Bekende christenen die geloofden dat evolutie verenigbaar is met het christelijk geloof

Veel mensen vandaag de dag – zowel christenen als niet-christenen – veronderstellen dat “schepping” en “evolutie” tegenstrijdige geloofsovertuigingen zijn: Dat iemand óf gelooft in een schepper God, óf gelooft in een natuurlijk proces zoals evolutie. Ik begrijp dit perspectief omdat ik het ooit zelf heb gehad. Ik geloof nog steeds dat God de schepper van alle dingen is, maar mijn kijk op evolutie is verschoven. Ik zie evolutie nu gewoon als een manier om Gods schepping te begrijpen, door de lens van de wetenschap.

Hoe ben ik van gedachten veranderd over evolutie? De eerste stap was de ontmoeting met gelovige, betrouwbare christenen die niet in de hokjes van “creationist” of “evolutionist” pasten. Deze christenen lieten mij een diepere en betere manier zien om mijn geloof te verenigen met de ontdekkingen van de wetenschap. Zij hielpen mij om het wetenschappelijke bewijs achter evolutie te begrijpen, en om het bijbelse scheppingsverhaal getrouwer te interpreteren. De lijst van deze christenen omvat Francis Collins, Tim Keller, John Walton, en N.T. Wright, onder vele anderen.

In de jaren sinds ik mijn perspectief veranderde, heb ik nog een verrassende ontdekking gedaan: Veel van de beroemdste en invloedrijkste christelijke geleerden en leiders van de laatste 150 jaar geloofden ook dat evolutie verenigbaar was met het christelijk geloof. Hieronder volgt een verzameling citaten van deze geleerden en leiders. (De lijst bevat geen hedendaagse stemmen zoals N.T. Wright, Philip Yancey, en John Ortberg, wiens steunbetuigingen elders op onze site te vinden zijn.)

Merk op dat verschillende mensen op deze lijst complexe ideeën hadden over evolutie, die niet in een enkel citaat kunnen worden samengevat. Sommigen waren sceptisch over de kracht van de wetenschap, of hadden vragen over hoe evolutie kon passen in de christelijke leer. Ik beweer niet dat hun opvattingen precies dezelfde zijn als die van BioLogos. Maar zij bevestigen allen dat Gods scheppende kracht tot uitdrukking zou kunnen komen door een evolutionair proces. Geen van hen ziet een intrinsiek conflict tussen evolutionaire wetenschap en christelijk geloof. Samen vormen hun stemmen een opvallende afwijking van de aannames van veel mensen vandaag de dag.

Als u iemand bent die denkt dat evolutie en christelijk geloof met elkaar in conflict zijn, dan is deze lijst niet bedoeld om u in uw eentje van het tegendeel te overtuigen. Ik hoop eerder dat het u toestemming geeft om met een frisse blik te kijken naar hoe Gods Woord en Gods wereld samen begrepen kunnen worden. Onder de citaten staan enkele bronnen om u op die reis op weg te helpen.

B.B. Warfield (1851-1921)

Theoloog, belangrijk verdediger van de doctrine van de Bijbelse inerrancy

Ik geloof niet dat er een algemene uitspraak in de Bijbel staat of enig deel van het scheppingsverslag, hetzij zoals gegeven in Genesis 1 en 2 of elders waarop gezinspeeld wordt, dat tegenover evolutie gesteld hoeft te worden. Er is geen noodzakelijk antagonisme van het christendom tegen de evolutie, op voorwaarde dat we niet vasthouden aan een te extreme vorm van evolutie.

Karl Barth (1886-1968)

Theoloog, prominent lid van de “belijdende kerk” die zich verzette tegen Hitler en het nazisme

Het scheppingsverhaal gaat alleen over de wording van alle dingen, en dus over de openbaring van God, die voor de wetenschap als zodanig niet toegankelijk is. De evolutietheorie houdt zich bezig met dat wat geworden is, zoals het zich voordoet bij menselijke waarneming en onderzoek en zoals het uitnodigt tot menselijke interpretatie. Dus iemands houding ten opzichte van het scheppingsverhaal en de evolutietheorie kan alleen de vorm aannemen van een of/of als men zich volledig afsluit, hetzij van het geloof in Gods openbaring, hetzij van het verstand (of de mogelijkheid) tot wetenschappelijk inzicht.

