Ai Weiwei: biografia, twórczość, wystawy

Urodzony w 1957 roku w Pekinie Ai Weiwei jest multidyscyplinarnym artystą, architektem, fotografem, projektantem, krytykiem i aktywistą, synem znanego chińskiego poety Ai Qinga, który w latach 1929-1932 studiował teorię awangardy w Paryżu. Qing, który wywarł ogromny wpływ na sposób myślenia Weiweia, studiował również kinematografię i należał do grupy Xingxing, w której poświęcał czas na eksperymenty z technikami indywidualistycznymi, a która została ostatecznie rozwiązana przez ówczesne władze. W USA związał się z minimalizmem, pop-artem, sztuką konceptualną i dadaizmem. W swojej twórczości Weiweiowi udaje się zharmonizować zachodni postmodernizm z tendencją do rękodzieła, najbardziej obecną w okresie chińskiej rewolucji kulturalnej. Niezwykle umiejętnie łączy przeszłość z teraźniejszością, ukazując jednocześnie konflikt między percepcją a czystą koncepcją.

Jego praca „Coca-Cola Vase” pokazuje wagę tendencji modernistycznych – wpływ na to dzieło artystów takich jak Andy Warhol i Marcel Duchamp jest oczywisty. Inną pracą, w której widać wyraźny wpływ wielu różnych źródeł, jest „Forever”, gdzie rowery połączone kołami tworzą przykład ready-made.

W każdym dziele Ai Weiwei jest poczucie, że w pełni wypełnia on swoje uczucia i koncepcje, Przejawia się to również fizycznie w jego rzeźbach na wielką skalę, takich jak „Ptasie gniazdo”, stworzone na Igrzyska Olimpijskie w Pekinie w 2008 roku we współpracy z architektami Stefanem Marbachem, Pierre de Meuronem i Jacques’em Herzogiem. Tradycja i polityka są obecne w całej jego twórczości, zarówno w wystawach, rzeźbach, fotografiach, jak i architekturze – głośna obrona praw człowieka i sprzeciw wobec nadużyć władzy są synonimami jego nazwiska, a opinia publiczna pamięta jego uwięzienie właśnie z tych powodów.

Nie należy zapominać również o jego roli jako aktywisty – publicznie potępił szereg działań rządu i zdecydowanie opowiedział się po stronie praw człowieka, do tego stopnia, że jego pracownia, wyceniana na ponad 1 mln euro, została zniszczona przez chińskie władze. W 2011 r. jego rodzina ogłosiła jego zaginięcie; następnie został uwolniony, ale umieszczono go w areszcie domowym, co skłoniło go do stworzenia we własnym domu reality show w stylu Big-Brother, który jednak został zlikwidowany przez reżim. Ai Weiwei jest krytycznym głosem wobec chińskiego rządu, ważną postacią intelektualną, której prace konsekwentnie pokazują dojrzałość i zaangażowanie społeczne. W trakcie swojej kariery wystawiał w wielu różnych krajach i obecnie jest aktywny w swoim zawodzie architekta – chociaż nadal pojawia się w mediach z powodu aresztowania i uwięzienia, nadal jest rozpoznawany na całym świecie ze względu na swoją pracę artystyczną.

Prace artysty są często wystawiane w dużych miejscach ze względu na ich rozmiar. Jedną z bardziej niezwykłych pozycji jest jego seria fotografii, na których widać, jak pozwala dzbankowi należącemu do dynastii Han spaść na podłogę, rozbijając się na kawałki.

Wystawiał w niektórych z najważniejszych galerii i muzeów na świecie, a także brał udział w Biennale w Wenecji i Documenta w Kassel. W 2010 roku zaprojektował udany projekt Tate Modern, pokrywając turbiny muzeum porcelanowymi rurami, współpracując z chińskimi rzemieślnikami, aby stworzyć 100 milionów kopii.

Jego pierwsza prawdziwie międzynarodowa wystawa odbyła się w 2012r, Jednak nie mógł w niej uczestniczyć z powodu wygnania, gdyż został oskarżony przez chiński rząd o spisek w swoim kraju. Wystawa była retrospektywą zatytułowaną „Entrelacs” i była poświęcona Jeu de Paume – składała się z 500 zdjęć, filmów i tekstów, łącząc w różnych formatach kluczowe momenty jego życia. Kiedy wystawa została otwarta w Paryżu, chińska ambasada nie została zaproszona, ale udało się ją bezproblemowo przeprowadzić w Hiszpanii, gdzie była reprezentowana przez znaną galerię Ivorypress.

W 2013 roku Weiwei zaprezentował swoją wystawę „Resistance and Tradition” w Centro Andaluz de Arte Contemporáneo, która obejmowała również premierę dokumentu „Never Sorry” Alison Klayman – biografii artysty poruszającej lekko temat współczesnych Chin. David Harvey powiedział, że artysta „łączy tradycję kultury chińskiej, sztukę zachodnią i różnorodne techniki, aby w unikalny sposób wyrazić kapitalizm informacyjny.” Do jego najbardziej reprezentatywnych prac należą „Ptasie gniazdo”, „Sufit węża”, „Światło zstępujące”, „Światło sześcianu”, „Zakorzeniony” i „Pamiętając”.

Jego prace można obecnie oglądać w Wielkiej Brytanii na wystawie zatytułowanej „According to What?”, czynnej do 10 sierpnia 2014 roku. Na wystawie znajdują się stare krzesła przedstawiające byłych dysydentów chińskiego rządu, którym władze zakazały podróżowania. Według Clare Lilley, mimo że poszczególne krzesła sprawiają wrażenie „spokoju i pokoju”, zamierzonym przesłaniem jest to, że „życie jest niewiarygodnie trudne i brutalne dla milionów ludzi”.

Przez całe lato Ai Weiwei będzie wystawiał w Martin-Gropius-Bau w Berlinie, a także w Nowym Jorku. Szczegółowe informacje można znaleźć w naszym artykule na temat 10 najlepszych wystaw w Nowym Jorku.