Węzeł gordyjski

Frygijczycy nie mieli króla, ale wyrocznia w Telmissus (starożytna stolica Lycji) zadekretowała, że następny człowiek, który wjedzie do miasta na wozie zaprzężonym w woły, zostanie ich królem. Chłop imieniem Gordias wjechał do miasta na wozie zaprzężonym w woły i natychmiast został ogłoszony królem. Z wdzięczności jego syn Midas poświęcił wóz frygijskiemu bogu Sabaziosowi (którego Grecy utożsamiali z Zeusem) i przywiązał go do słupa zawiłym węzłem z kory rogowej (Cornus mas). Węzeł ten został później opisany przez rzymskiego historyka Kwintusa Curtiusza Rufusa jako składający się z „kilku węzłów tak mocno splątanych, że nie można było zobaczyć, jak zostały zamocowane”.

Wóz z wołem nadal stał w pałacu dawnych królów Frygii w Gordium w IV wieku p.n.e., kiedy przybył tam Aleksander. W tym czasie Frygia została zredukowana do satrapii, czyli prowincji, Imperium Perskiego. Wyrocznia głosiła, że każdy, kto zdoła rozplątać misterne węzły, zostanie władcą całej Azji. Aleksander chciał rozwiązać ten węzeł, ale z trudem mu się to udało. Doszedł do wniosku, że nie będzie miało znaczenia, w jaki sposób węzeł zostanie rozwiązany, więc wyciągnął miecz i jednym pociągnięciem przeciął go na pół. W innej wersji tej historii Aleksander rozwiązał węzeł, wyciągając z jarzma podwiązkę.

Źródła antyczne zgadzają się, że Aleksander stanął przed wyzwaniem związanym z węzłem, ale jego rozwiązanie jest sporne. Zarówno Plutarch, jak i Arrian podają, że według Arystobula Aleksander wyrwał węzeł z kołka, odsłaniając dwa końce sznura, co pozwoliło mu rozwiązać węzeł bez konieczności jego przecinania. Niektórzy badacze klasyczni uważają to za bardziej wiarygodne od popularnej wersji. Literackie źródła tej historii obejmują propagandystę Aleksandra, Arriana (Anabasis Alexandri 2.3), Kwintusa Curtiusa (3.1.14), epitet Justyniana o Pompejuszu Trogusie (11.7.3) i De Natura Animalium 13.1 Aeliana.

Aleksander później podbił Azję aż po Indus i Oxus, wypełniając w ten sposób przepowiednię.