Perikardiocenteza

Co to jest perikardiocenteza?

Perikardiocenteza jest zabiegiem wykonywanym w celu usunięcia płynu, który nagromadził się w worku wokół serca (osierdziu). Wykonuje się go przy użyciu igły i małego cewnika w celu odprowadzenia nadmiaru płynu.

Włóknisty worek zwany osierdziem otacza serce. Worek ten zbudowany jest z dwóch cienkich warstw, pomiędzy którymi znajduje się niewielka ilość płynu. Płyn ten zmniejsza tarcie pomiędzy warstwami, ponieważ ocierają się one o siebie podczas bicia serca. W niektórych przypadkach pomiędzy tymi dwiema warstwami gromadzi się zbyt dużo płynu. Nazywa się to wysiękiem osierdziowym. Gdy tak się dzieje, może to wpływać na prawidłową pracę serca. Perikardiocenteza odprowadza ten płyn i zapobiega jego gromadzeniu się w przyszłości.

Podczas perikardiocentezy lekarz wkłuwa igłę przez ścianę klatki piersiowej do tkanki wokół serca. Gdy igła znajdzie się w osierdziu, lekarz wprowadza długą, cienką rurkę zwaną cewnikiem. Lekarz używa cewnika do odprowadzenia nadmiaru płynu. Cewnik może wyjść bezpośrednio po zabiegu. Albo może pozostać na miejscu przez kilka godzin lub przez noc. Ma to na celu upewnienie się, że cały płyn został odsączony i zapobieżenie ponownemu gromadzeniu się płynu.

Dlaczego może być potrzebna perikardiocenteza?

Wiele schorzeń może powodować gromadzenie się płynu wokół serca. Nagromadzenie tego płynu może powodować duszności i ból w klatce piersiowej. Może to być uleczalne za pomocą leków. W innych przypadkach nagromadzenie płynu zagraża życiu i wymaga natychmiastowego opróżnienia.

Perikardiocenteza może pomóc w opróżnieniu płynu wokół serca. I może pomóc zdiagnozować przyczynę dodatkowego płynu. Warunki, które mogą powodować wysięk osierdziowy obejmują:

Zakażenie serca lub worka osierdziowego
Rak
Zapalenie worka osierdziowego z powodu ataku serca
Uraz
Choroba układu odpornościowego
Reakcje na niektóre leki
Promieniowanie
Przyczyny metaboliczne, jak niewydolność nerek z mocznicą

Czasami przyczyna gromadzenia się płynów jest nieznana.

Perikardiocenteza nie jest jedyną metodą usuwania płynu wokół serca. Jest ona jednak preferowana, ponieważ jest mniej inwazyjna niż operacja. Czasami lekarze wykonują chirurgiczny drenaż płynu. Może to być wykonane u osób, u których doszło do przewlekłego nagromadzenia płynu lub zapalenia, u osób, które mogą potrzebować usunięcia części osierdzia, lub u osób, u których płyn ma pewne cechy charakterystyczne.

Jakie jest ryzyko zabiegu perikardiocentezy?

Wszystkie procedury wiążą się z pewnym ryzykiem. Ryzyko związane z perikardiocentezą obejmuje:

Przebicie serca, które może wymagać operacji w celu naprawy
Przebicie wątroby
Nadmierne krwawienie, które może uciskać serce i wpływać na jego prawidłowe funkcjonowanie
Powietrze w jamie klatki piersiowej
Infekcja
Nieprawidłowy rytm serca (który w rzadkich przypadkach może spowodować zgon)
Niewydolność serca z płynem w płucach (rzadko)

Istnieje również możliwość, że płyn wokół serca powróci. W takim przypadku konieczne może być powtórzenie zabiegu lub usunięcie całości lub części osierdzia.

Własne ryzyko może się różnić w zależności od wieku, ogólnego stanu zdrowia, przyczyny zabiegu lub rodzaju operacji. Mogą się one również różnić w zależności od anatomii serca, płynu i osierdzia. Porozmawiaj ze swoim dostawcą usług medycznych, aby dowiedzieć się, jakie ryzyko może dotyczyć Ciebie.

Jak przygotować się do zabiegu perikardiocentezy?

Zapytaj swojego lekarza, jak przygotować się do zabiegu perikardiocentezy. Prawdopodobnie będziesz musiał unikać jedzenia i picia przez 6 lub więcej godzin przed zabiegiem. Zapytaj lekarza, czy musisz przestać przyjmować jakiekolwiek leki przed zabiegiem.

Lekarz może zażyczyć sobie dodatkowych badań przed zabiegiem. Mogą one obejmować:

Rtg klatki piersiowej
Elektrokardiogram (EKG), aby sprawdzić rytm serca
Badania krwi, aby ocenić ogólny stan zdrowia
Echokardiogram, aby obejrzeć przepływ krwi przez serce i płyn wokół serca
TK lub MRI, jeśli lekarz potrzebuje więcej informacji na temat serca
Cewnikowanie serca, aby zmierzyć ciśnienie w sercu

Co się dzieje podczas zabiegu perikardiocentezy?

