Osadnik

Można zaobserwować, jak osadnicy bardzo często zajmowali ziemie zamieszkiwane wcześniej przez ludy od dawna żyjące, określane jako rdzenne (zwane również „tubylcami”, „Aborygenami” lub, w obu Amerykach, „Indianami”).

Proces, w którym rdzenne terytoria są zasiedlane przez obce ludy jest zwykle nazywany kolonializmem osadniczym. Polega on na procesie często brutalnego wywłaszczania. Osadniczy kolonializm jest trwającym procesem, który nadal kształtuje obecne doświadczenia rdzennych mieszkańców w wielu częściach świata. Ponieważ kolonializm osadniczy trwa, słowo 'osadnik' jest również używane w teraźniejszości – osadnicy nie są po prostu pierwszymi fizycznymi przybyszami do danego miejsca, ale tymi, którzy uczestniczą w zasiedlaniu terytorium, które należy do kogoś innego.

W niektórych przypadkach (takich jak Australia), gdy mentalność kolonialistów i prawa ulegają zmianie, prawna własność niektórych ziem jest kwestionowana przez ludność rdzenną, która albo twierdzi, albo dąży do przywrócenia tradycyjnego użytkowania, praw do ziemi, tytułu tubylczego i związanych z tym form prawnej własności lub częściowej kontroli.

Słowo „osadnik” nie było pierwotnie zwykle używane w odniesieniu do różnych ludów, które stały się częścią społeczeństw osadniczych, takich jak zniewoleni Afrykanie (np. w Stanach Zjednoczonych), najemni robotnicy (np. w Ameryce Kolonialnej) lub skazańcy (np. w Ameryce Kolonialnej, ok. 1615-1775; Australii 1788-1868).

W przenośnym użyciu, „osoba, która idzie pierwsza lub robi coś pierwsza” odnosi się również do amerykańskiego angielskiego użycia „pioneer” w odniesieniu do osadnika – osoby, która migrowała do mniej okupowanego obszaru i ustanowiła tam stałe miejsce zamieszkania, często w celu skolonizowania obszaru; po raz pierwszy odnotowane w języku angielskim w 1605 roku. W historii Stanów Zjednoczonych termin ten odnosi się do Europejczyków, którzy uczestniczyli w zasiedlaniu nowych ziem na terytoriach rdzennych mieszkańców. W Kanadzie termin „osadnik” jest obecnie używany do określenia ludzi o nie rdzennym pochodzeniu. Nie jest to osobisty lub indywidualny osąd wartości, ale opis konkretnej pozycji społecznej.

W tym użyciu pionierzy są zazwyczaj jednymi z pierwszych na danym terenie, podczas gdy osadnicy mogą przybyć po pierwszym zasiedleniu i dołączyć do innych w procesie ludzkiego zasiedlania. Koreluje to z pracą pionierów wojskowych, którzy mieli za zadanie budowę obozów przed przybyciem głównego korpusu wojsk do wyznaczonego miejsca obozowania.

W imperialnej Rosji rząd zapraszał Rosjan lub obcokrajowców do osiedlania się na słabo zaludnionych ziemiach. Osadników tych nazywano „kolonistami”. Zob. np, artykuły Slavo-Serbia, Volga German, Volhynia, Russians in Kazakhstan.

Ale często myśli się o nich jako o podróżujących drogą morską – dominującej formie podróżowania we wczesnej epoce nowożytnej – znaczące fale osadnictwa mogły również wykorzystywać długie trasy lądowe, takie jak Great Trek Boer-Afrikaners w Afryce Południowej, czy Oregon Trail w Stanach Zjednoczonych.

Użycie antropologiczneEdit

Antropolodzy rejestrują plemienne przemieszczenia rodzimych osadników, którzy wypierają inne plemię z ziem, które posiadało, takie jak zasiedlenie ziem w obszarze zwanym obecnie Carmel-by-the-Sea w Kalifornii, gdzie ludy Ohlone zasiedliły tereny wcześniej zamieszkane przez plemię Esselen (Bainbridge, 1977).

Współczesne użycieEdit

Na Bliskim Wschodzie istnieje wiele odniesień do różnych squatterów i konkretnych polityk określanych jako „osadnik”. Wśród nich:

• Irak – program arabizacji partii Baas pod koniec lat 70. w północnym Iraku, którego celem było osiedlanie ludności arabskiej zamiast Kurdów po drugiej wojnie iracko-kurdyjskiej.
• Izrael – Izraelczycy, którzy przenieśli się na tereny zdobyte podczas wojny sześciodniowej w 1967 r., są określani mianem osadników izraelskich. W ostatnich latach osadnicy izraelscy osiedlali się na terytoriach palestyńskich, takich jak Strefa Gazy i Zachodni Brzeg. Wywołało to jednak niepokoje polityczne, a wielu osadników zostało siłą usuniętych ze swoich osiedli przez rząd izraelski.
• Syria – W ostatnich czasach arabscy osadnicy przenieśli się również w dużych ilościach na tereny zamieszkane przez mniejszości etniczne, takie jak północno-wschodnia Syria.
• Cypr – W następstwie tureckiej inwazji na Cypr rząd turecki rozpoczął osiedlanie rolników z kontynentu w nowo ogłoszonej Tureckiej Republice Cypru Północnego. Dziś szacuje się, że osadnicy ci stanowią około połowy ludności Cypru Północnego.

Kobiety i dzieci doświadczają przemocy na tych wysoce niebezpiecznych obszarach z powodu konfliktu. Wielu tubylców staje w obliczu wysiedlenia, gdy powstają nowe osiedla. Podczas wojny palestyńskiej w 1948 roku, w której powstał Izrael, ponad 750 000 Palestyńczyków zostało wysiedlonych ze swoich domów i nie pozwolono im wrócić.

Zasiedlenia mogą uniemożliwić tubylcom kontynuowanie ich pracy. Na przykład, jeśli osadnicy zabiorą część ziemi, na której rosną drzewa oliwne, tubylcy nie mają już dostępu do tych drzew oliwnych, a ich źródło utrzymania jest zagrożone.