag, urticaria, pruritus, en erytheem zijn gemeld. Angio-oedeem is zelden gemeld. Koorts, acne, lichtgevoeligheid, porfyrie, dysurie en interstitiële nefritis zijn zelden gemeld.
Lees de volledige FDA-voorschrijfinformatie voor Rifater (Rifampine, Isoniazide en Pyrazinamide)