Artroza (choroba zwyrodnieniowa stawów)

Arthroset=’_blank' title=’Video zum Thema Arthrose' href=’https://klinik-am-ring.de/med.clip/kniegelenk/knie-arthrose/'>Arthroset=’_blank' title=’Video zum Thema Arthrose' href=’https://klinik-am-ring.de/med.clip/kniegelenk/knie-arthrose/'>Arthroseote>

Stawy ludzkiego ciała muszą wytrzymać ogromne obciążenia. Jeśli z biegiem czasu w wyniku zużycia dojdzie do zwyrodnieniowego zapalenia stawów, przewlekłe bóle i problemy wpłyną na jakość życia. Dlatego tym ważniejsze jest ustalenie dokładnej diagnozy i jak najwcześniejsze rozpoczęcie odpowiedniego leczenia.

Skład stawu

Staw składa się z dwóch kości, warstwy chrząstki pokrywającej kości, więzadeł stabilizujących oraz torebki stawowej otaczającej staw. Błona śluzowa wyściełająca torebkę stawową od wewnątrz wytwarza płyn maziowy, który zmniejsza tarcie pomiędzy stawami – podobnie jak olej silnikowy w silniku. W ciągu życia może dochodzić do ścierania się warstw chrząstki stawowej. Konsekwencją tego są bolesne stany zapalne w stawach.

Co to jest „artroza”/osteoartretyzm?

Powszechnie artroza jest chorobą stawów o podłożu genetycznym, co oznacza, że jest spowodowana normalnym zużyciem stawów i chrząstki stawowej. Istnieją jednak duże gradacje. Począwszy od łagodnej, rozpoczynającej się choroby zwyrodnieniowej stawów, aż po poważną, zaawansowaną chorobę zwyrodnieniową, w której dochodzi do ścierania się znacznej powierzchni powierzchni stawowych. Rozwój tego ścierania jest często długotrwałym procesem, który może trwać latami. Chociaż choroby zwyrodnieniowej stawów nie można wyleczyć, jej postęp można ustabilizować.

Które stawy są dotknięte chorobą zwyrodnieniową stawów/osteoarthritis?

Ogólnie, we wszystkich stawach ciała może rozwinąć się choroba zwyrodnieniowa stawów. Najczęściej jednak choroba zwyrodnieniowa rozwija się w dużych stawach kończyn dolnych. Najczęściej dotyczy to stawu biodrowego, a następnie kolanowego i skokowego. Choroba zwyrodnieniowa stawu barkowego i łokciowego występuje stosunkowo rzadko.

Jakie osoby są najbardziej narażone na artrozę/osteoarthritis?

Istnieje szereg czynników ryzyka, które wiążą się z większym prawdopodobieństwem rozwoju choroby zwyrodnieniowej stawów. Otyłość jest głównym czynnikiem ryzyka rozwoju choroby zwyrodnieniowej stawu biodrowego lub kolanowego. Innymi czynnikami ryzyka są wypadki, w których doszło do uszkodzenia stawów lub nieprawidłowego ustawienia stawów (np. nogi koślawe lub kolana szpotawe). Ponieważ choroba zwyrodnieniowa stawów jest procesem powolnym i podstępnym, z natury rzeczy częściej dotyka osób starszych. Jednak nawet w młodym wieku choroba zwyrodnieniowa stawów może rozwinąć się bez wyraźnej przyczyny, gdy istnieją pewne predyspozycje do jej wystąpienia.

Jak rozpoznać artrozę/osteoarthritis

Wskazaniem na obecność choroby zwyrodnieniowej stawów są na ogół bóle stawów, które zwykle pojawiają się podczas wysiłku fizycznego. Często występują tzw. bóle rozruchowe, które pojawiają się na początku ruchu po długim odpoczynku, ale stają się mniejsze, gdy osoba porusza się przez jakiś czas. Ból stawów po wysiłku fizycznym może również wskazywać na chorobę zwyrodnieniową stawów. Inną cechą charakterystyczną jest stan zapalny stawu, któremu może towarzyszyć obrzęk i przegrzanie stawu.

Jak diagnozuje się artrozę/osteoartretyzm?

Oprócz typowych badań określających miejsce występowania bólu w stawie objętym chorobą, dokładną diagnozę umożliwiają zdjęcia rentgenowskie lub rezonans magnetyczny (MRI).

Jakie są możliwości leczenia artrozy/osteoarthritis?

