Gad
Gad, dowolny członek klasy Reptilia, grupy kręgowców oddychających powietrzem, które mają wewnętrzne zapłodnienie, rozwój owodni i łuski naskórka pokrywające część lub całość ciała. Główne grupy żyjących gadów – żółwie (rząd Testudines), tuatary (rząd Rhynchocephalia ), jaszczurki i węże (rząd Squamata) oraz krokodyle (rząd Crocodylia, lub Crocodilia)- liczą ponad 8 700 gatunków. Ptaki (klasa Aves) mają wspólnego przodka z krokodylami w podklasie Archosauria i są technicznie jedną linią gadów, ale są traktowane oddzielnie (zob. ptak).
Leonard Lee Rue III-The National Audubon Society Collection/Photo Researchers
Jack Dermid
© Denys Denysevych/Dreamstime.com
Wymarłe gady obejmowały jeszcze bardziej zróżnicowaną grupę zwierząt, która wahała się od morskich plezjozaurów, pliozaurów i ichtiozaurów do olbrzymich roślinożernych i mięsożernych dinozaurów ze środowisk lądowych. Taksonomicznie Reptilia i Synapsida (grupa gadów ssakokształtnych i ich wymarłych krewnych) były grupami siostrzanymi, które oddzieliły się od wspólnego przodka w epoce środkowego Pensylwanu (ok. 312 mln-307 mln lat temu). Przez miliony lat przedstawiciele tych dwóch grup byli do siebie powierzchownie podobni. Powoli jednak nastąpiła dywergencja stylów życia, a z linii synapsydów wyodrębniły się włochate ssaki, które posiadały endotermiczną (ciepłokrwistą) fizjologię i gruczoły mleczne do karmienia młodych. Wszystkie ptaki i niektóre grupy wymarłych gadów, jak np. wybrane grupy dinozaurów, również wykształciły endotermiczną fizjologię. Jednak większość współczesnych gadów posiada fizjologię ektotermiczną (zimnokrwistą). Obecnie tylko żółw skórzasty (Dermochelys coriacea) ma fizjologię zbliżoną do endotermicznej. Jak dotąd żaden gad, żyjący lub wymarły, nie wykształcił wyspecjalizowanych gruczołów skórnych do karmienia swoich młodych.
Heather Angel
M.F. Soper/Bruce Coleman Inc.