Evangelist, predikant en auteur

Ik denk niet dat er vandaag de dag een conflict is tussen de wetenschap en de Schriften. Ik denk dat we de Schriften vele malen verkeerd hebben geïnterpreteerd en dat we hebben geprobeerd de Schriften dingen te laten zeggen die ze niet bedoeld waren te zeggen. Ik denk dat we een fout hebben gemaakt door te denken dat de Bijbel een wetenschappelijk boek is. De Bijbel is geen boek van de wetenschap. De Bijbel is een boek over verlossing, en natuurlijk accepteer ik het scheppingsverhaal. Ik geloof dat God het universum heeft geschapen. Ik geloof dat God de mens heeft geschapen, en of dit nu via een evolutionair proces is gegaan en Hij op een bepaald moment deze persoon of dit wezen heeft genomen en hem tot een levende ziel heeft gemaakt of niet, verandert niets aan het feit dat God de mens heeft geschapen. Hoe God het ook deed, het maakt geen verschil wat betreft wat de mens is en wat zijn relatie tot God is.

Auteur, geleerde en apologeet

We moeten een scherp onderscheid maken tussen Evolutie als een biologische stelling en het populaire Evolutionisme of Developmentalisme dat zeker een Mythe is. Voor de bioloog dekt Evolutie meer van de feiten dan enige andere hypothese die nu op de markt is en moet daarom worden geaccepteerd tenzij, of totdat, een nieuwe veronderstelling kan worden aangetoond die nog meer feiten dekt met nog minder aannames.

Eeuwenlang heeft God de dierlijke vorm geperfectioneerd die het voertuig van de mensheid en het beeld van Zichzelf moest worden. Hij gaf het handen waarvan de duim op elke vinger kon worden gelegd, en kaken en tanden en keel die in staat waren tot articulatie, en een brein dat voldoende complex was om alle materiële bewegingen uit te voeren waardoor het rationele denken werd geïncarneerd. Het schepsel kan eeuwenlang in deze toestand hebben bestaan voordat het mens werd; het kan zelfs slim genoeg zijn geweest om dingen te maken die een moderne archeoloog zou aanvaarden als bewijs van zijn menselijkheid. Maar het was slechts een dier omdat al zijn fysieke en psychische processen gericht waren op zuiver materiële en natuurlijke doeleinden. Toen, in de volheid van de tijd, liet God op dit organisme, zowel op zijn psychologie als op zijn fysiologie, een nieuw soort bewustzijn neerdalen dat “ik” en “mij” kon zeggen, dat zichzelf als een object kon zien, dat God kende, dat kon oordelen over waarheid, schoonheid en goedheid, en dat zo ver boven de tijd stond dat het de voorbijstromende tijd kon waarnemen.

John Stott (1921-2011)

Evangelisch leider, woordvoerder, auteur en apologeet

Het is zeer ongelukkig dat sommigen die over dit onderwerp (evolutie) debatteren, beginnen met aan te nemen dat de woorden “schepping” en “evolutie” elkaar wederzijds uitsluiten. Als alles door evolutie is ontstaan, zeggen zij, dan is de bijbelse schepping weerlegd, terwijl als God alle dingen heeft geschapen, dan moet evolutie wel vals zijn. Het is juist dit naïeve alternatief dat vals is.

Paus Benedictus XVI (1927-)

Paus emeritus van de Rooms-Katholieke Kerk

We kunnen niet zeggen: schepping of evolutie, omdat deze twee dingen beantwoorden aan twee verschillende werkelijkheden. Het verhaal van het stof der aarde en de adem van God verklaart in feite niet hoe de mens ontstaat, maar wat hij is. Het verklaart hun diepste oorsprong en werpt een licht op het project dat zij zijn. En omgekeerd tracht de evolutietheorie de biologische ontwikkelingen te begrijpen en te beschrijven. Maar daarmee kan zij niet verklaren waar het “project” van de menselijke persoon vandaan komt, noch zijn innerlijke oorsprong, noch zijn bijzondere aard. In zoverre hebben we hier te maken met twee elkaar aanvullende – in plaats van elkaar uitsluitende – werkelijkheden.

Paus Franciscus (1936-)

De huidige paus van de Rooms-Katholieke Kerk

schiep wezens en stond hen toe zich te ontwikkelen volgens de innerlijke wetten die hij aan elk van hen gaf, zodat zij zich konden ontplooien en tot hun volheid van zijn konden komen. Hij schonk de wezens van het heelal autonomie en verzekerde hen tegelijkertijd van zijn voortdurende aanwezigheid, waardoor hij aan elke werkelijkheid zijn wezen gaf. En zo ging de schepping door, eeuwen en eeuwen, millennia en millennia, tot zij werd wat wij nu kennen, juist omdat God geen demiurg of tovenaar is, maar de schepper die aan alle dingen wezen geeft. De Big Bang, die tegenwoordig wordt voorgesteld als de oorsprong van de wereld, is niet in tegenspraak met de goddelijke scheppingsdaad, maar vereist deze juist. De evolutie van de natuur is niet in tegenspraak met de scheppingsgedachte, omdat evolutie de schepping veronderstelt van wezens die evolueren.