Ogólnie rzecz biorąc, organizm nie jest w stanie zregenerować zużytej chrząstki. Dlatego tak ważne jest jak najwcześniejsze zdiagnozowanie i leczenie uszkodzeń chrząstki. Głównym celem jest zapobieganie postępowi uszkodzenia chrząstki, np. uniknięcie artrozy. Im bardziej uszkodzona chrząstka jest zaawansowana w stawie, tym trudniejsze jest leczenie. Plan leczenia musi być ustalony w zależności od lokalizacji i wielkości uszkodzenia chrząstki oraz indywidualnych potrzeb każdego pacjenta.
Możliwe sposoby leczenia artrozy/osteoartrozy to:

• Środki ogólne i samopomoc
• Leki
• Środki alternatywne (fizykoterapia, akupunktura)
• Chirurgia

Co mogę zrobić w przypadku artrozy/osteoartrozy?

Ważne zasady to: Również zużyte stawy wymagają regularnych ćwiczeń! Należy unikać nadwyrężania i przeciążania chorego stawu! Regularne poruszanie się łagodnymi, okrężnymi ruchami (np. jazda na rowerze, spacery, pływanie itp.) utrzymuje stawy w ruchu. Zmniejszenie masy ciała, miękkie podeszwy i ewentualnie amortyzujące wkładki do butów są pomocne w zmniejszeniu uciążliwego oddziaływania na stawy. Ćwiczenia wzmacniające mięśnie zapewniają lepszą zgodność i stabilność stawów. Gimnastyka i fizykoterapia mogą poprawić funkcjonowanie stawów i zmniejszyć dolegliwości bólowe. Niewielki obrzęk i ból stawów można złagodzić stosując zimne okłady. Ogólnie rzecz biorąc, objawy choroby zwyrodnieniowej stawów są mniej wyraźne w ciepłym, suchym klimacie.

Leczenie farmakologiczne choroby zwyrodnieniowej stawów

Istnieją liczne leki, które sprawdzają się w leczeniu choroby zwyrodnieniowej stawów. W zależności od stopnia zaawansowania i zamierzonego efektu, pomocne są leki w postaci maści, tabletek lub zastrzyków. Maści mają stosunkowo słabe działanie. Tabletki mogą być drażniące dla żołądka. Natomiast zastrzyki do chorego stawu są bardzo skuteczne.

Skuteczne leki w formie tabletek to:

• Przeciwzapalne / przeciwbólowe, takie jak diklofenak, ibuprofen
• Suplementy diety na chrząstkę, na. Przykład, glukozamina, siarczan chondroityny
• środki homeopatyczne

Leki, które są wstrzykiwane, obejmują:

• Kwas hialuronowy („sztuczny płyn maziowy”)
• Preparaty kortyzonu (ostry stan zapalny)
• Leki homeopatyczne
• Krew autologiczna (ACP = autologous conditioned plasma)

Ortopeda prowadzący leczenie zdecyduje w każdym indywidualnym przypadku, który lek jest najbardziej korzystny.

Alternatywne metody leczenia artrozy/osteoarthritis

Aczkolwiek nie jest możliwe skuteczne leczenie etiologicznej choroby zwyrodnieniowej stawów za pomocą akupunktury, akupunktura może ewentualnie pomóc w zmniejszeniu bólu i objawów zapalenia. To samo dotyczy zabiegów neuronalnych lub osteopatii. Nowsze wyniki badań wskazują jednak, że regeneracja chrząstki nie może być wywołana przez środki fizyczne, takie jak terapia pulsacyjnym sygnałem, terapia biorezonansowa lub magnoterapia.

Chirurgiczne procedury leczenia artrozy/osteoarthritis

Am Beispiel des Kniegelenks werden nachfolgend die wichtigsten operativen Behandlungsmethoden dargestellt. Grundsätzlich sind dieUżywając stawu kolanowego jako przykładu, poniżej przedstawiono główne metody leczenia chirurgicznego. Zasadniczo możliwości te znajdują zastosowanie również w przypadku innych stawów.

Artroskopowe płukanie stawu i wygładzanie chrząstki stawowej

Artroskopowe zabiegi płukania stawu i wygładzania chrząstki stawowej są stosunkowo niewielkimi operacjami, ponieważ wykonywane są małoinwazyjnie przez dwa małe nacięcia. Korzyść z tych zabiegów zależy jednak od tego, czy w częściach stawowych znajduje się swobodnie pływająca lub luźna chrząstka, którą można usunąć w taki sposób, aby poprawić mechanikę stawu.

