Witte rook, Paus; zwarte rook, Nope: Hoe Conclaaf rook zijn kleur krijgt
Maart 13, 2013 — De wereld wachtte met ingehouden adem op de verkiezing van een nieuwe paus, met alle ogen gericht op de kleine schoorsteen op het dak van de Sixtijnse Kapel voor een teken van ofwel zwarte rook of witte rook.
Voor drie stemmen spuwde de rook uit in dikke zwarte wolken, wat erop wijst dat er nog geen nieuwe paus is gekozen. Het conclaaf heeft 77 stemmen nodig, oftewel een tweederde meerderheid van 115 kardinaal-verkiezers, voor één enkele naam om een nieuwe paus te kiezen.
Toen verscheen de rook plotseling, om 19.06 uur, vandaag Romeinse tijd, weer. En het was wit. We hebben nu een nieuwe paus.
Maar wat de conclaafrook, of de “fumata”, zijn dikke, kenmerkende kleur geeft, is een bepaald chemisch mengsel.
Laten we even teruggaan naar de scheikundeles op de middelbare school. Volgens het persbureau van het Vaticaan wordt de zwarte rook geproduceerd door een mengsel van kaliumperchloraat, antraceen en zwavel.
De witte rook is een mengsel van kaliumchloraat, lactose en een dennenhars, ook bekend als Griekse pek.
LeES: Vaticaanse hand-out over de Conclaafkachels en de “Fumata”
Hier volgt hoe het werkt: Wanneer de stembiljetten van de kardinalen zijn uitgebracht en geteld, worden de stembiljetten verbrand in een systeem met twee fornuizen.
De stembiljetten en persoonlijke aantekeningen worden verbrand in een gietijzeren fornuis dat ongeveer drie voet hoog is en een diameter heeft van ongeveer 19 inch. Het wordt gebruikt sinds het conclaaf van 1939, waarbij Paus Pius XII werd gekozen.
Wanneer de stembiljetten in het oudere fornuis worden verbrand, activeert dit een elektronisch, rookproducerend apparaat dat is gemonteerd op een tweede, moderner fornuis, dat voor het eerst werd gebruikt in het conclaaf van 2005 voor de verkiezing van Benedictus XVI.
Het apparaat laat een patroon met vijf “ladingen” of containers van een van de twee chemische mengsels vrijkomen. De vijf ladingen worden een voor een in het apparaat geladen om genoeg zwarte of witte rook te produceren om ongeveer zeven minuten zichtbaar te blijven.
Elke van de vijf ladingen is ongeveer 25 centimeter bij 15 centimeter bij 7 centimeter, volgens het Vaticaan, of ruwweg 10 centimeter bij 5 centimeter bij 3 centimeter — min of meer de grootte van een doos tissues.
De uitlaatpijpen van de oudere, gietijzeren kachel en de moderne kachel zijn samengevoegd tot een enkele pijp, die vervolgens naar de schoorsteen van de Sixtijnse Kapel leidt. De rook die we vanaf het Sint-Pietersplein zien, is dus een mengsel van de brandende stembiljetten van de kardinalen en de chemicaliën.