Kultura i kreatywność

Europejskie dziedzictwo kulturowe to bogata i różnorodna mozaika form ekspresji kulturowej i twórczej, dziedzictwo poprzednich pokoleń Europejczyków i spuścizna dla przyszłych pokoleń.

Obejmuje ono miejsca naturalne, zabudowane i archeologiczne, muzea, pomniki, dzieła sztuki, historyczne miasta, dzieła literackie, muzyczne i audiowizualne, a także wiedzę, praktyki i tradycje obywateli Europy.

Dziedzictwo kulturowe wzbogaca indywidualne życie obywateli, jest siłą napędową sektora kultury i sektora kreatywnego oraz odgrywa rolę w tworzeniu i wzmacnianiu kapitału społecznego Europy. Jest ono również ważnym zasobem dla wzrostu gospodarczego, zatrudnienia i spójności społecznej, oferując potencjał w zakresie rewitalizacji obszarów miejskich i wiejskich oraz promowania zrównoważonej turystyki.

Rola i działania UE

Chociaż polityka w tym obszarze leży przede wszystkim w gestii państw członkowskich, władz regionalnych i lokalnych, UE jest zaangażowana w ochronę i wzbogacanie europejskiego dziedzictwa kulturowego poprzez szereg polityk i programów.

Europejskie dziedzictwo kulturowe jest wspierane przez szereg polityk, programów i funduszy UE, zwłaszcza przez program „Kreatywna Europa”. Polityka UE w innych dziedzinach, która w coraz większym stopniu uwzględnia dziedzictwo, obejmuje badania, innowacje, edukację, środowisko, zmianę klimatu i politykę regionalną, a także politykę cyfrową. W związku z tym finansowanie dziedzictwa kulturowego jest dostępne w ramach programów Horyzont 2020, Erasmus+, Europa dla Obywateli oraz europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych.

Państwa członkowskie UE realizują współpracę polityczną w zakresie dziedzictwa kulturowego za pośrednictwem Rady Ministrów ds. Edukacji, Młodzieży, Kultury & Sportu, a także za pośrednictwem otwartej metody koordynacji. Działająca od 2019 r. grupa ekspertów Komisji ds. dziedzictwa kulturowego doradza, jak realizować politykę UE w zakresie dziedzictwa kulturowego. Uczestniczą w niej państwa członkowskie, kraje stowarzyszone, europejskie sieci dziedzictwa kulturowego, organizacje społeczeństwa obywatelskiego i organizacje międzynarodowe, a także instytucje UE.

Europejskie ramy działania w zakresie dziedzictwa kulturowego

Jednym z najważniejszych elementów na poziomie UE są europejskie ramy działania w zakresie dziedzictwa kulturowego (2018), które odzwierciedlają wspólną strukturę działań związanych z dziedzictwem na poziomie europejskim. Opierają się one na wysiłkach podjętych w ramach Europejskiego Roku Dziedzictwa Kulturowego 2018, aby uchwycić i zwiększyć jego sukces w celu zapewnienia trwałego wpływu. Ramy ustanawiają zestaw czterech zasad i pięciu głównych obszarów kontynuacji działań na rzecz dziedzictwa kulturowego Europy:

4 kluczowe zasady

• Holistyczne
• Mainstreaming/integracja
• Kształtowanie polityki w oparciu o dowody
• Wielopodmiotowe

5 obszarów kontynuacji działań

• Europa sprzyjająca włączeniu społecznemu: uczestnictwo i dostęp dla wszystkich
• zrównoważona Europa: inteligentne rozwiązania na rzecz spójnej i zrównoważonej przyszłości
• odporna Europa: ochrona zagrożonego dziedzictwa
• innowacyjna Europa: mobilizacja wiedzy i badań
• silniejsze globalne partnerstwo: wzmocnienie współpracy międzynarodowej

.