Porozmawiaj ze swoim lekarzem o tym, co będzie się działo podczas zabiegu. Zabieg zostanie wykonany przez kardiologa i zespół chirurgiczny. Poniżej przedstawiono opis zabiegu perikardiocentezy za pomocą cewnika, który jest najczęstszą formą zabiegu. Ogólnie:

Będzie Pan/Pani przytomny/a. W dłoni lub ramieniu zostanie umieszczona kroplówka. Przed rozpoczęciem zabiegu najprawdopodobniej zostaną podane leki usypiające.
Państwa funkcje życiowe będą ściśle monitorowane.
Zabieg powinien trwać około godziny.
Państwa lekarz wykona echokardiogram, aby obejrzeć płyn wokół serca i anatomię serca. Pomoże to określić najlepsze miejsce do wprowadzenia igły.
Lekarz zastosuje znieczulenie miejscowe w miejscu wprowadzenia igły, poniżej mostka.
Lekarz wprowadzi igłę przez skórę. Może to być odczuwane jako nacisk lub lekki ból. W razie potrzeby można podać leki przeciwbólowe.
Igła zostanie naprowadzona na płyn w worku osierdziowym za pomocą echokardiogramu lub zdjęcia rentgenowskiego (fluoroskopii).
Gdy igła znajdzie się we właściwym miejscu, zostanie usunięta i zastąpiona cewnikiem. Płyn będzie odpływał przez cewnik. W niektórych przypadkach, cewnik ten może pozostać na miejscu przez kilka godzin lub nawet dni. W innych przypadkach może on zostać usunięty wcześniej.
Cewnik zostanie usunięty, gdy wycieknie wystarczająca ilość płynu. W miejscu wprowadzenia cewnika zostanie zastosowany ucisk, aby zapobiec krwawieniu.

Co się dzieje po zabiegu perikardiocentezy?

Pytaj lekarza o to, czego możesz się spodziewać po zabiegu. Ogólnie rzecz biorąc, po zabiegu perikardiocentezy:

Po przebudzeniu może być Pan/Pani oszołomiony/a i zdezorientowany/a.
Będą uważnie obserwowane Pana/Pani parametry życiowe, takie jak tętno, oddychanie, ciśnienie krwi i poziom tlenu.
Jeśli cewnik, który został użyty do odprowadzenia płynu pozostanie na miejscu, zostanie sprawdzony, aby upewnić się, że nie jest zablokowany, zanim będzie można go bezpiecznie usunąć.
Można wykonać echokardiogram, aby potwierdzić brak ponownego gromadzenia się płynu.
Można wykonać zdjęcie rentgenowskie klatki piersiowej, aby upewnić się, że igła nie przebiła płuca podczas zabiegu.
Próbka odsączonego płynu może zostać wysłana do laboratorium w celu przeprowadzenia badań.
Prawdopodobnie będziesz musiał pozostać w szpitalu przez jeden lub więcej dni. Może to częściowo zależeć od przyczyny zabiegu perikardiocentezy.

Po wyjściu ze szpitala:

Powinnaś być w stanie stosunkowo szybko powrócić do normalnej aktywności, ale unikaj intensywnych ćwiczeń fizycznych, dopóki lekarz nie stwierdzi, że jest to w porządku.
Upewnij się, że dotrzymasz wszystkich wizyt kontrolnych.
Zadzwoń do lekarza, jeśli masz gorączkę, zwiększony wyciek z miejsca wkłucia igły, ból w klatce piersiowej lub jakiekolwiek inne poważne objawy.
Przestrzegaj wszystkich zaleceń, jakich udzieli ci lekarz odnośnie leków, ćwiczeń, diety i pielęgnacji ran.

Wiele osób zauważa poprawę w zakresie objawów zaraz po zabiegu perikardiocentezy.

Następne kroki

Przed wyrażeniem zgody na badanie lub zabieg upewnij się, że wiesz:

Nazwę badania lub procedury
Powód, dla którego ma Pan/Pani wykonać badanie lub procedurę
Jakich wyników może się Pan/Pani spodziewać i co one oznaczają
Ryzyko i korzyści wynikające z badania lub procedury
Jakie są możliwe skutki uboczne lub powikłania
Kiedy i gdzie ma Pan/Pani wykonać badanie lub procedurę
Kto będzie wykonywał badanie lub procedurę? i jakie są kwalifikacje tej osoby
Co by się stało, gdyby nie wykonano badania lub procedury
Jakiekolwiek alternatywne badania lub procedury, o których należy pomyśleć
Kiedy i jak otrzymasz wyniki
Do kogo możesz zadzwonić po badaniu lub procedurze, jeśli masz pytania lub problemy
Ile będziesz musiał zapłacić za badanie lub procedurę