Mikrozłamanie („bioproteza”)

W mikrozłamaniu kość w miejscu uszkodzenia chrząstki zostaje celowo „zraniona” w ramach zabiegu artroskopowego. Uraz ten prowadzi do krwawienia, w wyniku którego skrzepnięta krew przekształca się w tkankę bliznowatą, funkcjonując w ten sposób jako własny substytut chrząstki (bioproteza) organizmu. Mikrozłamanie jest zalecane tylko wtedy, gdy konkretnie wskazana chrząstka jest uszkodzona, a pozostała chrząstka nie jest jeszcze naruszona.

Przeszczep kości chrząstki / przeszczep osteochondralny (OCT)

W przeszczepie kostno-chrzęstnym, zwanym również OCT lub OATS, cylindry kostno-chrzęstne są usuwane artroskopowo z mniej obciążonej części stawu i przeszczepiane w miejsce silnie obciążonego ubytku, które wcześniej zostało odpowiednio nawiercone (drobne pęknięcia w leżącej u podłoża kości). W ten sposób silnie obciążone miejsce ubytku zostaje pokryte wysokiej jakości chrząstką hialinową. Wyniki tego zabiegu chirurgicznego są przy mniejszych, konkretnie wskazanych uszkodzeniach (do 2 x 2 cm) w części nośnej stawu wystarczające. Ogólnie należy jednak pamiętać, że przy przeszczepie kości chrzęstnej powstają również uszkodzenia zdrowych powierzchni chrzęstnych, które mogą prowadzić do dyskomfortu przy ujściu cylindra.

Autologiczne wszczepienie chondrocytów (ACI)

Początkowo komórki chrzęstne pobierane są artroskopowo ze zdrowych komórek pacjenta. W specjalnym laboratorium komórki chrząstki są najpierw namnażane, a następnie umieszczane w membranie nośnika. W drugim etapie membrana zawierająca komórki chrzęstne jest wszczepiana w uszkodzone miejsce. Procedura ta gwarantuje, że uszkodzenie chrząstki zostanie całkowicie naprawione i wyleczone. Obecnie przeszczep chrząstki może być przeprowadzony tylko u pacjentów z konkretnie wskazanymi uszkodzeniami chrząstki. Przewiduje się jednak dalszy rozwój tej innowacyjnej metody leczenia i jej zastosowanie w innych schorzeniach chrzęstnych.

Korekta osi nogi (osteotomia)

Jeśli tylko wewnętrzna lub zewnętrzna część stawu kolanowego jest zużyta, a artroza nie jest zbyt zaawansowana, pacjentowi można ewentualnie pomóc poprzez korekcję osi nogi. Celem jest zmniejszenie obciążania jednostronnie zużytej części stawu. W tym zabiegu przecina się kość piszczelową tuż poniżej kolana, wprowadza się klin i mocuje go płytką i śrubami do kości aż do całkowitego wygojenia, podobnie jak w przypadku złamania kości. Operacja taka jest często łączona z mikrozłamaniem (patrz wyżej), aby w razie potrzeby w miejscu ubytku chrząstki mogła wytworzyć się chrząstka zastępcza.

Proteza częściowa stawu (proteza saneczkowa)

W zaawansowanej chorobie zwyrodnieniowej stawu ograniczonej do jego wewnętrznej strony, istnieje możliwość częściowej wymiany stawu, tzw. proteza saneczkowa. W tym przypadku tylko wewnętrzna strona stawu zostaje pokryta niewielką protezą. Zdrowe części stawu zostają zachowane.

Sztuczna wymiana stawu (resurfacing)

W zaawansowanej chorobie zwyrodnieniowej stawów sztuczna wymiana stawu stanowi dla pacjenta najlepsze rozwiązanie, pozwalające na całkowite uwolnienie się od bólu i powrót do aktywnego życia. W sztucznej wymianie stawu, zużyte powierzchnie stawowe zostają zwieńczone powierzchniami metalowymi, najczęściej tytanowymi. Pomiędzy tymi powierzchniami wymiany znajduje się warstwa ślizgowa z tworzywa sztucznego (polietylenu).
Dzięki postępowi, jaki dokonał się ostatnio w konstrukcji protez oraz rozwojowi stosowanych materiałów, trwałość endoprotez uległa znacznej poprawie. Czas życia sztucznych stawów wynosi na ogół około 20-25 lat. Jeśli po tym czasie dojdzie do zużycia sztucznego stawu, można go wymienić.

Zmartwica/osteoartretyzm nie jest uleczalna!

Zmartwica/osteoartretyzm (choroba zwyrodnieniowa stawów) nie jest uleczalna, dlatego tak ważne jest, aby jak najwcześniej dokładnie ocenić ból stawów. Tylko wtedy można ustabilizować, często szybko postępujące, zużycie stawów.